Νέα φορολογική μεταρρύθμιση με επανεξέταση από μηδενική βάση του φορολογικού καθεστώτος για 1 εκατ. επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους σχεδιάζει η κυβέρνηση με στόχο τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής από αδήλωτα εισοδήματα και ΦΠΑ.
Το σήμα για ανατροπές στον τρόπο φορολόγησης των επαγγελματιών δόθηκε από το υπουργείο Οικονομικών με την ανάθεση στο ΙΟΒΕ ειδικής μελέτης για την καταγραφή της σημερινής κατάστασης, συγκριτικό τεστ με τα φορολογικά συστήματα που εφαρμόζονται στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ και υποβολή προτάσεων για τη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών.
Στο τραπέζι θα βρεθούν οι αλλαγές στους συντελεστές της φορολογικής κλίμακας, η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, η σταδιακή κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης, η προκαταβολή φόρου, οι ισχύουσες φοροαπαλλαγές και εξαιρέσεις.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, το είδος και η έκταση των αλλαγών θα εξαρτηθούν από τη μελέτη του ΙΟΒΕ και πάντα σε συνδυασμό με τα δημοσιονομικά περιθώρια.
Κερδισμένοι
Επισημαίνεται ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι της τελευταίας φορολογικής μεταρρύθμισης καθώς από το 2020 είδαν τη φορολογική τους επιβάρυνση να μειώνεται ακόμα και κατά 60% λόγω της ευνοϊκότερης φορολογικής κλίμακας με τον συντελεστή 9% που εφαρμόζεται για τα εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, την «κατάργηση» της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, το «κούρεμα» της προκαταβολής φόρου, τις εξαιρέσεις από το τέλος επιτηδεύματος. Για παράδειγμα ένας ελεύθερος επαγγελματίας με καθαρό εισόδημα 10.000 ευρώ ενώ μέχρι και το 2019 πλήρωνε φόρο 2.200 ευρώ με τη νέα κλίμακα ο φόρος «ξεφούσκωσε» στα 900 ευρώ με το όφελος να φθάνει τα 1.300 ευρώ.
Ομως παρά τη μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων η φοροδιαφυγή στον κλάδο των αυτοαπασχολούμενων παραμένει σε υψηλά επίπεδα, όπως αποκαλύπτουν οι έλεγχοι του φοροελεγκτικού μηχανισμού. Η επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών με την καθιέρωση POS σε όλο το φάσμα των επαγγελματιών και τη διασύνδεσή τους με τις ταμειακές μηχανές και τα ηλεκτρονικά συστήματα της ΑΑΔΕ εκτιμάται ότι θα κλείσει παράθυρα φοροδιαφυγής αλλά και πάλι δεν θα αγγίξει όσους αποφεύγουν συστηματικά να κόβουν αποδείξεις στις συναλλαγές τους. 
Η έκθεση ΙΟΒΕ
Το υπουργείο Οικονομικών, βάζοντας ξανά στο τραπέζι το φορολογικό πλαίσιο των επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων ανέθεσε σε πρώτη φάση στο ΙΟΒΕ τη σύνταξη χρηματοοικονομικής μελέτης-έκθεσης με αντικείμενο τη μεταρρύθμιση του πλαισίου φορολόγησης των αυτοαπασχολουμένων στη χώρα μας.
Οπως αναφέρεται στη σχετική απόφαση «σκοπός της χρηματοοικονομικής μελέτης είναι η επανεξέταση του φορολογικού πλαισίου της αυτοαπασχόλησης στην Ελλάδα, σε σύγκριση και με διεθνείς πρακτικές, με στόχευση την απλοποίηση και διεύρυνση της φορολογικής βάσης στη βάση ανάλογων κινήτρων. Η στόχευση αυτή κρίνεται κρίσιμη καθώς, παρά τη βελτιούμενη τάση, στην Ελλάδα καταγράφεται το δεύτερο υψηλότερο στην Ευρώπη «κενό» εσόδων από ΦΠΑ».
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, η ομάδα εργασίας του ΙΟΒΕ θα παραδώσει την έκθεση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 η οποία θα περιλαμβάνει:
- Περιγραφική ανάλυση του θεσμού των αυτοαπασχολουμένων στην ελληνική οικονομία.
- Ανάλυση της δομής, των συντελεστών και των εσόδων από φόρους σε αυτοαπασχολουμένους στην Ελλάδα.
- Ανάδειξη διεθνών πρακτικών στη φορολογία αυτοαπασχολουμένων, συμπεριλαμβανομένων χωρών με ομοιότητες με την Ελλάδα ως προς το μέγεθος ή/και τη διάρθρωση της οικονομικής δραστηριότητας.
- Προτάσεις για αναμόρφωση του πλαισίου φορολόγησης των αυτοαπασχολουμένων στην Ελλάδα με στόχο τη διεύρυνση της φορολογικής.