Σημαντικές Αλλαγές στο μοντέλο διακυβέρνησης της Ελλάδας φέρνει το νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος, που κατατέθηκε το βράδυ της Πέμπτης στη Βουλή των Ελλήνων.
Πρόκειται για το πρώτο νομοσχέδιο της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο συγκεντρώνονται όλες οι διάσπαρτες διατάξεις των τελευταίων 40 ετών για την οργάνωση της Κυβέρνησης και της κεντρικής διοίκησης, δημιουργούνται νέοι θεσμοί και τίθενται νέοι κανόνες για τη λειτουργία του κράτους.
Ειδικότερα, με το νομοσχέδιο:
1) Επέρχεται μείωση των θέσεων Γενικών Γραμματέων από 93 σε 58 με εξοικονόμηση 1,8 εκατομμυρία ευρώ ετησίως.
2) Στο πλαίσιο της αποκομματικοποίησης, διατηρούνται οι γενικοί διευθυντές που τοποθετήθηκαν από την προηγούμενη Κυβέρνηση.
3) Αναφορικά με τις Ειδικές Γραμματείες ΣΔΟΕ, ΣΕΠΕ και Επιθεωρητών Περιβάλλοντος,καταργείται η θέση του Γενικού Γραμματέα και την ευθύνη/αρμοδιότητα αναλαμβάνει ο Γενικός Διευθυντής.
Το υπουργικό συμβούλιο δεν θα είναι πλέον ένα συλλογικό όργανο που θα νομιμοποιεί ειλημμένες αποφάσεις, αλλά θα συνέρχεται τακτικά και θα παράγει ένα συνεκτικό επιχειρησιακό κυβερνητικό σχέδιο το οποίο θα υλοποιούν τα αρμόδια υπουργεία.
Θεσμοθετείται Εθνική Αρχή Διαφάνειας, που θα ενσωματώνει τις διάσπαρτες σήμερα δομές ελέγχου για την αντιμετώπιση της δημόσιας και ιδιωτικής διαφθοράς, όπως το Σώμα Επιθεωρητών – Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, τους Επιθεωρητές Δημοσίων Έργων και τους Επιθεωρητές Υγείας.
Η πορεία του κυβερνητικού έργου θα παρακολουθείται από κεντρική δομή της Προεδρίας της Κυβέρνησης, όπως συμβαίνει σε όλα τα προηγμένα διοικητικά συστήματα. Αυτό θα γίνεται μέσα από το ηλεκτρονικό σύστημα "Μαζί", ώστε αφενός να καταπολεμώνται τα προβλήματα που προκαλούν οι πολλαπλές συναρμοδιότητες και αφετέρου να αντιμετωπίζονται άμεσα και ριζικά οι καθυστερήσεις στις κυβερνητικές δράσεις.
Ακόμα, προβλέπονται Επιτροπές Εργασίας, κάτω από το επίπεδο του Υπουργικού Συμβουλίου, οι οποίες θα προετοιμάζουν τα θέματα της ατζέντας.
Αντιμετωπίζεται η κακονομία και η πολυνομία, σε δύο επίπεδα: άμεσα με ένα γενναίο πρόγραμμα απλοποίησης και κωδικοποίησης της υφιστάμενης νομοθεσίας και για τη μελλοντική νομοθεσία, με την εισαγωγή ενός πλέγματος κανόνων καλής νομοθέτησης, που θα ελέγχουν τη μέχρι σήμερα ανεξέλεγκτη παραγωγή νόμων.
Καταπολεμάται η κομματικοποίηση στο δημόσιο. Καθιερώνεται υπηρεσιακός γενικός γραμματέας σε κάθε υπουργείο. Αυτός θα επιλέγεται αποκλειστικά με διαδικασίες ΑΣΕΠ, χωρίς καμία εμπλοκή της πολιτικής ηγεσίας.
Θα προέρχεται από τα στελέχη του δημοσίου τομέα, και θα διαχειρίζεται όλες τις δαπάνες και το προσωπικό του υπουργείου, ενώ θα έχει και τον συντονισμό των δημοσίων πολιτικών. Υποψήφιος δημόσιος υπάλληλος θα απαγορεύεται να έχει αποσπαστεί σε κόμμα ή να έχει διατελέσει κομματικός Γενικός Γραμματέας πέντε χρόνια πριν την αίτηση.
Περιορίζεται δραστικά η γραφειοκρατία: πλέον όλες οι ατομικές διοικητικές πράξεις θα εκδίδονται όχι από τον υπουργό ή τον Γενικό Γραμματέα αλλά από τον αρμόδιο Γενικό Διευθυντή, ώστε πλέον να απαιτούνται πολύ λιγότερες υπογραφές και χρόνος διεκπεραίωσης.
Ακόμα, εισάγονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα κανόνες αμεροληψίας σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης -υπουργούς, υφυπουργούς, Γραμματείς και διοικητές ΔΕΚΟ- με κωλύματα και ασυμβίβαστα που αφορούν όχι μόνο την περίοδο που κάποιος υπηρετεί σε δημόσια θέσηαλλά και μετά την αποχώρησή του.