Τα κράτη που ενεπλάκησαν νικηφόρα στους παγκόσμιους πολέμους του 20ου αιώνα εορτάζουν, πλην της Ελλάδας, το πέρας του πολέμου όχι την έναρξη.
Πολλά μπορούν να ειπωθούν επ’ αυτού. Προσωπικά επιλέγω το γεγονός ότι η 28η Οκτωβρίου 1940 ήταν η μήτρα που γέννησε το αδιανόητο, της πρώτης μεγάλης ήττας του Άξονα. Να μην γιορταστεί;
Του Σταύρου Γ. Μιχαηλίδη*
Αδιανόητο, μια χώρα χρεοκοπημένη (στάση πληρωμών από τον Ελ. Βενιζέλο 1932) και επί σειρά ετών πολιτικά ασταθής να κατανικήσει στα βορειοηπειρώτικα βουνά την τεράστια πολεμική μηχανή της Ιταλίας.
Ελέχθη το ΟΧΙ από τον Ιωάννη Μεταξά; Ναι, ελέχθη μπορεί όχι με τρία γράμματα αλλά ελέχθη γιατί να αμφισβητηθεί; Ήταν μια απάντηση που εξέφραζε το σύνολο ηγετών και λαού της Ελλάδας. Ίσως για πρώτη φορά τόσο καθολικά εκπεφρασμένη σε σχέση με άλλες μεγάλες ιστορικές στιγμές των Ελλήνων.
Αυτή η καθολική και αποφασιστική στάση δημιούργησε το Έπος του ’40. Για τούτο επιβάλλεται όσο ποτέ με αφορμή την συγκεκριμένη επέτειο να βάλουμε δίπλα-δίπλα το τότε με το σήμερα.
Πράγματι η ιστορία δεν μοιάζει με ιστορία όταν την ζεις. Εδώ έγκειται το μέγεθος των ηγετών από τους συνήθεις διαχειριστές της εξουσίας. Να ακούσουν την βροντή των κανονιών πριν την εκπυρσοκρότηση.
Ας συλλογιστούμε κατά πώς πρέπει τα ιστορικά γεγονότα της εκείνης της ταραγμένης εποχής. Μπορεί να μας διδάξουν τις πολύ δύσκολες καταστάσεις που ζούμε δίχως να αντιλαμβανόμαστε ότι ήδη γράφεται ιστορία.
Μελετώντας την ιστορία δεν μπορούμε να αλλάξουμε το παρελθόν μπορούμε όμως να διαμορφώσουμε καλύτερα το μέλλον.
Έντονα σημάδια δείχνουν ότι η Ελλάδα διανύει περίοδο τέτοια που στο εγγύς μέλλον μπορεί να καταγραφεί ως «προπολεμική». Δεν χωρεί καμιά αμφιβολία ότι η Τουρκία αποτελεί μεγάλο εθνικό κίνδυνο. Κάθε μέρα «χτίζει» το περιβάλλον να επανατοποθετήσει την θέση της στην περιοχή μας. Μια αφορμή αναζητά και θα το επιχειρήσει.
Η Ελλάδα επί χρόνια στηρίζει την πολιτική της έναντι των απαράδεκτων επιδιώξεων της Τουρκίας στο «δίκαιο» όταν αυτή επιδιώκει τους παράνομους στόχους της προβάλλοντας την ισχύ της.
Όμως, «Όταν ένα έθνος είναι δυνατό δεν είναι δίκαιο και όταν θέλει να είναι δίκαιο (προφανώς στην διεκδίκηση των συμφερόντων της) δεν είναι πια δυνατό» (Ουίνστον Τσώρτσιλ).
Η 28η Οκτωβρίου 1940 είναι ιστορικό παρελθόν που διδάσκει. Μην το διαγράψουμε επειδή βολεύει το χαλαρό παρόν μας. Ας γίνει αφορμή για ένα νέο «Δωρικό εγερτήριο».
*Υποναύαρχος (ε.α.) Λ.Σ.