Ανοικτού πλειοδοτικού τύπου με δυνατότητα υποβολής διαδοχικών προσφορών θα είναι οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί ακινήτων μέσω της πλατφόρμας που προωθεί το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Στόχος των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών είναι να παρακαμφθούν τα εμπόδια που έχει δημιουργήσει στα ειρηνοδικεία της χώρας η δράση ομάδων που αντιτίθενται στη διενέργειά τους και έχει οδηγήσει σε πολύμηνη αποχή τους συμβολαιογράφους.
Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης που φέρνει στη δημοσιότητα η «Καθημερινή» προβλέπει ότι «κάθε ηλεκτρονικός πλειστηριασμός θα αναγνωρίζεται από μοναδικό αριθμό, ο οποίος θα τον ακολουθεί μέχρι την ολοκλήρωσή του.
Στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό θα λαμβάνουν μέρος υποψήφιοι πλειοδότες που έχουν προηγουμένως πιστοποιηθεί», με βάση συγκεκριμένες διαδικασίες που προβλέπονται στον νόμο.
Σε μεταγενέστερη απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης παραπέμπεται, πάντως, ο καθορισμός των όρων λειτουργίας των ηλεκτρονικών συστημάτων, η διαδικασία πιστοποίησης και εγγραφών στο σύστημα και μια σειρά τεχνικών αλλά κρίσιμων θεμάτων. Στόχος είναι το όλο σύστημα να τεθεί σε πλήρη λειτουργία από τον προσεχή Σεπτέμβριο.
Οπως προβλέπεται στο σχετικό σχέδιο νόμου, «η διοίκηση και η διαχείριση των ηλεκτρονικών συστημάτων πλειστηριασμών θα ανατεθούν με τη σύμφωνη γνώμη της Συντονιστικής Επιτροπής Συμβολαιογράφων Ελλάδος, στους κατά τόπους συμβολαιογραφικούς συλλόγους.
Στο ηλεκτρονικό σύστημα θα καταγράφονται όλες οι υποβληθείσες προσφορές. Οι συμμετέχοντες θα υποβάλλουν συνεχώς προσφορά μεγαλύτερη από την αμέσως προηγούμενη έως τον χρόνο λήξης της υποβολής προσφορών.
Με βάση τη διαδικασία που περιγράφεται, «με την υποβολή της προσφοράς, οι υποψήφιοι πλειοδότες θα ενημερώνονται αμέσως από το σύστημα με ηλεκτρονικό μήνυμα για το ποσό της προσφοράς τους, τον ακριβή χρόνο υποβολής της, καθώς και ότι αυτή έχει εγκριθεί.
Με το ίδιο μήνυμα ο υποψήφιος πλειοδότης θα ενημερώνεται για το αν είναι αυτός που έχει υποβάλλει τη μεγαλύτερη τρέχουσα προσφορά, καθώς και για τη μέγιστη προσφορά που έχει υποβληθεί στο σύστημα».
Ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός θα ολοκληρώνεται όταν «μετά τη λήξη της διαδικασίας υποβολής των πλειοδοτικών προσφορών, ο υπάλληλος του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού θα συντάσσει και θα υποβάλλει στο σύστημα την κατασχετήρια έκθεση, ανακηρύσσοντας τον υπερθεματιστή.
Οσοι έχουν λάβει μέρος στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό θα ενημερώνονται αμελλητί για τη σειρά κατάταξής τους».
Τελικό στάδιο θα είναι η καταβολή του πλειστηριάσματος, το οποίο ο υπερθεματιστής θα έχει υποχρέωση να καταβάλει στον υπάλληλο του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού το αργότερο τη δέκατη εργάσιμη ημέρα από τη διενέργεια του πλειστηριασμού, ενώ ο υπάλληλος οφείλει να το καταθέσει –εντόκως– το αργότερο τη δωδέκατη εργάσιμη ημέρα στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, διαδικασία που ακολουθείται και σήμερα.
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα θεωρείται καθοριστικό βήμα για την ενεργοποίηση του εργαλείου των πλειστηριασμών που έχουν παγώσει εδώ και αρκετούς μήνες εξαιτίας των γενικευμένων επεισοδίων που λαμβάνουν χώρα στα ειρηνοδικεία της χώρας. Τα φαινόμενα, που συνοδεύονται με έκτροπα και βιαιοπραγίες, έχουν οδηγήσει σε αποχή τους συμβολαιογράφους όλης της χώρας, με αποτέλεσμα να μη διενεργείται κανένας σχεδόν πλειστηριασμός και όχι μόνον αυτοί που έχουν να κάνουν με κύρια κατοικία.
Ουσιαστικά οι μόνο πλειστηριασμοί που διενεργούνται είναι αυτοί που αφορούν ευπαθή προϊόντα, αυτοί που έχουν να κάνουν με βιομηχανικά ή βιοτεχνικά ακίνητα ή αυτοί που αφορούν τη διανομή κοινών ακινήτων και είναι ουσιαστικά συναινετικοί.
Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στα ειρηνοδικεία όλης της χώρας λειτουργεί προσθετικά στην απαξίωση του εργαλείου των πλειστηριασμών επί σειρά ετών, που είχε επιβληθεί με διάφορους νόμους. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τους 52.000 πλειστηριασμούς που είχαν πραγματοποιηθεί το 2009 και ακολουθώντας συνεχώς πτωτική τάση, φθάσαμε το 2016 να έχουν πραγματοποιηθεί μόλις 4.800 πλειστηριασμοί, ενώ σήμερα οι πλειστηριασμοί που ανακοινώνονται δεν εκτελούνται και συσσωρεύονται.
Οι τράπεζες διαβεβαιώνουν ότι οι πλειστηριασμοί που ανακοινώνονται δεν αφορούν την πρώτη κατοικία. Στο πλαίσιο της υποχρέωσης για μείωση των «κόκκινων» δανείων έως τα τέλη του 2019, έχουν δεσμευθεί ότι θα πρέπει να ανακτήσουν περί τα 11 δισ. ευρώ από ρευστοποιήσεις.