Στα 251 τρισεκατομμύρια δολάρια ή στο 235% του ΑΕΠ υπολογίζει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο το παγκόσμιο χρέος, με τα συνολικά στοιχεία να δείχνουν κάποια σταθεροποίηση, έστω και σε υψηλά επίπεδα.
Ωστόσο, μια πιο προσεκτική ανάγνωση αποκαλύπτει ότι ενώ το ιδιωτικό χρέος μειώθηκε στο 143% του ΑΕΠ, τα χαμηλότερα επίπεδα από το 2015, τα κρατικά χρέη βρίσκονται σε άνοδο, αναδεικνύοντας νέες εστίες κινδύνου για την παγκόσμια οικονομία, ειδικά καθώς η επιβάρυνση αφορά χώρες που αντιμετωπίζουν σοβαρές πολιτικές δυσκολίες στην απαιτούμενη δημοσιονομική προσαρμογή.
Ειδικότερα, τα στοιχεία δείχνουν ότι τα κρατικά χρέη αυξήθηκαν στο 93% του ΑΕΠ ή στα 99,23 τρισ. δολάρια, με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να σημειώνει ότι τα χρέη και τα ελλείμματα είναι σε υψηλά και ανησυχητικά επίπεδα σε πολλές χώρες.
Στις ΗΠΑ το κρατικό χρέος αυξήθηκε πέρυσι στο 121% του ΑΕΠ, από 119%, ενώ στην Κίνα αυξήθηκε στο 88% από 82%.
Στις ανεπτυγμένες οικονομίες, η αύξηση του χρέους σε χώρες όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο αντισταθμίζεται από τη μείωση στην Ιαπωνία και σε μικρότερες οικονομίες, όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία, σημειώνει το ΔΝΤ.
Το επίμονα υψηλό παγκόσμιο δημοσιονομικό έλλειμμα, γύρω στο 5% του ΑΕΠ, αποτελεί τον βασικό παράγοντα πίσω από την αύξηση του δημοσίου χρέους. Το έλλειμμα αυτό αντανακλά κόστη που άφησε πίσω της σαν κληρονομιά η πανδημία του κορωνοϊού, όπως επιδοτήσεις και κοινωνικά επιδόματα, σε συνδυασμό με την αύξηση του επιτοκιακού κόστους.
Όπως διαπιστώνει η ανάλυση του ΔΝΤ, η αύξηση του κρατικού χρέους έχει σαν «παρενέργεια» τη μείωση του ιδιωτικού χρέους σε κάποιες χώρες, καθώς οι μεγάλες χρηματοδοτικές ανάγκες του κράτους περιορίζουν την διαθεσιμότητα πιστώσεων για τον ιδιωτικό τομέα ή ανεβάζουν το κόστος δανεισμού.
Την ίδια στιγμή, ειδικά σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες, η μείωση του ιδιωτικού χρέους αντανακλά τον χαμηλότερο δανεισμό των επιχειρήσεων, πιθανότατα ως απάντηση στις υποτονικές προοπτικές ανάπτυξης, μια τάση που ξεκίνησε το 2023.
Όπως τονίζει το ΔΝΤ, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να βοηθήσουν στη διαχείριση αυτών των τάσεων δίνοντας προτεραιότητα σε σταδιακές δημοσιονομικές προσαρμογές στο πλαίσιο ενός αξιόπιστου μεσοπρόθεσμου σχεδίου για τη μείωση του δημόσιου χρέους, συμβάλλοντας παράλληλα στην αποφυγή του παραγκωνισμού του ιδιωτικού δανεισμού και των επενδύσεων. Ταυτόχρονα, η δημιουργία ενός περιβάλλοντος που ενισχύει την οικονομική ανάπτυξη και μειώνει την αβεβαιότητα θα συμβάλει στην ελάφρυνση του δημόσιου χρέους και στην ενθάρρυνση των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα.