Τη διατήρηση της γενικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης το 2023 και την απενεργοποίησή του από το 2024, συνέστησε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρουσιάζοντας το «εαρινό πακέτο ευρωπαϊκού εξαμήνου».
Η Επιτροπή εκτιμά ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για να διατηρηθεί το πάγωμα των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ και το 2023, δεδομένης της «αυξημένης αβεβαιότητας και των ισχυρών καθοδικών κινδύνων για τις οικονομικές προοπτικές», λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Οι άνευ προηγουμένου αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας και οι συνεχιζόμενες διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας δικαιολογούν την παράταση της γενικής ρήτρας διαφυγής έως το 2023, σύμφωνα με την Επιτροπή.
Η Επιτροπή εκτιμά ότι η συνεχιζόμενη ενεργοποίηση της ρήτρας γενικής διαφυγής το 2023 θα δώσει τον απαραίτητο «χώρο» στις εθνικές δημοσιονομικές πολιτικές να αντιδράσουν άμεσα όταν χρειαστεί. Παράλληλα, θα διασφαλίσει την ομαλή μετάβαση από την ευρεία στήριξη της οικονομίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας, προς μια αυξανόμενη εστίαση σε προσωρινά και στοχευμένα μέτρα και προς τη «δημοσιονομική σύνεση» που απαιτείται για τη διασφάλιση της μεσοπρόθεσμης βιωσιμότητας.
Για το 2022, η Επιτροπή συνιστά για την ΕΕ στο σύνολό της μια «επεκτακτική δημοσιονομική στάση», λόγω των πολιτικών για να μετριαστούν οι επιπτώσεις των υψηλότερων τιμών της ενέργειας και της υποστήριξης που χρειάζονται οι άνθρωποι που διαφεύγουν από τη στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Για το 2023, η Επιτροπή συστήνει «συνετή» δημοσιονομική πολιτική και «προσεκτικό σχεδιασμό», λόγω της «ειδικής φύσης» του μακροοικονομικού σοκ που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς και οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του στις ανάγκες ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ. Η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να διευρύνει τις δημόσιες επενδύσεις για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και την ενεργειακή ασφάλεια. «Η πλήρης και έγκαιρη εφαρμογή των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRP) είναι το κλειδί για την επίτευξη υψηλότερων επιπέδων επενδύσεων», τονίζει η Επιτροπή.
«Η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να είναι συνετή το 2023, ελέγχοντας την ανάπτυξη των πρωτογενών τρεχουσών δαπανών που χρηματοδοτούνται σε εθνικό επίπεδο, επιτρέποντας παράλληλα τη λειτουργία αυτόματων σταθεροποιητών και παρέχοντας προσωρινά και στοχευμένα μέτρα για τον μετριασμό των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε άτομα που φεύγουν από τη ρωσική εισβολή της Ουκρανίας».
Τέλος, κατά την Επιτροπή, τα δημοσιονομικά σχέδια των κρατών μελών για το 2023 θα πρέπει να στηρίζονται σε συνετές μεσοπρόθεσμες διαδρομές προσαρμογής που αντανακλούν τις προκλήσεις της δημοσιονομικής βιωσιμότητας που συνδέονται με τα υψηλά επίπεδα χρέους προς το ΑΕΠ που έχουν αυξηθεί περαιτέρω λόγω της πανδημίας. Η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να είναι έτοιμη να προσαρμόσει τις τρέχουσες δαπάνες στην εξελισσόμενη κατάσταση.