Ο καθηγητής και πρώην υπουργός κ. Κων. Αρβανιτόπουλος εξηγεί με άρθρο του στα Νέα το φαινόμενο του πουτινισμού και τις βαλκανικές του προεκτάσεις, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και την λυκοφιλία Ρωσίας-Τουρκίας, με τρίτο εταίρο το ισλαμικό Ιράν.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα έχει απέναντί της μία πραγματική ωρολογιακή βόμβα, και κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει με ακρίβεια τί ζημιά μπορεί να προκαλέσει αν κάποιοι την ενεργοποιήσουν. Υπό αυτήν την έννοια, είναι προκλητική η προσπάθεια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης που επιχειρείται.
Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Μετά το πέρας της νέας θητείας του, ο Πούτιν θα είναι ο μακροβιότερος ηγέτης της Ρωσίας μετά τον Ιωσήφ Στάλιν. Η αναρρίχησή του στην εξουσία το 2000 ήταν η αρχή του τέλους της σύγκλισης της Ρωσίας με την Δύση. Το πείραμα εκδημοκρατισμού εγκαταλείφθηκε και η Ρωσία διολίσθησε σταδιακά σε ένα ανελεύθερο καθεστώς.
Το καθεστώς Πούτιν είναι το αρχετυπικό παράδειγμα των λεγόμενων ανελεύθερων δημοκρατιών. Είναι καθεστώτα προσωποπαγή και αυταρχικά, που βρίσκουν ολοένα και περισσότερους μιμητές εκτός αλλά και εντός Ευρώπης. Στα κράτη αυτά διεξάγονται εκλογές, αλλά το κράτος δικαίου παραμένει καχεκτικό.
Ο Πούτιν αμφισβήτησε εξ αρχής την διεθνιστική φιλελεύθερη τάξη πραγμάτων, το αξιακό πρόταγμα της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πέραν των εθνικών συνόρων, τις ανθρωπιστικές επεμβάσεις και τους διεθνείς θεσμούς. Για τον Πούτιν, θεσμοί όπως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης είναι όργανα εξυπηρέτησης των αμερικανικών συμφερόντων.
Ο Πούτιν σάλπισε από νωρίς την επιστροφή στο κρατοκεντρικό μοντέλο της Βεστφαλίας και το κράτος ως πηγή κάθε εξουσίας. Αφού χαρακτήρισε την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης ως το μεγαλύτερο ιστορικό λάθος, εναγκαλίστηκε τον ρωσικό εθνικισμό και επιδίωξε την ανάκτηση της ρωσικής εθνικής κυριαρχίας.
Η Ρωσία σταδιακά επέστρεψε σε λογικές σφαιρών επιρροής και της χρήσης ή της απειλής χρήσης βίας στα διεθνή ζητήματα. Τα γεγονότα της Γεωργίας το 2008 και της Ουκρανίας το 2014 έδειξαν τις προθέσεις του. Η Ρωσία του Πούτιν, όμως, δεν έμεινε σε μια αμυντική άσκηση αρνησικυρίας σε θέματα που θίγουν τα ζωτικά της συμφέροντα. Προσπάθησε ενεργά να ανακτήσει την χαμένη επιρροή της σε περιφερειακά υποσυστήματα όπως η Μέση Ανατολή αλλά και τα Βαλκάνια.
Η συνολική αναδιάταξη της στάσης της Ρωσίας στον κόσμο ήρθε με το δόγμα Γκερασίμοφ. Ένα δόγμα υβριδικού πολέμου με ασύμμετρες απειλές και μεθόδους. Ένα δόγμα που συσκοτίζει τις γραμμές ανάμεσα στον πόλεμο και την ειρήνη. Ένα δόγμα που αποφεύγει την απευθείας αντιπαράθεση με τις δυτικές δυνάμεις, αλλά στοχεύει στην αποδυνάμωσή τους μέσω της τακτικής τού «διαίρει και βασίλευε» και στην δημιουργία χάους στο εσωτερικό τους.
Αίφνης, οι κατηγορίες για ρωσική ανάμειξη στα εσωτερικά δυτικών χωρών άρχισαν να πληθαίνουν. Χρηματοδοτήσεις ακραίων κομμάτων και μέσων κοινωνικής δικτύωσης, διασπορά ψευδών ειδήσεων, επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, υποδαύλιση κοινωνικών και φυλετικών διακρίσεων, είναι μερικά μόνον από τα νέα όπλα του Κρεμλίνου στο υπογάστριο της Δύσης. Οι στοιχειοθετημένες, πλέον, κατηγορίες για ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές επιβεβαίωσαν την αυγή μιας σκοτεινής εποχής.
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει τρεις προκλήσεις. Τις προσπάθειες ρωσικής διείσδυσης στο εσωτερικό της, τις παρενέργειες της ρωσικής επιστροφής στα Βαλκάνια, αλλά και την ρωσική σύγκλιση με την άλλη ανελεύθερη δημοκρατία του Ερντογάν.