Υπό συνεχή φοροκαταιγίδα ολοκληρώνεται η πρώτη αξιολόγηση του 3ου μνημονίου, ενώ ξεκινά και η δεύτερη που φέρνει ευρείας κλίμακας ανατροπές στα εργασιακά ήθη, κατάργηση φοροαπαλλαγών, μαζικές κατασχέσεις χρηματικών ποσών, πλειστηριασμούς περιουσιακών στοιχείων (ή και ολόκληρων επιχειρήσεων) σε βάρος οφειλετών του Δημοσίου και άλλα 40 νέα προαπαιτούμενα για τη διετία 2017-2018.
Με την εφαρμογή των νέων μέτρων, ένα νοικοκυριό θα χάσει έναν ακόμα μισθό - από 400 ευρώ στην καλύτερη περίπτωση έως και 1.000 σε πολλές περιπτώσεις. Και ενώ η κυβέρνηση μετρά μέρες για να προλάβει να πάρει την έγκριση για τα 2,8 δισ. ευρώ από το Eurogroup στις 10 Οκτωβρίου, ο χρόνος μετρά αντίστροφα για εννέα νέους φόρους που έρχονται από την 1η Οκτωβρίου έως τον Ιανουάριο του 2017.
Το νέο πακέτο φέρνει αυξήσεις στο πετρέλαιο θέρμανσης, στο ντίζελ και τις βενζίνες, στα τσιγάρα και τον καφέ, νέα τέλη κυκλοφορίας, επιβολή ειδικού τέλους στη σταθερή τηλεφωνία, αύξηση του φόρου στα μερίσματα και κατάργηση της έκπτωσης κατά 30% του ΦΠΑ σε όλα τα νησιά.
Και άλλα προαπαιτούμενα
Με διαδικασίες-εξπρές η κυβέρνηση θέλει να κλείσει μέσα σε ένα δίμηνο, το πολύ, τη νέα διαπραγμάτευση για να ξεκινήσει η συζήτηση για το χρέος. Αιχμή των νέων ζυμώσεων αποτελούν οι αλλαγές στα Εργασιακά. Ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος τονίζει από τώρα ότι η Αθήνα δεν μπορεί να δεχθεί τις εργασιακές μεταρρυθμίσεις που απαιτεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ιδίως τα αιτήματα για μη επιστροφή των συλλογικών διαπραγματεύσεων, για περαιτέρω χαλάρωση της νομοθεσίας όσον αφορά τις μαζικές απολύσεις και το να επιτρέπεται στους εργοδότες να κλείνουν τις επιχειρήσεις τους και να προχωρούν σε lock out σε περίπτωση απεργιακών κινητοποιήσεων.
Επίσης, υποστηρίζει ότι ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα θα πρέπει να καθορίζεται από τους κοινωνικούς εταίρους και όχι από την κυβέρνηση. Ανοιχτό μένει, όμως, να υπάρξουν επιμέρους αλλαγές στους θεσμούς της αγοράς εργασίας.
Τα πάνω κάτω έρχονται, όμως, ξανά και στη φορολογία. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, συζητούνται ήδη με τους δανειστές:
■ Τροποποιήσεις στη δομή του ΕΝΦΙΑ του 2018, δραστικός περιορισμός στις εκπτώσεις και απαλλαγές, αλλά και αυξήσεις στους συντελεστές υπολογισμού του φόρου, ακόμα και μείωση του αφορολόγητου ορίου του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, που έπεσε ήδη στις 200.000 ευρώ, ενδεχομένως και στις 150.000 ευρώ.
■ Επαναφορά του φόρου υπεραξίας ακινήτων από 1/1/2017.
■ Περικοπές στα αφορολόγητα όρια και αυξήσεις στους φορολογικούς συντελεστές για κληρονομιές, δωρεές και γονικές παροχές ακινήτων.
Επίσης σχεδιάζονται:
■ Κατάργηση φοροαπαλλαγών για τα φυσικά πρόσωπα. Στο στόχαστρο μπαίνουν όσες εκπτώσεις φόρου και απαλλαγές έχουν απομείνει στη φορολογία εισοδήματος, όπως η μείωση του ετήσιου φόρου εισοδήματος που παρέχεται στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, η έκπτωση του 10% των εξόδων για ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη από τον φόρο εισοδήματος, η έκπτωση του 10% των δωρεών από τον φόρο εισοδήματος, οι απαλλαγές και οι εκπτώσεις από τον ίδιο φόρο για τους ανάπηρους και οι μειώσεις για τους κατοίκους των νησιών με πληθυσμό μέχρι 3.100 κατοίκους. Επίσης θα επανεξεταστούν ή θα περικοπούν οι μειώσεις των τεκμηρίων για τους συνταξιούχους άνω των 65 ετών, οι απαλλαγές συγκεκριμένων κατηγοριών φορολογουμένων με χαμηλά εισοδήματα από την υπερφορολόγηση βάσει τεκμηρίων κ.λπ.
■ Δημιουργία ηλεκτρονικού περιουσιολογίου.
■ Επέκταση των ηλεκτρονικών κατασχέσεων και στις θυρίδες των οφειλετών του Δημοσίου.
■ Αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου στη φορολογία ακινήτων.
Μέχρι να συμφωνηθούν αυτά, θα ξεδιπλώνονται και τα μέτρα της πρώτης αξιολόγησης, στα οποία περιλαμβάνονται:
1. Αγροτικό πετρέλαιο: αύξηση από την 1η Οκτωβρίου στον ειδικό φόρο κατανάλωσης (ΕΦΚ) στο πετρέλαιο κίνησης που χρησιμοποιούν οι αγρότες. Η αύξηση κατά 65% ή κατά 0,13 ευρώ το λίτρο θα φέρει άνοδο της τιμής από τα 0,20 στα 0,33 ευρώ το λίτρο. Οι αγρότες κατά την αγορά του πετρελαίου κίνησης για την εξυπηρέτηση των αναγκών της παραγωγής τους θα καταβάλλουν πλέον τον ΕΦΚ των 0,33 ευρώ το λίτρο, όπως ισχύει για το κανονικό πετρέλαιο κίνησης, χωρίς να δικαιούνται καμία επιστροφή φόρου εκ των υστέρων.
2. Πετρέλαιο θέρμανσης: αμέσως μετά, στις 15 Οκτωβρίου, αυξάνεται και ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης. Ο ΕΦΚ θα αυξηθεί κατά 0,05 ευρώ το λίτρο, από τα 0,23 στα 0,28 ευρώ. Οι λιανικές τιμές πώλησης του καυσίμου θα επιβαρυνθούν με επιπλέον 0,06-0,07 ευρώ το λίτρο ή περίπου 80 με 90 ευρώ τον τόνο.
3. Αυξήσεις στα καύσιμα: από 1/1/2017 ο ΕΦΚ στη βενζίνη θα αυξηθεί κατά 3 λεπτά το λίτρο, από τα 0,67 στα 0,7 ευρώ, ενώ το πετρέλαιο κίνησης θα αυξηθεί κατά 8 λεπτά το λίτρο, από τα 0,33 στα 0,41 ευρώ. Ο ΕΦΚ στο υγραέριο κίνησης θα αυξηθεί κατά 10 λεπτά το λίτρο, από τα 0,33 στα 0,43 ευρώ. Μαζί με τον ΦΠΑ που επιβάλλεται και στην τελική τιμή μετά την αύξηση του φόρου η βενζίνη θα πωλείται 4 λεπτά ακριβότερα.
Οι τιμές στην αμόλυβδη θα κινηθούν στα επίπεδα του 1,40 ευρώ το λίτρο, με βάση τα σημερινά δεδομένα. Στο πετρέλαιο κίνησης η αύξηση του φόρου κατά 8 λεπτά το λίτρο θα έχει ως συνέπεια η μέση λιανική τιμή να υπερβεί το 1,10 ευρώ, ενώ στο υγραέριο κίνησης κατά 12-13 λεπτά το λίτρο.
4. Αυξάνονται από την 1η Ιανουαρίου 2017 οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης στα τσιγάρα και τα λοιπά προϊόντα καπνού. Ο πάγιος φόρος κατανάλωσης που επιβαρύνει τον λεπτοκομμένο καπνό θα αυξηθεί από τα 156,70 στα 170 ευρώ ανά κιλό. Ο αναλογικός φόρος θα αυξηθεί από 20% στο 26% της λιανικής τιμής πώλησης. Το αποτέλεσμα των αυξήσεων αυτών στους ΕΦΚ των τσιγάρων και του καπνού θα είναι να αυξηθούν οι λιανικές τιμές πώλησης κατά 0,50 έως 1 ευρώ ανά πακέτο.
5. Ακριβότερος ο καφές: επιβάλλεται ειδικός φόρος κατανάλωσης στον εισαγόμενο και εγχώριο καφέ. Από την 1/1/2017 θα επιβληθεί ΕΦΚ στην εισαγωγή και στην εγχώρια παραγωγή καφέ, με συντελεστές από 2 έως 3 ευρώ ανά κιλό στον καβουρντισμένο καφέ και με 4 ευρώ ανά κιλό στον στιγμιαίο καφέ και στα παρασκευάσματα από εκχυλίσματα, αποστάγματα ή συμπυκνώματα του καφέ.
6. Φόρος στα ηλεκτρονικά τσιγάρα: από την 1η Ιανουαρίου 2017 θα επιβληθεί ειδικός φόρος κατανάλωσης στα υγρά που χρησιμοποιούνται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Το ύψος του φόρου θα είναι 10 λεπτά ανά ml υγρού.
7. Σταθερή τηλεφωνία: νέο φορολογικό τέλος 5% σε κάθε μηνιαίο ή διμηνιαίο λογαριασμό τηλεπικοινωνιακών τελών σταθερής τηλεφωνίας. Το νέο αυτό τέλος θα επιβάλλεται από την 1/1/2017 επί των καθαρών (προ ΦΠΑ) τηλεπικοινωνιακών τελών κάθε λογαριασμού. Επί του νέου αυτού τέλους θα επιβάλλεται εν συνεχεία ο ΦΠΑ με συντελεστή 24%. Η τελική επιβάρυνση στους λογαριασμούς σταθερής τηλεφωνίας θα αγγίξει το 6%. Για κάθε σύνδεση τα νοικοκυριά χάνουν επιπλέον 15-30 ευρώ τον χρόνο.
8. Μερίσματα: αυξάνεται ο φόρος στα μερίσματα από 10% σε 15%, σε μια εποχή όπου τα κέρδη των επιχειρήσεων μειώνονται.
9. ΦΠΑ στα νησιά: στο τέλος του έτους καταργείται η έκπτωση 30% του ΦΠΑ που έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα σε ορισμένα νησιά (του Βορείου Αιγαίου κυρίως αλλά και στα πολύ μικρά). Αυτό οδηγεί σε αύξηση 50% του φόρου (από 17% σε 24% στα περισσότερα είδη, από 9% σε 13% στα τρόφιμα και από 4% σε 6% στα φάρμακα).