Η ειρηνευτική συμφωνία ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς φαίνεται να ανοίγει νέο κεφάλαιο στη ναυσιπλοΐα μέσω της Διώρυγας του Σουέζ, ενός από τα σημαντικότερα εμπορικά περάσματα του πλανήτη. Ύστερα από μήνες έντασης και επιθέσεων στην Ερυθρά Θάλασσα από τους αντάρτες Χούθι της Υεμένης, η σταδιακή αποκλιμάκωση της κρίσης δημιουργεί προϋποθέσεις επιστροφής στην κανονικότητα για τις θαλάσσιες μεταφορές που συνδέουν την Ασία με την Ευρώπη.
Παρά το θετικό κλίμα, οι ναυτικές δυνάμεις του δυτικού συνασπισμού, που προστατεύουν τα εμπορικά πλοία στην περιοχή, εξακολουθούν να αξιολογούν τον κίνδυνο ως υπαρκτό. Οι Χούθι, αν και φέρονται να έχουν λάβει εντολή από τον ηγέτη τους Αμπντούλ Μαλίκ αλ-Χούθι να σταματήσουν τις επιθέσεις, δεν έχουν δώσει σαφή δείγματα πλήρους αποχώρησης.
Επίπεδο απειλής παραμένει “κρίσιμο”
Το Κοινό Κέντρο Ναυτικών Πληροφοριών (JMIC) διατηρεί το επίπεδο απειλής «κρίσιμο» για τα πλοία που σχετίζονται με το Ισραήλ και «σημαντικό» για όλα τα υπόλοιπα. Η κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Κόλπο του Άντεν παραμένει ρευστή, καθώς οι τοπικές ισορροπίες είναι εύθραυστες.
Η Διώρυγα του Σουέζ, στρατηγικός κόμβος για τη διεθνή ναυτιλία, υπέστη σοβαρό πλήγμα τους τελευταίους μήνες. Το 2023, 26.434 πλοία διέπλευσαν το κανάλι, ενώ το 2024 ο αριθμός μειώθηκε σχεδόν στο μισό — μόλις 13.213 πλοία. Η εκτροπή δρομολογίων γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας προκάλεσε καθυστερήσεις, αύξηση κόστους και περιορισμό χωρητικότητας.
Προσδοκίες για αναθέρμανση της κυκλοφορίας
Η ενδεχόμενη ομαλοποίηση των συνθηκών θα οδηγήσει, σύμφωνα με ναυτιλιακούς αναλυτές, σε έντονη αύξηση διελεύσεων και ανακούφιση των ευρωπαϊκών λιμανιών. Ωστόσο, η απότομη αύξηση της προσφοράς χωρητικότητας αναμένεται να πιέσει τους ναύλους, οι οποίοι ήδη παρουσιάζουν πτωτική τάση.
Επιφυλακτικές οι μεγάλες ναυτιλιακές
Παρά το θετικό κλίμα, οι κολοσσοί της παγκόσμιας ναυτιλίας – Maersk, MSC και Hapag-Lloyd – τηρούν στάση αναμονής. Εκπρόσωπος της Maersk δήλωσε πως η εταιρεία θα επαναφέρει τα δρομολόγια μέσω της Ερυθράς Θάλασσας μόνο όταν διασφαλιστεί μακροπρόθεσμη ασφάλεια.
Οι περισσότερες εταιρείες εξακολουθούν να επιλέγουν τη διαδρομή γύρω από την Αφρική, καθώς τα ασφάλιστρα πολεμικού κινδύνου (war risk premia) παραμένουν υψηλά παρά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.
Πτώση ναύλων και υπερπροσφορά πλοίων
Η σταδιακή επιστροφή στη διώρυγα μπορεί να ανατρέψει τις ισορροπίες στην αγορά. Σύμφωνα με τη Freightos, οι τιμές στις διαδρομές Ασίας – Ευρώπης μειώθηκαν τον Σεπτέμβριο κατά 7%, στα 2.841 δολάρια ανά FEU, παρότι οι εκτροπές συνεχίζονται.
Η παράδοση δεκάδων νέων πλοίων δημιουργεί υπερπροσφορά χωρητικότητας, συγκρατώντας τους ναύλους σε χαμηλά επίπεδα. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι αυτή η τάση θα συνεχιστεί και το 2025, πιέζοντας τους μεταφορείς που επωφελήθηκαν από τα προηγούμενα χρόνια.
Εύθραυστη ειρήνη – κρίσιμη η επόμενη περίοδος
Αν και η ειρήνη στη Γάζα ανοίγει τον δρόμο για επανεκκίνηση της ναυσιπλοΐας, η περιοχή παραμένει εκρηκτικό γεωπολιτικό μωσαϊκό. Η πλήρης αποκατάσταση της εμπιστοσύνης θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο οι Χούθι θα σεβαστούν την εκεχειρία και οι διεθνείς δυνάμεις θα διασφαλίσουν την ελεύθερη και ασφαλή διέλευση στην Ερυθρά Θάλασσα.