Η καλύτερη κάλυψη των αναγκών για παιδική φροντίδα στην Ελλάδα θα μπορούσε να αυξήσει τη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό έως και 3%, σύμφωνα με μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα.
Σύμφωνα με την Καθημερινή, οι συντάκτες της μελέτης ακολουθούν μια βασική υπόδειξη όλων των πρόσφατων εκθέσεων του ΔΝΤ για την Ελλάδα: για να διατηρηθεί η αναπτυξιακή προοπτική της οικονομίας, πρέπει να ενισχυθεί η συμμετοχή των πολιτών στην αγορά εργασίας. Το ΔΝΤ εντόπισε τρία κύρια εμπόδια σε αυτή την προσπάθεια, την ευθύνη φροντίδας παιδιών, την έλλειψη επαγγελματικών δεξιοτήτων και τα φορολογικά αντικίνητρα. Η μελέτη προτείνει συγκεκριμένες λύσεις για την άρση αυτών των εμποδίων.
Οι αναλυτές προειδοποιούν πως η μείωση του ενεργού πληθυσμού από 6,6 εκατομμύρια το 2023 σε 4,3 εκατομμύρια το 2050, δηλαδή κατά 35%, θα καταστήσει δύσκολη τη διατήρηση της οικονομικής δυναμικής. Σημειώνουν επίσης ότι η Ελλάδα εμφανίζει χαμηλότερα ποσοστά συμμετοχής στην εργασία σε σύγκριση με την Ευρωζώνη – ιδιαίτερα στις γυναίκες, όπου η διαφορά φθάνει το 8%. Αντίθετα, η απόκλιση στους άνδρες είναι μόλις 0,4%. Η μελέτη επισημαίνει επίσης χαμηλή συμμετοχή των νέων και των ηλικιωμένων, αλλά δίνει έμφαση στη γυναικεία εργασία λόγω του υψηλού ποσοστού τους στον ενεργό πληθυσμό.
Η έκθεση αναγνωρίζει θετικά βήματα όπως οι φοροελαφρύνσεις, τα επιδόματα παιδιών και οι άδειες, αλλά παρατηρεί ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να υστερούν επαγγελματικά. Παρά ταύτα, σε ορισμένους τομείς, όπως η Δημόσια Διοίκηση, οι γυναίκες έχουν ισχυρή παρουσία. Στη Δικαιοσύνη, λόγου χάρη, αποτελούν το 60% των δικαστικών λειτουργών.
Γυναικεία απουσία από την εργασία
Στην αρχή της επαγγελματικής τους ζωής, όταν πολλές γυναίκες αποκτούν παιδιά, η συμμετοχή τους στην εργασία είναι μειωμένη κατά 10%-20% σε σχέση με τους άνδρες. Το 28% των γυναικών που δεν εργάζονται αναφέρει την παιδική φροντίδα ως βασική αιτία, ενώ ένα ακόμη 28% επικαλείται άλλους λόγους, όπως η έλλειψη κινήτρων ή δεξιοτήτων. Το 70% των παιδιών στην Ελλάδα δεν συμμετέχει σε επίσημες δομές φροντίδας, έναντι 58% στην υπόλοιπη Ευρωζώνη. Σε ορισμένες περιοχές, όπως η Βόρεια Ελλάδα, μόλις το 7% των παιδιών έχουν πρόσβαση σε βρεφονηπιακούς σταθμούς.
Το φορολογικό σύστημα αποτελεί επιπλέον εμπόδιο. Για οικογένειες με δύο εργαζόμενους και παιδιά, η Ελλάδα έχει την έκτη υψηλότερη φορολογική επιβάρυνση. Το ΔΝΤ προτείνει μεταρρυθμίσεις που συνδυάζουν οικονομική στήριξη για παιδική φροντίδα και μείωση φόρου για τον δεύτερο εργαζόμενο, οι οποίες θα κόστιζαν μόλις 0,1% του ΑΕΠ. Η κοινωνική στάση παραμένει ανασταλτική: το 37% των Ελλήνων θεωρεί ότι σε περιόδους ανεργίας, οι άνδρες έχουν προτεραιότητα στην απασχόληση έναντι των γυναικών. Επιπλέον, οι γυναίκες κατέχουν μόνο το 23% των εδρών στη Βουλή, ενώ ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι 33%.