Την προστασία του φορολογουμένου από αναδρομικούς ελέγχους που γίνονται με βάση δυσμενέστερες για τον ελεγχόμενο οδηγίες και εγκυκλίους της εφορίας, ενισχύει διάταξη που περιελήφθη στο φορολογικό νομοσχέδιο - «σκούπα» που κατέθεσε την Παρασκευήστη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών.
Το άρθρο 12 του νομοσχεδίου εισάγεται κατ’εφαρμογήν σωρείας αποφάσεις ανωτάτων δικαστηρίων που καταδίκασαν το δημόσιο για παράβαση των συνταγματικών αρχών της χρηστής διοίκησης και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης (ΑΕΔ 14/2013, ΣτΕ 640/2015, ΣτΕ 4731/2014 και άλλες πολλές που μνημονεύονται στην αιτιολογική έκθεση).
Οι αποφάσεις επέβαλαν στη φορολογική διοίκηση τη σαφήνεια και την προβλέψιμη εφαρμογή των εκάστοτε εγκυκλίων που εξέδιδε το υπουργείο Οικονομικών, που μπέρδευαν και «τύλιγαν» τους φορολογούμενους που υπόκεινται σε έλεγχο, αναφέρει το protothema.
Όπως τονίζεται στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου, «η εν λόγω διάταξη προτείνεται για την αντιμετώπιση που μεταγενέστερη μεταβολή της ερμηνευτικής θέσης της Διοίκησης έχει ως συνέπεια την αναδρομική χειροτέρευση της θέσης του φορολογουμένου». Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι τυχόν μεταβολή της ερμηνευτικής θέσεως της Διοίκησης (με εγκυκλίους κλπ) δεν ισχύει αναδρομικά σε περίπτωση που συνεπάγεται αναδρομική φορολογική επιβάρυνση του φορολογουμένου.
Αν δηλαδή, για παράδειγμα, υπέβαλε φορολογικές δηλώσεις τηρώντας όσα ίσχυαν στον χρόνο υποβολής τους, δεν μπορεί να υποστεί κυρώσεις περί ανακριβούς δήλωσης εφόσον η φορολογική διοίκηση εξέδωσε εκ των υστέρων άλλες οδηγίες και εντολές.
Παρότι πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό βήμα που κάνει η Φορολογική Διοίκηση για μια νέα σχέση εμπιστοσύνης των φορολογουμένων με την εφορία, όπως είναι διατυπωμένη η διάταξη φαίνεται πως αφορά μόνον στις ερμηνευτικές εγκυκλίους και απαντήσεις ερωτημάτων που κατά καιρούς εκδόθηκαν ή εκδίδονται από το υπουργείο Οικονομικών ή την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (και την πρώην ΓΓΔΕ) αλλά όχι και σε νόμους που επέβαλαν αναδρομικά (ιδίως από το 2010) υποχρεώσεις στους φορολογουμένους που δεν γνώριζαν ποτέ πως είχαν, όπως το βάρος της απόδειξης και της συγκέντρωσης στοιχείων και για έτη που βάσει νόμων θα έπρεπε να είχαν παραγραφεί και που δεν είναι δυνατόν να συγκεντρωθούν -αν πχ έχουν κλείσει τράπεζες που είχαν τα χρήματά τους προ δεκαπενταετίας κλπ.