Από τα βάθη των αιώνων η συμπεριφορά των ηγεμόνων επηρέαζε καθοριστικά – συνήθως, επί τα χείρω – τις τύχες των υπηκόων τους.
Είναι ασύλληπτος ο αριθμός των θανάτων και η έκταση των καταστροφών που προκάλεσαν οι φιλοδοξίες και οι κατακτητικές διαθέσεις των μεγάλων ‘’στρατηλατών’’ της ιστορίας.
Του Κώστα Χριστίδη*
Η εξέλιξη των δημοκρατικών θεσμών αλλά και η σταθερή διεύρυνση των εκούσιων οικονομικών συναλλαγών, δηλ. του παγκόσμιου εμπορίου, είχαν θετική επίδραση στην μείωση των πολεμικών συγκρούσεων και μετέτρεψαν σταδιακά τους ηγεμόνες σε ‘’ηγέτες’’.
Σημαντικός αριθμός πολιτικών ηγετών, πάντως, ακόμη και στις ημέρες μας, ακόμη και στις πιο προηγμένες χώρες, εξακολουθούν να μας εκπλήσσουν δυσάρεστα και να γίνονται πρόξενοι πολλών δεινών.
Ο Πούτιν και ο Ερντογάν, μετά από κάποιες αρχικές μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, χάρη στις οποίες απέκτησαν σημαντική δημοτικότητα, έγιναν ολοένα πιο αυταρχικοί, περιορίζοντας τις πολιτικές ελευθερίες και τιμωρώντας σκληρά τους αντιφρονούντες ενώ, ταυτόχρονα, αποτέλεσαν και αποτελούν πηγή κινδύνων για την διεθνή ειρήνη.
Θλιβερό είναι το παράδειγμα των αλληλοδιαδόχων ανίκανων ηγετών στην κοιτίδα του κοινοβουλευτισμού με αποκορύφωμα τον Μπόρις Τζόνσον, οι πράξεις και παραλείψεις των οποίων δημιούργησαν τεράστια αβεβαιότητα και αχρείαστα προβλήματα στην οικονομία και στην κοινωνία του Ηνωμένου Βασιλείου.
Όλους, πάντως, τους ξεπερνά ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος εισήλθε στην αμερικανική και διεθνή πολιτική ζωή ως ‘’ταύρος εν υαλοπωλείω’’.
Ακραία επιθετικότητα προς κάθε τι διαφορετικό, διχαστικός λόγος, προσβλητική συμπεριφορά ακόμη και προς μακροχρόνιους συμμάχους, όπως, προ καιρού, προς τον Αυστραλό πρωθυπουργό, ή εγκατάλειψη των μέχρι πρότινος συμμάχων στον αγώνα κατά του ISIS, των άτυχων Κούρδων, στις αρπακτικές διαθέσεις αδίστακτων γειτόνων τους.
Η παγκόσμια ακτινοβολία της Αμερικής, της sweet land of liberty, που στηρίχθηκε πάντοτε στο ιδανικό της ελευθερίας και στην οικοδόμηση σταθερών διεθνών συμμαχιών, φθίνει ταχύτατα.
Ανησυχητική είναι και η αντίληψη περί οικονομικού προστατευτισμού του πλανητάρχη, με ανέγερση τειχών, κυριολεκτικώς και μεταφορικώς, διά των οποίων επιχειρείται να εμποδισθεί η κίνηση προσώπων και αγαθών.
Η πολιτική αυτή, εάν εφαρμοσθεί σε πλήρη έκταση και σε βάθος χρόνου, θα πλήξει καίρια την υγιή επιχειρηματικότητα και την καινοτομία και θα προκαλέσει οικονομικά αντίποινα άλλων χωρών.
Εν ολίγοις, οι αμαρτίες του Τραμπ ήδη ‘’παιδεύουν’’ τον δικό του αλλά και άλλους λαούς.
Και μία επισήμανση: τα συνθήματα ‘’Πρώτα η Αμερική’’ και ‘’η εξουσία στον λαό’’ τα είχε διατυπώσει ο ημέτερος Ανδρέας Παπανδρέου στις ευρωεκλογές του 1984: ‘’Πρώτα η Ελλάδα’’ και ‘’Το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση, ο λαός στην εξουσία’’.
Στην χώρα μας, διάφοροι κρατιστές όλων των κομμάτων, που κατά καιρούς ανέλαβαν την διακυβέρνηση της χώρας, συνέβαλαν με τις πράξεις και τις παραλείψεις τους στην οικονομική μας καταβαράθρωση.
Και ας έχουμε κατά νουν ότι στην οικονομία, όπως και στο ποινικό δίκαιο, τα εγκλήματα τελούνται όχι μόνο διά πράξεων αλλά και διά παραλείψεων.
Στην πορεία αυτή την πιο καταστρεπτική επίδραση είχαν ο προαναφερθείς ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος σε διάστημα οκτώ ετών υπερτριπλασίασε το δημόσιο χρέος, και, βεβαίως, ο Αλέξης Τσίπρας, επί των ημερών του οποίου η φτωχοποίηση των Ελλήνων πολιτών έφθασε σε πρωτοφανή επίπεδα ως αποτέλεσμα της υπερφορολόγησης, του αντιεπενδυτικού κλίματος και της γενικευμένης αναξιοπιστίας. Όλων αυτών οι αμαρτίες εξακολουθούν να παιδεύουν τον ελληνικό λαό.
Νομικός – Οικονομολόγος*