Η ιδέα να κάνει κάποιος μια επένδυση και να πουλάει κάτι με αξία σ’ ένα πελάτη με σκοπό το κέρδος είναι πολύ παλιά, παγκόσμια και ρεαλιστική. Η απλότητα αυτής της ιδέας είναι η ουσία του επιχειρηματικού μοντέλου.
Ένα μικρό μαγαζί σ’ ένα ινδικό χωριό έχει ένα επιχειρηματικό μοντέλο. Ένας επιχειρηματίας με το πρώτο επιχειρηματικό σχέδιο έχει, επίσης, ένα επιχειρηματικό μοντέλο. Το ίδιο συμβαίνει και με τεράστιες επιχειρήσεις, όπως η Wal-Mart, που είναι ο μεγαλύτερος λιανέμπορος στον κόσμο. Το επιχειρηματικό μοντέλο ήδη στην αρχέγονη μορφή του είναι μια σύλληψη.
Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Χρησιμοποιείται δε από τους επιχειρηματίες για να δομήσουν και να μεταμορφώσουν αν αυτό χρειαστεί την οικονομική και ανταγωνιστική συμπεριφορά των κλάδων τους. Από πολλές πλευρές επίσης, το επιχειρηματικό μοντέλο είναι και οργανωμένος, αυστηρός τρόπος για να εξετάσουμε τη βιωσιμότητα και την αποδοτικότητα μιας επιχείρησης στο παρόν και στο μέλλον. Είναι μια καταγραφή της τρέχουσας πραγματικότητας της επιχείρησής σας και πιθανότατα η μελλοντική της –αντί της προσδοκώμενης- κατεύθυνση.
Είναι, επίσης, ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τις αλλαγές στον πραγματικό κόσμο που μπορεί να αποτελέσουν απειλή ή να δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες.
Το επιχειρηματικό μοντέλο σας βοηθάει να κατανοήσετε εάν οι περίοδοι ανόδου ή κάμψης, που βιώνει κάθε επιχείρηση, οφείλονται σε κυκλικές αλλαγές, όπως ανισορροπίες στη ζήτηση που προέρχονται από την ενδυνάμωση ή την εξασθένηση της οικονομίας ή σε κάτι περισσότερο σοβαρό, όπως είναι οι διαρθρωτικές αλλαγές, οι οποίες μπορούν να έχουν μόνιμη επίδραση στην αποδοτικότητα οποιασδήποτε επιχείρησης ή οποιουδήποτε βιομηχανικού κλάδου.
Τέλος, το επιχειρηματικό μοντέλο είναι το προσχέδιο για ανάληψη δράσης. Χρησιμοποιώντας το για να εξετάσετε τις ενέργειες τις οποίες θα θέλατε να κάνετε, καταλαβαίνετε καλύτερα ποιες από αυτές θα αποδώσουν και ποιες όχι.
Από αυτή την εικόνα, το επιχειρηματικό μοντέλο πρέπει να αναθεωρείται τακτικά, καθώς οι περιστάσεις αλλάζουν. Η διαδικασία επανεξέτασης είναι ο τρόπος να πετυχαίνετε διαφόρους συνδυασμούς και να συνεχίζετε την αναζήτηση μέχρι να βρείτε λύσεις που εναρμονίζουν τα διάφορα συστατικά του μοντέλου.
Η ανάλυση του εξωτερικού περιβάλλοντος και των εσωτερικών σας δραστηριοτήτων οδηγεί στην εξακρίβωση των νέων πραγματικοτήτων και στην ανάλογη προσαρμογή των οικονομικών στόχων. Κάθε επανεξέταση εμπλουτίζει τη γνώση σχετικά με το τι μπορείτε και τι δεν μπορείτε λογικά να περιμένετε ότι θα πετύχετε.
Ας σημειωθεί όμως, ότι η διαδικασία της επανεξέτασης απαιτεί συμβιβασμούς. Πολλά προγράμματα προσπαθούν να καλύψουν όλες τις απαιτήσεις για όλους τους ανθρώπους. Αλλά η πραγματικότητα στις επιχειρήσεις είναι ότι δεν μπορείτε να έχετε πάντοτε αυτό που θέλετε. Οι συμβιβασμοί στον προγραμματισμό και στη διοίκηση μιας επιχείρησης είναι αναπόφευκτοι.
Το τελικό προϊόν μπορεί να είναι ικανοποιητικό για ένα ή περισσότερα χρόνια, ανάλογα με τη διάρκεια του κύκλου μετατόπισης στον κλάδο σας. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, θα πρέπει να το επανεξετάσετε τον επόμενο χρόνο. Και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τακτικό τεστ της ικανότητάς σας να αξιολογείτε την επιχείρησή σας ρεαλιστικά. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για μακροχρόνια πλάνα, όπου ο κίνδυνος μη ρεαλιστικών προβλέψεων είναι πολύ μεγαλύτερος.