Τον Μάρτιο, ο διευθύνων σύμβουλος της Shopify ανακοίνωσε την εφαρμογή ενός νέου εσωτερικού κανόνα. Προτού, ένας διευθυντής ζητήσει νέες προσλήψεις, οφείλει να αποδείξει ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να εκτελέσει την ίδια εργασία εξίσου καλά με έναν άνθρωπο.
Αντίστοιχα, λίγες εβδομάδες αργότερα, ο CEO της Duolingo υιοθέτησε παρόμοια πολιτική. Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με το BusinessInsider, δήλωσε ότι η εταιρεία προτίθεται σταδιακά να αντικαταστήσει τους εξωτερικούς συνεργάτες, με ΑΙ. Αυτές οι κινήσεις επιβεβαιώνουν αυτό που πολλοί εργοδότες ήδη αναφέρουν, ότι δηλαδή η τεχνητή νοημοσύνη έχει ήδη, αρχίσει να μειώνει αισθητά τις προσλήψεις.
Καθώς καταγράφονται όλο και περισσότερα δεδομένα σχετικά με τον αντίκτυπο του ChatGPT στην αγορά εργασίας, προκύπτει ένα βασικό ερώτημα: μήπως η επανάσταση της AI δεν αφορά στο μέλλον, αλλά στο σήμερα; Για να διερευνηθεί το ζήτημα, πραγματοποιήθηκε συνεργασία με τη Revelio Labs – έναν πάροχο αναλυτικών δεδομένων για το ανθρώπινο δυναμικό. Η έρευνα επικεντρώθηκε στο εξής ερώτημα: ποιες θέσεις εργασίας ήδη αντικαθίστανται από την τεχνητή νοημοσύνη;
Η οικονομολόγος Ζανέλε Μουνίκουα της Revelio ξεκίνησε εξετάζοντας αγγελίες εργασίας, εστιάζοντας στις αρμοδιότητες που ήδη μπορούν να εκτελεστούν ή να ενισχυθούν από την τεχνητή νοημοσύνη. Τα ευρήματα ήταν εντυπωσιακά, τα τελευταία τρία χρόνια, το ποσοστό των καθηκόντων που μπορούν να γίνουν από AI στις αγγελίες για εργασία, έχει μειωθεί κατά 19%.
Μετά από περαιτέρω ανάλυση, η ερμηνεία των δεδομένων ήταν ξεκάθαρη. Η πτώση αυτή οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στο ότι οι εταιρείες πλέον προσλαμβάνουν λιγότερους ανθρώπους για θέσεις στις οποίες μπορεί να ανταποκριθεί η ΑΙ.
Οι ρόλοι αυτοί ταξινομήθηκαν σε τρεις κατηγορίες: υψηλής έκθεσης, μέτριας και χαμηλής. Από την κυκλοφορία του ChatGPT το 2022 και μετά, οι αγγελίες για θέσεις υψηλής έκθεσης, όπως διαχειριστές βάσεων δεδομένων, ειδικοί πληροφορικής και ασφάλειας, μηχανικοί δεδομένων μειώθηκαν κατά 31%, σε σύγκριση με 25% για θέσεις χαμηλής έκθεσης, όπως υπεύθυνοι εστιατορίων ή εργοδηγοί.
Με λίγα λόγια, οι θέσεις εργασίας που μπορούν να αναληφθούν από την ΑΙ εξαφανίζονται από τις πλατφόρμες εύρεσης εργασίας πιο γρήγορα από τις υπόλοιπες.
Και δεν είναι αυτή η πρώτη ανάλυση που καταδεικνύει τις επιπτώσεις της ΑΙ στην αγορά εργασίας. Το 2023, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον και το NYU εντόπισαν μια κατηγορία επαγγελματιών ιδιαίτερα ευάλωτη: freelancers στον χώρο της συγγραφής.
Μετά την κυκλοφορία του ChatGPT, οι σχετικές θέσεις εργασίας στην πλατφόρμα Upwork μειώθηκαν κατά 2%, ενώ τα μηνιαία έσοδα των επαγγελματιών αυτών μειώθηκαν κατά 5,2%. Σύμφωνα με τους ερευνητές: «Βραχυπρόθεσμα, η γενετική ΑΙ μειώνει τη συνολική ζήτηση για εργαζομένους γνώσης κάθε είδους».
Η Ζανέλε Μουνίκουα, ωστόσο, αποφεύγει να επεκταθεί στις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των ευρημάτων της. Δεν είναι ξεκάθαρο, όπως λέει, αν η τεχνητή νοημοσύνη στη σημερινή της μορφή όντως μπορεί να φέρει εις πέρας όλη την εργασία γραφείου που οι εργοδότες πιστεύουν ότι μπορεί.
Ίσως οι CEOs εταιρειών όπως η Shopify και η Duolingo να διαπιστώσουν τελικά ότι το να προσλαμβάνουν λιγότερους για ρόλους που εκτίθενται στην ΑΙ ήταν λάθος. Θα επηρεαστεί η ποιότητα της δουλειάς; Η δημιουργικότητα; Η αποδοτικότητα και, εν τέλει, η κερδοφορία; Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα θα καθορίσει και το πόσο θα διαρκέσει η «παύση» στις προσλήψεις λόγω ΑΙ.
Ήδη ορισμένες εταιρείες φαίνεται να αναθεωρούν τον αρχικό ενθουσιασμό τους. Πέρυσι, η Klarna υποστήριξε πως η επένδυσή της στην τεχνητή νοημοσύνη της επέτρεψε να «παγώσει» τις ανθρώπινες προσλήψεις. Σύμφωνα με την εταιρεία, ένας ΑΙ βοηθός κάλυπτε «την εργασία 700 εργαζομένων πλήρους απασχόλησης».
Όμως, τους τελευταίους μήνες, η Klarna άλλαξε στάση. Άρχισε ξανά να προσλαμβάνει εργαζομένους, παραδεχόμενη πως η προσπάθεια μείωσης κόστους μέσω ΑΙ οδήγησε σε «χαμηλότερη ποιότητα». «Είναι κρίσιμο να είναι ξεκάθαρο στον πελάτη ότι πάντα θα υπάρχει ανθρώπινη παρουσία», δήλωσε ο CEO Σεμπάστιαν Σεμιατκόφσκι στο Bloomberg. «Η επένδυση στην ποιότητα της ανθρώπινης υποστήριξης είναι το μέλλον για εμάς».
Θα υπάρξουν περισσότεροι CEO σαν τον Σεμιατκόφσκι τα επόμενα χρόνια; Δύσκολα. Στον κόσμο της τεχνολογίας, αρκετοί είναι οι διευθύνοντες σύμβουλοι οι οποίοι ενθουσιάζονται στην ιδέα ότι θα υπάρχουν λιγότεροι εργαζόμενοι – εργαζόμενοι που διαμαρτύρονται, απογοητεύονται, χρειάζονται διαλείμματα… σε αντίθεση με την ΑΙ.
Ταυτόχρονα, τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης εξελίσσονται και βελτιώνονται συνεχώς, επιτρέποντας στις επιχειρήσεις να μειώνουν το προσωπικό τους. Ακόμα και ο ίδιος ο Σεμιατκόφσκι δηλώνει ότι σχεδιάζει να μειώσει το προσωπικό της Klarna κατά 500 ακόμη θέσεις μέσω φυσικής φθοράς μέσα στον επόμενο χρόνο. Κι όταν η τεχνολογία του βελτιωθεί ακόμη περισσότερο, εκτιμά ότι θα μπορεί να επιταχύνει κι άλλο τη μείωση. Όταν ρωτήθηκε πότε αναμένει να φτάσει αυτό το σημείο, απάντησε: «Πιθανότατα μέσα στους επόμενους 12 μήνες».