Στο «μάτι” της κυβέρνησης προς άγραν δημοσίων εσόδων μπαίνουν και τα ακίνητα που προσφέρονται μέσω internet για διαμονή σε τουρίστες στη χώρα μας, αφού αναμένεται να κατατεθεί σύντομα στη Βουλή ρύθμιση με την οποία θα επιβάλλεται κατ’ αποκοπήν φόρος 3% στο εισόδημα από βραχυχρόνιες μισθώσεις κατοικιών από πλατφόρμες.
Περισσότερα από 52 χιλ. ακίνητα σε όλη τη χώρα υπολογίζεται πως είναι καταχωρημένα και στις ειδικές πλατφόρμες (όπως για παράδειγμα σε Airbnb, Tripadvisor, Homeaway), ενώ το σύνολο των ετησίων διανυκτερεύσεων σε καταλύματα οικονομίας διαμοιρασμού (sharing economy όπως αποκαλείται διεθνώς) εκτιμάται πως ξεπερνά τα 20 εκατ., με αυξανόμενο μάλιστα ρυθμό χρόνο με το χρόνο.
Λόγω μάλιστα της μέχρι τώρα έλλειψης θεσμικού πλαισίου για τη λειτουργία των καταλυμάτων αυτών και κυρίως εξαιτίας της μη φορολόγησης τους, υπολογίζεται (σύμφωνα και με πρόσφατη έρευνα που είχε διενεργήσει το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο της Ελλάδος) πως σε ετήσια βάση τα δημόσια ταμεία χάνουν πάνω από 270 εκατ. ευρώ.
Στελέχη της ξενοδοχειακής αγοράς σημειώνουν την ίδια ώρα πως ο τζίρος της οικονομίας διαμοιρασμού στον τουριστικό κλάδο στη χώρα αγγίζει το 1,38 δισ. ευρώ, από τα 840 εκατ. με 890 εκατ. ευρώ αφορούν δαπάνη για διαμονή και το υπόλοιπο μέρος δαπάνη για άλλες τουριστικές υπηρεσίες.
Παράλληλα, από τους σχετικούς υπολογισμούς προκύπτει ότι λόγω της οικονομίας διαμοιρασμού τα ξενοδοχειακά καταλύματα έχουν απώλεια στα έσοδα διαμονής τους άνω των 500 εκατ. ευρώ.
Η φορολόγηση των ακινήτων που προσφέρονται για διαμονή σε ξένους επισκέπτες αποτελούσε τα τελευταία χρόνια – και με δεδομένη τη μεγάλη αύξηση της ζήτησης τους – πάγιο αίτημα των ιδιοκτητών ξενοδοχείων που έβλεπαν από τη μια τα έσοδά τους να παραμένουν σταθερά παρά τη σημαντική αύξηση του εισερχόμενου τουρισμού και από την άλλη να αυξάνεται η φορολόγηση των επιχειρήσεων (μετά την αύξηση του ΦΠΑ στη διαμονή, από το 2018 θα επιβληθεί και τέλος διανυκτέρευσης σε ξενοδοχειακές μονάδες και ενοικιαζόμενα δωμάτια).
Φορείς της αγοράς επιπλέον ζητούσαν επίσης να μπει συγκεκριμένο κανονιστικό πλαίσιο στη συγκεκριμένη δραστηριότητα, προτείνοντας ενδεικτικά τα ακίνητα να προσφέρονται μέχρι τρεις μήνες το χρόνο, να επιτρέπονται το πολύ μέχρι δύο ιδιοκτησίες προς ενοικίαση και να καταρτιστεί μητρώο κατοικιών προσωρινής διαμονής.
Όπως έχουν κατ’ επανάληψη επισημάνει, η παρουσία μη πιστοποιημένων καταλυμάτων παροχής υπηρεσιών τουριστικής διαμονής έχει δημιουργήσει ένα σημαντικό αριθμό ιδιοκτητών ακινήτων, οι οποίοι δεν φορολογούνται για τη διάθεση του ακινήτου τους και δεν ελέγχονται για τη συμμόρφωση με τους κανόνες λειτουργίας των τυπικών ξενοδοχειακών καταλυμάτων.
Στη ρύθμιση που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή θα προβλέπεται μεταξύ άλλων υπογραφή συμφωνίας με τις ξένες εταιρείες προκειμένου για κάθε μίσθωση να καταβάλλεται στο ελληνικό δημόσιο ένα κατ’ αποκοπήν ποσό, της τάξεως των 2 ή 3 ευρώ, αλλά και δειγματοληπτική παροχή στοιχείων των ιδιοκτητών κατοικιών που μισθώνουν τα ακίνητά τους μέσω της πλατφόρμας.
Το πλαίσιο είναι διαφορετικό σε άλλες χώρες του εξωτερικού. Στο Άμστερνταμ για παράδειγμα υπήρξε συμφωνία και η εταιρεία αποδίδει απευθείας το ποσό του φόρου στο ολλανδικό κράτος. Στην Αγγλία επιτρέπεται σε κάποιον να νοικιάσει το σπίτι του μέσω της Airbnb για 90 μέρες τον χρόνο και μπορεί να έχει 5.000 ευρώ εισόδημα ετησίως από αυτή τη δραστηριότητα χωρίς να πληρώνει φόρο.
Η πιο δημοφιλής διαδικτυακή βάση είναι η Airbnb, με συνολικά 1,5 εκατ. καταχωρήσεις για ακίνητα σε 190 χώρες. Είναι χαρακτηριστικό ότι η αξία της εκτιμήθηκε στα 25,5 δισ. δολάρια τον Ιούλιο του 2015.
Στην Ελλάδα οι καταχωρήσεις στη συγκεκριμένη πλατφόρμα ξεπερνούν τις 13 χιλ. Εξίσου μεγάλη διαδικτυακή βάση είναι η Homeaway (9.8 χιλ. καταχωρήσεις), ενώ αρκετά διαδεδομένες είναι και οι πλατφόρμες Flipkey και HouseTrip.