Ο αρχικός προγραμματισμός της κυβέρνησης για εορτασμούς σε στεριά (Πνύκα) και θάλασσα (Καστελόριζο) λόγω παρόδου της τριετούς διάρκειας της τρίτης δανειακής σύμβασης, ποσού 86 δις ευρώ, την οποία η ίδια υπέγραψε τον Αύγουστο 2015, ανετράπη.
Ο θάνατος 96 συνανθρώπων μας, μέχρι σήμερα, ο τραυματισμός πολλών άλλων, οι ανυπολόγιστες υλικές και περιβαλλοντικές καταστροφές ‘’θολώνουν’’ (ή ‘’μαυρίζουν’’, κατά την διορθωμένη διατύπωση του δηλώσαντος υφυπουργού) την εικόνα της κυβέρνησης.
Του Κώστα Χριστίδη*
Πέραν της πένθιμης διάθεσης στην οποία εμβάλλει αυτό καθ’ εαυτό το τραγικό γεγονός, θλίψη και μελαγχολία προκαλεί η διαπίστωση της ανικανότητας της πολιτικής ηγεσίας και των αρμοδίων κρατικών οργάνων να προστατεύσουν το βασικό αγαθό, την ζωή και την ασφάλεια των πολιτών, για το οποίο εκλέγονται και πληρώνονται μέσω υψηλότατων φόρων. Ανάλογες επιβαρύνσεις υφίστανται, βεβαίως, οι φορολογούμενοι και για πλήθος άλλων ανευθυνο-υπεύθυνων, συμβούλων, επιθεωρητών, ελεγκτών, επιστατών, διοικούντων οργανισμούς – σφραγίδες, προϊσταμένων μονομελών τμημάτων και υπηρεσιών και λοιπών ‘’αρμοδίων’’ που την κρίσιμη στιγμή αποκαλύπτονται αναρμόδιοι.
Ας δούμε, όμως, εάν υπήρχαν πράγματι λόγοι για πανηγυρισμούς σε περίπτωση που δεν είχε μεσολαβήσει η εκατόμβη νεκρών. Τί είναι το μόνο βέβαιο, το οποίο θα συμβεί κατά την εγγίζουσα 21η Αυγούστου 2018;
Είναι η, σύμφωνα με την προ ημερών υπογραφείσα απόφαση του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, κατάργηση του καθεστώτος του waiver (παρέκκλισης), βάσει του οποίου εξασφαλιζόταν μέσω ελληνικών ομολόγων η φθηνή χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ. Το κόστος δανεισμού των τραπεζών, των επιχειρήσεων αλλά και του ελληνικού δημοσίου θα επηρεασθεί αρνητικά και θα πληγεί περαιτέρω η ούτως ή άλλως χαμηλή ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.
Είναι ακριβώς η μειωμένη αυτή ανταγωνιστικότητα που παραμένει θεμελιώδες πρόβλημα. Κατ’ αρχάς, παρά την ραγδαία μείωση μισθών και ημερομισθίων, η ανταγωνιστικότητα του παράγοντος ‘’εργασία’’ μάλλον επιδεινώθηκε, λόγω της φυγής εξειδικευμένων νέων στο εξωτερικό και της απαξίωσης των μακροχρονίως ανέργων στο εσωτερικό.
Παραγωγικές επενδύσεις, πέραν των δρομολογημένων από την προηγούμενη κυβέρνηση ιδιωτικοποιήσεων (αρκετές των οποίων, με πρώτη αυτήν του Ελληνικού, εξακολουθούν να καρκινοβατούν), δεν πραγματοποιήθηκαν.
Άλλοι παράγοντες του κόστους, που διαμορφώνουν την συνολική ανταγωνιστικότητα, όπως είναι η ενέργεια, η φορολογία και η γραφειοκρατία, αυξήθηκαν. Πώς, λοιπόν, να προκύψει ταχύρρυθμη ανάπτυξη, εκείνο το ‘’άλμα του ελατηρίου’’ της οικονομίας που θα ήταν αναμενόμενο να συμβεί μετά από τόσα χρόνια οικονομικής καχεξίας;
Κατά συνέπεια, ουδέν ‘’τεράστιο γεγονός’’ πρόκειται να συμβεί την επόμενη εβδομάδα (όπως δήλωσε ο κ. Κουβέλης, μη συναισθανόμενος ότι η δική του πολιτική συμπεριφορά συνέβαλε καθοριστικά στην παράταση του μνημονιακού καθεστώτος επί τρία και πλέον έτη και, βεβαίως, στην ανάληψη βαριών μετα-μνημονιακών υποχρεώσεων).
Οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας παραμένουν λίαν περίπλοκες και η έξοδος στις αγορές δυσχερής. Υπό τις συνθήκες αυτές, τυχόν πανηγυρισμοί την επόμενη εβδομάδα θα αποτελούσαν πραγματικό εμπαιγμό (adding insult to injury, κατά την αγγλική έκφραση). Αυτό που χρειάζεται είναι περισυλλογή και ένταση των προσπαθειών για εθνική ανασύνταξη.
Νομικός - Οικονομολόγος*