Ανεπιθύμητες διαφημιστικές κλήσεις και η ελάχιστη αποζημίωση των 10.000 ευρώ επανέρχονται στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης, ύστερα από πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου, με την οποία κρίθηκε συνταγματική η σχετική ρύθμιση. Κεντρικό ρόλο διαδραματίζει το αποκαλούμενο «Μητρώο 11», που προβλέφθηκε στο άρθρο 11 του νόμου 3471/2006 και αφορά την προστασία των συνδρομητών από ανεπιθύμητες διαφημιστικές επικοινωνίες.
κλησΤι προβλέπει το «Μητρώο 11»
Το «Μητρώο 11» είναι ένας υποχρεωτικός κατάλογος που τηρεί κάθε πάροχος υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Σε αυτό εγγράφονται οι συνδρομητές που δηλώνουν ρητά ότι δεν επιθυμούν να λαμβάνουν τηλεφωνικές κλήσεις για εμπορική προώθηση προϊόντων, υπηρεσιών ή για οποιονδήποτε διαφημιστικό σκοπό.
Η εγγραφή στο μητρώο πραγματοποιείται ηλεκτρονικά, τηλεφωνικά ή με έγγραφη αίτηση σε κατάστημα του παρόχου, ενώ αναλυτικές οδηγίες είναι διαθέσιμες στις επίσημες ιστοσελίδες των εταιρειών τηλεπικοινωνιών.
Ωστόσο, η καταχώριση στο μητρώο δεν καλύπτει περιπτώσεις εταιρειών ή call centers που δραστηριοποιούνται –ή εμφανίζονται να δραστηριοποιούνται– εκτός ελληνικής επικράτειας, γεγονός που δημιουργεί πρακτικές δυσκολίες στην εφαρμογή του μέτρου.
Τα δικαιώματα των συνδρομητών
Σε περίπτωση που συνδρομητής εγγεγραμμένος στο «Μητρώο 11» εξακολουθεί να δέχεται ανεπιθύμητες τηλεφωνικές κλήσεις, διατηρεί δικαίωμα πλήρους αποζημίωσης και χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης.
Η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει ότι το ελάχιστο ύψος της αποζημίωσης ανέρχεται σε 10.000 ευρώ, ανεξαρτήτως του αριθμού των κλήσεων. Το σχετικό πλαίσιο θεμελιώνεται στο άρθρο 11 του νόμου 3471/2006, που ρυθμίζει τις μη ζητηθείσες επικοινωνίες, καθώς και στο άρθρο 14, το οποίο προβλέπει αποζημίωση για περιουσιακή ζημία ή ηθική βλάβη.
Η νομολογία και οι αντιπαραθέσεις
Η πρόβλεψη της κατώτατης αποζημίωσης των 10.000 ευρώ αποτέλεσε αντικείμενο έντονης νομικής αντιπαράθεσης τα προηγούμενα χρόνια. Ορισμένα δικαστήρια είχαν κρίνει ότι το ποσό παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, θεωρώντας το δυσανάλογο σε σχέση με τη βαρύτητα της προσβολής.
Άλλες δικαστικές αποφάσεις, ωστόσο, υιοθέτησαν αντίθετη προσέγγιση, επισημαίνοντας ότι ο νομοθέτης στάθμισε την ανάγκη ουσιαστικής προστασίας των προσωπικών δεδομένων και θέσπισε το συγκεκριμένο όριο με σαφή αποτρεπτικό χαρακτήρα.
Η απόφαση του Αρείου Πάγου 564/2024
Με την απόφαση 564/2024, ο Άρειος Πάγος έδωσε τέλος στη σχετική αμφισβήτηση, κρίνοντας ότι η διάταξη είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα. Το ανώτατο δικαστήριο έκρινε ότι η κατώτατη αποζημίωση διασφαλίζει αποτελεσματική προστασία της ιδιωτικής ζωής και λειτουργεί αποτρεπτικά έναντι παραβατικών πρακτικών.
Όπως επισημαίνεται στο σκεπτικό, το ποσό των 10.000 ευρώ επιλέχθηκε ώστε η χρηματική ικανοποίηση να μην είναι συμβολική, αλλά να έχει ουσιαστικό αποτρεπτικό αποτέλεσμα, ιδίως απέναντι σε ισχυρούς επιχειρηματικούς φορείς που αξιοποιούν αζήτητες τηλεφωνικές κλήσεις για εμπορική προώθηση.
Η παγιούμενη νομολογιακή κατεύθυνση
Μετά την απόφαση του Αρείου Πάγου και σύμφωνα με τη διαμορφούμενη νομολογιακή τάση, το κατώτατο όριο αποζημίωσης των 10.000 ευρώ θεωρείται πλέον συνταγματικά ανεκτό και συμβατό με την αρχή της αναλογικότητας. Αντίστοιχη προσέγγιση υιοθετούν και νεότερες αποφάσεις, όπως εκείνη του Εφετείου Αθηνών (573/2025).
Η εξέλιξη αυτή ενισχύει ουσιαστικά τη θέση των πολιτών απέναντι στις ανεπιθύμητες διαφημιστικές κλήσεις και θωρακίζει το δικαίωμα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 9Α του Συντάγματος.