Απαιτούνται προσεκτικοί και ευέλικτοι χειρισμοί,αλλά με συνέπεια σε συγκεκριμένες αρχές.
Με την κορύφωση της κρίσης με το Ιράν η κατάσταση επιβάλλει σοβαρές σκέψεις και προβληματισμούς. Αναμενόμενο ήταν να μην υπάρξει καταδίκη της Τουρκίας από επίσημα αμερικανικά χείλη. Έχω εξηγήσει συχνά πως κάτι τέτοιο θα ήταν χιμαιρικό να το περιμένεις.
Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου*
Τι συμβαίνει λοιπόν γύρω μας; Και τι θα μπορούσαμε εμείς να κάνουμε; Η κρίση με το Ιράν δίνει στην Τουρκία, με ισχυρές ένοπλες δυνάμεις ανεπτυγμένες ήδη στην περιοχή και με σύνορα με Ιράν και Ιράκ, νευραλγικό ρόλο. Αυτό δεν το αγνοεί ο Τραμπ, που ήδη έχει στενές σχέσεις με Ερντογάν, αλλά το συμμερίζεται και η Ευρώπη. Η Ρωσία έχει επενδύσει ήδη επάνω του, οι δε Άραβες περισσότερο τον φοβούνται παρά τον αποστρέφονται.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποια στάση θα κρατήσει το Ιράν; Αν τον θεωρήσει αδελφοποίητο του Τραμπ, και δυνάμει ηγέτη των Σουνιτών που αποστρέφεται, οι εξελίξεις θα είναι θεαματικές. Προσφέροντας ίσως ευκαιρίες στην ελληνική διπλωματία.
Αντίθετα στην εκδοχή αυτή, λειτουργούν οι εξής παράγοντες: Πρώτον, ο ίδιος ο Ερντογάν, που κρατάει ισορροπίες αρνούμενος να υποστηρίξει τον Τραμπ. Δεύτερον, το Κρεμλίνο, που με μοχλό την εμπλοκή της Τουρκίας στη Συρία, θα κάνει τα πάντα να τον κρατήσει μακριά από ρήξη με το Ιράν. Και τρίτον, το τρίγωνο Ισραήλ, Αίγυπτος και Σαουδική Αραβία που τον εμποδίζουν να παίξει τον ρόλο που θέλει στον κόσμο των Σουνιτών. Του δίνουν όμως έτσι άλλοθι απέναντι στην Τεχεράνη που δεν στρέφεται εναντίον του.
Πού μας αφήνουν εμάς αυτά; Είμαστε ανοιχτά σύμμαχοι του Ισραήλ και της Αιγύπτου. Στηρίξαμε τον Τραμπ κι αρχίζουμε να μπλέκουμε σε ενδοαραβικές διενέξεις, με αφορμή τη Λιβύη, δίχως το ειδικό στρατιωτικό βάρος που σέβονται οι Άραβες. Και είμαστε και Χριστιανοί!
Ο Ερντογάν λοιπόν θα συνεχίσει λογικά να αποθρασύνεται. Ο Τραμπ θα κλιμακώσει τις κινήσεις εναντίον του Ιράν, εξαρτώμενος όμως σε μεγάλο βαθμό από την κατάσταση στο Ιράκ – που είναι στα χέρια του Σιίτη Αγιατολάχ Αλ Σιστανί. Δεν υπάρχουν πολλά πλέον που οι ΗΠΑ μπορούν να κάνουν, αν ξεσηκωθεί και το Ιράκ. Έχουν ήδη επιβάλει κυρώσεις σε όλους. Τι άλλο μένει; Κάποια προσέγγιση με την Τεχεράνη. Με τον Ερντογάν διαμεσολαβητή! Που θα ενισχύσει το γόητρό του. Παντού.
Κι εμείς; Εκτεθειμένοι ήδη υπέρ Τραμπ είμαστε πιθανά στο στόχαστρο κάποιων μουσουλμάνων. Οφείλουμε λοιπόν να «πουλήσουμε» ακριβά την στάση μας. Από ΗΠΑ εξασφαλίζοντας μετρήσιμα οφέλη. Με Μόσχα άνοιγμα επικοινωνίας. Αλλάζοντας στάση λ.χ. στο εκκλησιαστικό. ‘Η, σε αντίθετη περίπτωση, ζητώντας από τη Δύση σοβαρά ανταλλάγματα. Το ίδιο ισχύει και με τον EastMed. Έλεγχο μεταφορών κάθε υπερπτήσης από Τουρκία σε Τρίπολη, για στρατιωτικό προσωπικό. Επαφές τέλος με Βαγδάτη και Τεχεράνη για διερεύνηση δυνατότητας μεσολάβησης σε Βρυξέλλες κι αλλού. Επαφές ίσως με Τουρκία για διερεύνηση προθέσεων.
Πολλή δουλειά, αλλά οι καιροί δεν είναι εύκολοι.
*Πρώην Υπουργός