Κάθε δυνατή προσπάθεια για να επιτευχθεί μια συμφωνία, μέχρι το τέλος του έτους, για την αναθεώρηση των κανόνων για το δημόσιο χρέος και τα ελλείμματα, γνωστό ως Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης καταβάλουν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ώρα που οι διαφωνίες ανάμεσα στα κράτη - μέλη παραμένουν, φαινομενικά, αγεφύρωτες.
Στο αποψινό Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων (Ecofin) στις Βρυξέλλες οι 27 υπουργοί Οικονομικών έκαναν μια ακόμα προσπάθεια στη μάχη τους απέναντι στον χρόνο, καθώς οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ έχουν μεν ανασταλεί από το 2020, λόγω της πανδημίας και έπειτα της ρωσικής εισβολής, αλλά πρόκειται να τεθούν και πάλι σε ισχύ το 2024 και τόσο το Συμβούλιο της ΕΕ, όσο και η Κομισιόν επιθυμούν την επικαιροποίηση των δημοσιονομικών κανόνων προτού τεθούν ξανά σε εφαρμογή.
Ενδεικτικό της σημασίας που δίνεται στην ανάγκη να υπάρξει συναίνεση μέχρι το τέλος του έτους, είναι το γεγονός ότι τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχουν λάβει χώρα τουλάχιστον 15 άτυπες ή και επίσημες συνεδριάσεις για τον σκοπό αυτό, ενώ η ισπανική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ αναμένεται να συγκαλέσει και έκτακτο ECOFIN στα τέλη Νοεμβρίου, ώστε στο επίσημο ECOFIN του Δεκεμβρίου να υπάρξει έστω μια καταρχήν συμφωνία.
Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες της Ισπανίας να ισορροπήσει ανάμεσα στα αντίπαλα στρατόπεδα, προτείνοντας τις λεγόμενες «ζώνες προσγείωσης», δηλαδή σημεία στα οποία μπορεί να υπάρξει άμεση συναίνεση ανάμεσα στα κράτη - μέλη, οι διαφωνίες είναι μεγάλες. Η Γερμανία ζητεί μετ' επιτάσεως στους νέους δημοσιονομικούς κανόνες να υπάρχουν διασφαλίσεις που να προβλέπουν ρητώς τη μείωση του δημοσίου χρέους και των ελλειμμάτων, θέση με την οποία διαφωνεί η Γαλλία, αλλά και η Ιταλία, οι οποίες θεωρούν ότι οι Γερμανικές απαιτήσεις μπορεί να επαναλάβουν λάθη τους παρελθόντος, οδηγώντας εκ νέου στην επιβολή μέτρων λιτότητας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και η Γαλλία συμφωνούν μεν στην ανάγκη μείωσης του χρέους, αλλά διαφωνούν στην υποχρέωσης απομείωσής τους κατά συγκεκριμένο ποσοστό του ΑΕΠ ανά έτος, υποστηρίζοντας ότι θα το χρονικό διάστημα θα έπρεπε να επεκταθεί στα τέσσερα χρόνια και να δίνεται παράταση σε περίπτωση που τα κράτη - μέλη επενδύουν σε πολιτικές, όπως η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα η Ιταλία, η Ελλάδα και οι χώρες της Βαλτικής ζητούν την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τον υπολογισμό των ελλειμμάτων.
Προσπάθεια για συμφωνία στο ECOFIN του Δεκεμβρίου
«Δεν έχουμε συμφωνήσει σε τίποτα, μέχρι να συμφωνήσουμε στα πάντα», δήλωσε χαρακτηριστικά η Νάντια Καλβίνο, εκ μέρους της ισπανικής προεδρίας του Συμβουλίου, κατά τη διάρκεια της σημερινής συνέντευξης Τύπου. Σύμφωνα με την ίδια, «αυτό που μένει είναι η τελειοποίηση των λεπτομερειών. Και για να γίνει αυτή η διαδικασία πιστεύουμε ότι υπάρχει ανάγκη να αρχίσουμε να εργαζόμαστε για το νομικό κείμενο της συμφωνίας. Και τις επόμενες ημέρες, σκοπεύουμε να στείλουμε μια πρόταση νομικού κειμένου και να αρχίσουμε να συζητάμε σε τεχνικό και πολιτικό επίπεδο για τις τελικές διαπραγματεύσεις με σκοπό να έχουμε τη γενική προσέγγιση στο ECOFIN του Δεκεμβρίου».
Από την πλευρά του ο εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις υπογράμμισε ότι ο στόχος της Κομισιόν είναι να διασφαλίσει την ισορροπία μεταξύ του στόχου της μείωσης των αναλογιών του χρέους και του ελλείμματος ως προς το ΑΕΠ και της υποστήριξης της ανάπτυξης που ενισχύει τις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις που ανταποκρίνονται στις ευρωπαϊκές προτεραιότητες.
Για να υπάρξει μια τελική συμφωνία για την αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ απαιτείται πρώτα συμφωνία στο πλαίσιο του Συμβουλίου της ΕΕ (μεταξύ των κρατών - μελών) και στη συνέχεια χρειάζεται η συμφωνία να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αν κάτι τέτοιο συμβεί μέχρι το ECOFIN του Δεκεμβρίου, τότε οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες θα μπορούσαν να λάβουν το πράσινο φως την ερχόμενη άνοιξη.