Οι κλάδοι της οικονομίας που βασίζονται στην καινοτομία δημιουργούν εξαγώγιμα προϊόντα και υπηρεσίες και πολλές καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Αυτοί όμως οι κλάδοι στην Ελλάδα υπολειτουργούν διαχρονικά, αναφέρεται σε μελέτη με θέμα.
Πώς θα μπορούσε η χώρα μας να αναπτύξει ένα αποτελεσματικό σύστημα καινοτομίας; Ποια είναι η κατάσταση σήμερα; Ποια τα πλεονεκτήματα που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αναβάθμιση του συστήματος καινοτομίας και τι πρέπει να γίνει;
Η διαΝΕΟσις, μαζί με τους ερευνητές του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών DIW Berlin, επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα με μια νέα, σημαντική έρευνα πάνω στο θέμα, προχωρώντας σε μια αξιολόγηση των επιδόσεων του ελληνικού «συστήματος καινοτομίας» μέχρι σήμερα και καταλήγει σε μια σειρά από κατευθύνσεις πολιτικής.
Η κατάσταση σήμερα περιγράφεται με βάση τα συμπεράσματα της ανάλυσης ως ακολούθως:
- Στις αξιολογήσεις καινοτομίας οι επιδόσεις της Ελλάδας βρίσκονται κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ.
- Οι δημόσιες και πολύ περισσότερο οι ιδιωτικές επενδύσεις σε Ε&Α είναι πολύ χαμηλές.
- Δεν υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός οργανωμένων δικτύων συνεργασίας ανάμεσα στη βασική έρευνα, στην εφαρμοσμένη έρευνα και στις επιχειρήσεις.
- Ο χρηματοπιστωτικός τομέας δεν παρέχει επαρκή επιχειρηματικά κεφάλαια για νεοφυείς εταιρείες και δάνεια για καθιερωμένες εταιρείες.
- Το ρυθμιστικό πλαίσιο και το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον δεν υποστηρίζουν και συχνά παρεμποδίζουν την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.
Ωστόσο, όπως επισημαίνεται στην ανάλυση, παρά τις αδυναμίες αυτές, η Ελλάδα διαθέτει ορισμένα πλεονεκτήματα που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην αναβάθμιση της ποιότητας συστήματος καινοτομίας της όπως: αξιοσημείωτο επιστημονικό δυναμικό και υψηλού επιπέδου ερευνητικούς οργανισμούς. Το 9% των ελληνικών επιστημονικών δημοσιεύσεων κατατάσσεται μεταξύ αυτών με τις περισσότερες αναφορές παγκοσμίως.
Η έρευνα, καταλήγοντας, προτείνει λύσεις με παρεμβάσεις σε συγκεκριμένους τομείς για την αναβάθμιση του ελληνικού συστήματος καινοτομίας όπως: δημιουργία φιλικού επιχειρηματικού κλίματος, μεταρρύθμιση του συστήματος Έρευνας και Ανάπτυξης (Ε&Α), εκσυγχρονισμός του εκπαιδευτικού συστήματος, βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση και ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών
Απαραίτητη προϋπόθεση για τα παραπάνω είναι η δημιουργία ενός κατάλληλου πολιτικού και κοινωνικού περιβάλλοντος και η στροφή του παραγωγικού μοντέλου της ελληνικής οικονομίας από τον αποτυχημένο εσωστρεφή χαρακτήρα που έχει έως σήμερα σε ένα εξωστρεφές και καινοτόμο πρότυπο.