Τις καταθέσεις 1,27 εκατ. φορολογουμένων για την περίοδο 2002-2014 έχει στη διάθεσή της η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων με τις κινήσεις των λογαριασμών τόσο προς το εσωτερικό της χώρας όσο και προς τις τράπεζες του εξωτερικού.
Με το νέο σύστημα που παρουσίασε χθες ο υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος, παρουσία της υφυπουργού Οικονομικών Κ. Παπανάτσιου και του διοικητή της Αρχής Γ. Πιτσιλή θα διαχωρίζονται οι πρωτογενείς καταθέσεις από λοιπές κινήσεις μέσα σε μερικά λεπτά και αμέσως μετά θα αναλαμβάνουν οι ελεγκτές, ανάλογα με τα δεδομένα που θα προκύψουν.
Σύμφωνα με τον διοικητή, για το 2017 έχουν προγραμματιστεί 23.300 έλεγχοι οι οποίοι θα προκύψουν από τα αποτελέσματα των διασταυρώσεων.
Οι σημαντικότερες υποθέσεις θα ελεγχθούν κατά προτεραιότητα με βάση συγκεκριμένα κριτήρια που έχουν τεθεί από την Ανεξάρτητη Αρχή.
Περιγράφοντας τη λειτουργία του νέου λογισμικού, το οποίο δημιουργήθηκε εσωτερικά από στελέχη της Αρχής, ο κ. Τσακαλώτος ανέφερε ότι η διαδικασία της διασταύρωσης στοιχείων για έναν μόνο φορολογούμενο με τα ελεγκτικά εργαλεία τα οποία υπήρχαν μέχρι τώρα στη διάθεση των αρμοδίων, απαιτούσε από έξι μήνες έως και ένα χρόνο.
Με το νέο λογισμικό, η συλλογή των στοιχείων μπορεί να γίνεται σε λίγα λεπτά, ενώ τα πρώτα συμπεράσματα από τους ελεγκτές μπορούν να εξαχθούν σε διάστημα μιας εβδομάδας.
Οπως σημείωσε ο κ. Πιτσιλής, το λογισμικό επεξεργάζεται μόνο τα στοιχεία πρωτογενών καταθέσεων, εξαιρώντας μεταφορές κεφαλαίων από λογαριασμό σε λογαριασμό του ιδίου προσώπου, δάνεια και αντιλογισμούς. Μέσω αυτοματοποιημένων λογιστικών αλγορίθμων, το σύστημα μπορεί να παντρέψει τα στοιχεία των πρωτογενών καταθέσεων με τα δηλωθέντα εισοδήματα μέσα σε λίγη ώρα, οδηγώντας σε κάποιες πρώτες ενδείξεις πιθανής φοροδιαφυγής.
Το σύστημα όμως σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά το έργο των ελεγκτών. Επί της ουσίας το νέο σύστημα:
• Επιταχύνει τον φορολογικό έλεγχο.
• Δεν υπάρχει χρόνος αναμονής δεδομένων.
• Απομονώνει τις τραπεζικές κινήσεις, που παρουσιάζουν κατ’ αρχάς φορολογικό ενδιαφέρον (δηλαδή κινήσεις που παρουσιάζουν ενδείξεις νέου χρήματος).
Ωστόσο, ένα ζήτημα το οποίο ουσιαστικά θα κρίνει σε σημαντικό βαθμό εάν οι έλεγχοι που έχουν ξεκινήσει κινούνται επί ορθής βάσης, δηλαδή αν οι πρακτικές της φορολογικής διοίκησης συνάδουν προς τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, την απορρέουσα από το Σύνταγμα αρχή του κράτους δικαίου και της αρχής της ασφάλειας δικαίου. Αυτό που έχει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι πώς θα αντιμετωπιστεί από το ΣτΕ η προσθήκη συμπληρωματικών στοιχείων από τον ελεγκτικό μηχανισμό.
Εάν οι τραπεζικές καταθέσεις κυρίως του εξωτερικού αποτελέσουν νέο στοιχείο, τότε του δικαίωμα του Δημοσίου αυτομάτως επεκτείνεται στη δεκαετία.
Βέβαια, τόσο για τα στοιχεία των καταθέσεων στην Ελλάδα όσο και για το εξωτερικό, οι ελεγκτές και οι εισαγγελικοί λειτουργοί είχαν πρόσβαση είτε με αίτημα στα πιστωτικά ιδρύματα της αλλοδαπής είτε με τη διοικητική συνδρομή του κράτους στο οποίο υπήρχαν λογαριασμοί.
Από την πλευρά της, η υφυπουργός Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου αναφέρθηκε στις νομοθετικές πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η κυβέρνηση τους τελευταίους μήνες για παράταση των χρόνων παραγραφής των εκκρεμών υποθέσεων τόσο του ΣΔΟΕ όσο και αυτών που μεταφέρθηκαν στην ΑΑΔΕ (όσες έληγαν στις 31-12-206 έως το τέλος του 2017, όσες μεταφέρθηκαν στην ΑΑΔΕ για τρία χρόνια), θέλοντας να δείξει ότι θα ελεγχθούν όλες.
Τέλος, ο υπουργός Οικονομικών αναγνώρισε ότι η κυβέρνηση στην οποία μετέχει έχει ζορίσει τη μεσαία τάξη, σημειώνοντας ότι οι πόροι από την πάταξη της φοροδιαφυγής θα μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν και για την άμβλυνση αυτής της κατάστασης.