Στη διάρκεια του 20ου αιώνα, ο δυτικός φιλελευθερισμός πέτυχε δύο μεγάλες νίκες. Επαναπαύθηκε σ΄αυτές και δεν θέλησε να προβλέψει τις νέες πραγματικότητες.
Ο διαπρεπής καθηγητής πολιτικής φιλοσοφίας κ. Περικλής Βαλλιάνος πολύ σωστά, στο τεύχος του Δεκεμβρίου 2018 του Athens Review of Books(ARB) έγραφε τα ακόλουθα:
«…Τρία είναι τα συστατικά του φιλελευθερισμού ως Ιδεολογικού ρεύματος και πολιτικού κινήματος, πού οι επικριτές του τείνουν να αποσιωπούν (και οι υπερασπιστές του εν πολλοίς να αγνοούν) - σε κοινωνίες Ιδίως που δεν υπήρξαν ποτέ, ή μόνον κατ' επίφασιν, φιλελεύθερες, όπως ή νεοελληνική.
Του Αθ. Χ. Παπανδρόπουλου
Πρώτον, ο φιλελευθερισμός τόσο στην πολιτιστική όσο και στην οικονομική του έκφραση, υπήρξε ένα επαναστατικό κίνημα. Διέλυσε τις γνωσιολογικές, ηθικές και κοινωνικές δομές του μεσαιωνικού κόσμου και έβαλε τα θεμέλια του σημερινού. Ενέπνευσε την Αγγλική επανάσταση του 1689, την Αμερικανική του 1776, την Γαλλική του 1789 στην πρώτη φάση της, καθώς εκείνες του 1848 σε όλη την Ευρώπη.
Δεύτερον, ο φιλελευθερισμός είναι από την καταβολή του ένα προοδευτικό ρεύμα δράσης και στοχασμού. Δεν απολιθώθηκε ποτέ γύρω κάποιες αναλλοίωτες παραδοχές, αλλά αντίθετα απορρόφησε δημιουργικά τα μελήματα, Ιδίως εκείνο της κοινωνικής Ισότητας, των μεταγενέστερων περιόδων.
Τρίτον, παρ' όλη την λυσώδη επίθεση που δέχθηκε από τους ολοκληρωτισμούς του εικοστού αιώνα βγήκε νικητής από την πάλη αυτή. Και ιδίως μετά την θεαματική κατάρρευση της λενινοσταλινικής αυτοκρατορίας το 1939-91, κατέστη σαφές ότι οποιαδήποτε αντίληψη κι΄αν έχει κανείς για την δίκαιη συγκρότηση της σημερινής παγκοσμιοποιημένης ανθρώπινης πραγματικότητας, κάθε τέτοιο όραμα δικαιοσύνης δεν μπορεί παρά να εδράζεται στα Ιστορικά κεκτημένα του φιλελευθερισμού, δηλαδή στο απαραβίαστο των ατομικών ελευθεριών…».
Αυτό το απαραβίαστο, σε μεγάλο βαθμό συνέβαλε και στην επικρατηση του φιλελευθερισμού στην αντιπαρέθεσή του με τον κομμουνισμό, ο οποίος στην Ευρώπη κατέρρευσε λόγω της πλήρους αδυναμίας του να παράγει πλουτοδημοκρατία και ελευθερία.
Από τις αρχές έτσι της δεκαετίας του 1990, η φιλελεύθερη δημοκρατία, προς μεγάλη οργή των εχθρών της, ήταν κυρίαρχη στο παγκόσμιο σύστημα και έφερνε κοντά της όλο και περισσότερους λαούς.
Προς το τέλος του 20ου αιώνα, από τις 120 χώρες-μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) οι 68 είχαν φιλελεύθερα δημοκρατικά καθεστώτα δυτικού τύπου, 60 ήσαν ημιδημοκρατίες και οι υπόλοιπες τελούσαν υπό ολοκληρωτικό καθεστώς. Αυτό το δυτικού τύπου φιλελεύθερο πολιτικό και ιδεολογικό περιβάλλον, σε συνδυασμό με την ταχύτατη και παγκοσμιοποιημένη κίνηση των πληροφοριών των γνώσεων, των κεφαλαίων… και των ανθρώπων αποτελούσε καρφί στα μάτια των ανθρώπων του ζόφου, υπό την ευρύτερη δυνατή έννοια του όρου.
Έτσι, με αφορμή την επέκταση της παγκοσμιοποίησης και τις ανισότητες σε ποικίλα επίπεδα που αυτή δημιουργούσε, οι διεθνείς φαιό κόκκινες δυνάμεις, το Ισλάμ, συντεχνιακά επιχειρηματικά συμφέροντα αλλά και νέοι γεωπολιτικοί παίκτες, ξεκίνησαν οργανωμένες επιθέσεις κατά της Δύσης και του φιλελευθερισμού που είναι το ιδεολογικό της υπόβαθρο.
Από τα μέσα του 1990 έτσι, η Δύση άρχισε να δέχεται επιθέσεις τόσο από τους εσωτερικούς εχθρούς της όσο και από τους εξωτερικούς. Την ίδια περίοδο όμως, χώρες μη αυταρχικό πολιτικό καθεστώς όπως η Κίνα, για παράδειγμα, …υιοθέτησαν. σε μεγάλο βαθμό δυτικές οικονομικές αρχές, τις προσάρμοσαν στις πολιτικές τους δομές και ξεκίνησαν ένα ανέλεγκτο εμπορικό ανταγωνισμό.
Ευφυέστατα, η κινεζική πολιτική ηγεσία αντί να εμπνέεται από τα μαρξιστικά και λενινιστικά εγχειρίδια, κατάλαβε ότι στον σημερινό κόσμο δεν έχει καμμιάν απολύτως σημασία το χρώμα της γάτας, αλλά προέχει αν αυτή πιάνει ποντίκια και πόσα. Πριν λίγο καιρό, ένας Κινέζος αξιωματούχος, μας έλεγε ότι κάθε άνθρωπος θέλει να είναι υγιής, να γνωρίζει πέντε γράμματα και να μπορεί να ζει έχοντας αυτά που χρειάζεται. Όλα τα άλλα έπονται. Υπό αυτή την έννοια το κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς έχει αποσυνδέσει την οικονομία από την πολιτική και αυτό που το ενδιαφέρει άμεσα είναι το 2050 η Κίνα να έχει 100 εκατομμύρια εκατομμυριούχους.
Δεν το λένε φωναχτά, αλλά το σιγοψυθυρίζουν, οι κινέζοι θέλουν να αποδείξουν ότι πρώτον,ο καπιταλισμος δεν είναι πάντα συμβατός με την φιλελεύθερη δημοκρατία και δεύτερον ότι από ένα βιοτικό επίπεδο και πέρα η δημοκρατία υπονομεύει τον καπιταλισμό. Και από την άποψη αυτή, υποστηρίζουν αρκετοί Κινέζοι αξιωματούχοι ο Ντόναλντ Τράμπ, αποτελεί κλασσική περίπτωση.
Μια δεύτερη χαρακτηριστική περίπτωση του πώς η Δύση βγάζει μόνη της τα μάτια της, …είναι. αυτή των εκτροπων του Διαδικτύου. Την ώρα που στη Δύση οι άνθρωποι του σκοταδισμού και τα κέντρα τους, υπονομεύουν με σίγουρια κάθε φιλελεύθερο θεσμό, στην Κίνα οι Αρχές εκμεταλλεύονται τη δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης, για να τελειοποιήσουν ένα Οργουελιανό σύστημα on line, μέσω του οποίου θα επιτηρούν και θα παρακολουθούν κάθε κίνηση των πολιτών, παράλληλα όμως θα παραπληροφορούν και τη Δύση.
«…Το σύστημα αυτό μας είναι απαραίτητο, γιατί τα επόμενα είκοσι χρόνια θεωρούμε πολύ πιθανή μια σύγκρουση με τις ΗΠΑ…», μας αποκάλυψε πρόσφατα Κινέζος συνάδελφος, που εκδίδει αγγλόφωνη φιλοκινεζική εφημερίδα σε μεγάλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και με τα λόγια του αυτά, φέρνει στο προσκήνιο ένα σοβαρότατο πρόβλημα: αυτό του κατά πόσον οι φιλελεύθερες αξίες του Διαφωτισμού και της προσωκρατικής Ελλάδας, μπορούν να αντέξουν τις επιθέσεις των εχθρών τους.