«Όταν τα πράγματα αλλάζουν, αλλάζω γνώμη. Εσείς;». Αυτή η περίφημη φράση του Τζον Μέιναρντ Κέινς, δείχνει τη μεγάλη σημασία που έχει η διαδικασία της αξίας ηγεσίας στους σημερινούς δύσκολους καιρούς. Ιδιαίτερα όταν διακρίνεται από προσαρμοστικότητα, αποφασιστικότητα και ευθύνη.
Tου Γιώργου Σταμάτη*
Δυστυχώς σήμερα παρατηρούμε διεθνώς, ένα έλλειμμα υπεύθυνης ηγεσίας, με κύρια χαρακτηριστικά την αλαζονεία, τα καθυστερημένα αντανακλαστικά και την έλλειψη τόλμης και προσαρμοστικότητας. Σύμφωνα με τη διοικητική επιστήμη, η διαδικασία της ηγεσίας χαρακτηρίζεται από τα τρία στοιχεία: την ισχύ, τη διαχείριση της εξουσίας και την επιρροή!
Όλοι οι πολιτικοί ηγέτες κινούνται παράλληλα και στα τρία αυτά επίπεδα. Άλλοι εστιάζουν περισσότερο στην ισχύ, όπως ο Πούτιν ή ο Ερντογάν, και άλλοι στη διαχείριση της εξουσίας, όπως ο Τραμπ και ο Τζόνσον (ίσως και λόγω των πολιτισμικών και θεσμικών αντίβαρων που υπάρχουν στις χώρες τους).
Όλοι όμως προσπαθούν να ενισχύσουν την ισχύ και εξουσία τους απευθυνόμενη στο θυμικό της κοινωνίας, αφενός κολακεύοντας αρχέτυπα πολιτισμικά στοιχεία των λαών τους και αφετέρου καλύπτοντας βασικές συναισθηματικές -υπαρξιακές ανθρώπινες ανάγκες.
Αντίθετα με το συμβατικό υπόδειγμα της ηγεσίας όπου ο ηγέτης οδηγεί και ο λαός ακολουθεί, στο νεωτερικό υπόδειγμα (που εδράζεται στις ανθρωπιστικές και ψυχολογικές προσεγγίσεις), η ισχύς και η εξουσία, δεν αποτελούν αυτοσκοπό, αλλά σηματοδοτούν τον σεβασμό σε αξίες και αρχές.
Παράλληλα δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην επιρροή που ασκεί ο ηγέτης, μέσω της επαφής με την κοινωνία και την εν- συναίσθηση για να προωθήσει «χρήσιμες» αλλαγές, αλλά και να αναδείξει μεγαλύτερης ή μικρότερης εμβέλειας αποτελεσματικούς ηγέτες σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας.
Στη χώρα μας, όπου μετά την πρόσφατη μεγάλη οικονομική, κοινωνική και θεσμική κρίση, έρχεται «καπάκι» μία νέα, διαφορετική αλλά με εφιαλτικές ίσως προοπτικές, έχουν μεγάλη βαρύτητα τα λόγια του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη: «Αυτή η χώρα, όσο εύκολα χαλάει, τόσο εύκολα ξαναφτιάχνεται».
Καθοριστική φαίνεται να είναι συνεπώς η επιρροή της πολιτικής και επιστημονικής ηγεσίας του τόπου, ώστε η ελληνική κοινωνία να αντιδρά σήμερα με τόση ωριμότητα. Προφανώς επειδή τα κύρια χαρακτηριστικά της απαντούν πειστικά σε αυτά ακριβώς που έχουν ανάγκη οι πολίτες:
- Γείωση (επαφή με την πραγματικότητα, ειλικρίνεια, οριοθέτηση)
-Αίσθημα της Ασφάλειας (υπεύθυνη άσκηση εξουσίας, ανάληψη ευθύνης ,σχέδιο, αποτελεσματική ομάδα). -Εγγύτητα (συνεχής ενημέρωση, κατανοητός λόγος, ορατή παρουσία του κρατικού μηχανισμού)
-Κατανόηση (αναγνώριση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι πολίτες).
-φιλότιμο (προτροπή για υπεύθυνη στάση, ανάδειξη ατομικής ευθύνης, ανάδειξη νοήματος αλληλεγγύης).
-Ελπίδα (αισιοδοξία, εμψύχωση, όραμα για το μέλλον).
Σίγουρα δεν είναι όλα τέλεια, όμως η γενική αίσθηση είναι ότι η ηγεσία της χώρας, συμπεριλαμβανομένου και του συνόλου του πολιτικού κόσμου, έχει σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.
Και ας μην ξεχνάμε, αν η συνοριακή κρίση στον Έβρο ήταν μία πρόγευση, η ηγεσία της χώρας θα χρειαστεί να δώσει ξανά εξετάσεις στα δύσκολα που θα ακολουθήσουν μετά την κρίση του κορωνοϊού.
* σύμβουλος επικοινωνίας