Το πράσινο φως για την επιστροφή χιλιάδων ευρώ -από ασφαλιστικές εισφορές– σε δημόσιους υπαλλήλους, εργαζόμενους σε ΟΤΑ, σώματα ασφαλείας και ένοπλες δυνάμεις, δόθηκε για τις εισφορές επικούρισης, πρόνοιας και υγειονομικής περίθαλψης, που είχαν καταβληθεί χωρίς να υπάρχει σχετική υποχρέωση βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας.
Η διαδικασία επιστροφής των αχρεωστήτως καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών κύριας ασφάλισης είχε ξεκινήσει τον Αύγουστο του 2023, μετά και την ολοκλήρωση της υποβολής αιτήσεων από ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα.
Όπως αναφέρεται στο διευκρινιστικό έγγραφο του ΕΦΚΑ, τα ποσά που επιστρέφονται αφορούν εισφορές που καταβλήθηκαν έως τον Δεκέμβριο του 2019 και χαρακτηρίζονται ως «αχρεωστήτως καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές».
Πρόκειται για χρηματικά ποσά που καταβλήθηκαν στον Φορέα χωρίς να υπάρχει σχετική νομική υποχρέωση.
Ποιες περιπτώσεις καλύπτει η επιστροφή
Οι περιπτώσεις που εμπίπτουν στην επιστροφή περιλαμβάνουν:
- Την καταβολή εισφορών πέραν του ανώτατου ορίου ασφαλιστέων αποδοχών (πλαφόν).
- Την καταβολή εισφορών για αποδοχές ή τμήματα αποδοχών, καθώς και για πρόσθετες αμοιβές-αποζημιώσεις, όπου προβλέπεται ρητά η μη καταβολή εισφορών.
- Την καταβολή εισφορών πέραν της νόμιμης βάσης υπολογισμού.
- Εξαιρούνται περιπτώσεις στις οποίες προκύπτει ακύρωση χρόνου λόγω δόλιας ή εικονικής ασφάλισης.
Τι ισχύει για τις ασφαλιστικές εισφορές από το 2020 και μετά
Για τις ασφαλιστικές εισφορές που καταβλήθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2020 και μετά, θα ακολουθήσει νέο διευκρινιστικό έγγραφο από τον ΕΦΚΑ, καλύπτοντας όλους τους κλάδους ασφάλισης του Δημοσίου (κύρια ασφάλιση, επικούρηση, πρόνοια και υγεία).
Ποιοι δικαιούνται επιστροφή
Σύμφωνα με το διευκρινιστικό έγγραφο του ΕΦΚΑ, η επιστροφή αφορά:
- Αξιώσεις που έχουν δημιουργηθεί ή θα δημιουργηθούν μετά την 1/1/2017.
- Εκκρεμείς αιτήσεις επιστροφής αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών, οι οποίες υποβλήθηκαν στα ενταχθέντα στον ΕΦΚΑ ταμεία (συμπεριλαμβανομένου του Δημοσίου) έως 31/12/2016 ή στον ΕΦΚΑ από 1/1/2017 και βρίσκονται σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας.
- Από 1/1/2017, οι τακτικοί και μετακλητοί υπάλληλοι και λειτουργοί του Δημοσίου, της Βουλής, των Ν.Π.Δ.Δ., των ΟΤΑ, οι ιερείς και οι υπάλληλοι των εκκλησιαστικών Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, καθώς και τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας και του Πυροσβεστικού Σώματος, υπάγονται στο ασφαλιστικό – συνταξιοδοτικό καθεστώς του ΕΦΚΑ.
Διαδικασία επιστροφής
Όπως και στις απαιτήσεις επιστροφής κύριας ασφάλισης, έτσι και στις απαιτήσεις από αχρεωστήτως καταβληθείσες εισφορές επικούρησης, πρόνοιας και υγείας, η αίτηση πρέπει να υποβληθεί εντός της πενταετίας από την ημερομηνία καταβολής του ποσού, καθώς μετά θεωρείται παραγεγραμμένη.
Η διαδικασία θα ακολουθήσει το ίδιο μοντέλο που ισχύει για τις επιστροφές εισφορών κύριας ασφάλισης. Οι αποφάσεις θα κοινοποιούνται στους αιτούντες, στα τμήματα Ασφάλισης και Εισφορών της Τοπικής Διεύθυνσης και στο Τμήμα Οικονομικής Διαχείρισης της αρμόδιας Περιφερειακής Υπηρεσίας Συντονισμού και Υποστήριξης (ΠΥΣΥ).
Σε περίπτωση που η αρμόδια Τοπική Διεύθυνση για την εξέταση αιτήματος είναι διαφορετική από εκείνη της έδρας του φορέα-εργοδότη, τότε οι αποφάσεις θα κοινοποιούνται και στο Τμήμα Ασφάλισης και Εισφορών της Τοπικής Διεύθυνσης όπου ανήκει η έδρα του φορέα.
Όσοι είχαν υποβάλει αιτήσεις στην πρώην Α’ Διεύθυνση Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών Δημοσίου Τομέα και δεν έχουν διεκπεραιωθεί, δεν χρειάζεται να υποβάλουν εκ νέου αίτηση στις Τοπικές Διευθύνσεις, καθώς οι φάκελοι θα διαβιβαστούν αυτόματα.
Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας, θα εκδοθούν Αποφάσεις Διευθυντή, οι οποίες θα τηρούνται σε ειδικό αρχείο μαζί με την αίτηση και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
Η επιστροφή των εισφορών που καταβλήθηκαν μετά την 1/1/2020 θα εξεταστεί από τη Διεύθυνση Κύριας Ασφάλισης και Εισφορών Δημοσίου Τομέα, μετά την ολοκλήρωση των απαραίτητων ελέγχων.