Ο Έλον Μασκ, ιδρυτής της Tesla και της SpaceX, είναι σε καλό δρόμο για να γίνει ο πρώτος τρισεκατομμυριούχος στον κόσμο μέχρι το 2027, σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση της Informa Connect Academy. Μεταξύ των δισεκατομμυριούχων, ο Μασκ είναι ο επιχειρηματίας που αναμένεται να καταρρίψει πρώτος το ιστορικό αυτό ορόσημο, καθώς ο πλούτος του συνεχώς αυξάνεται.
Από 28,5 σε 265 δις σε τρία χρόνια
Στις αρχές του 2020, η καθαρή αξία του Μασκ υπολογιζόταν στα 28,5 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το Bloomberg Billionaires Index. Μέχρι το τέλος της ίδιας χρονιάς, ο πλούτος του είχε εκτοξευτεί στα 167 δισεκατομμύρια, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2023 άγγιζε τα 265 δισεκατομμύρια δολάρια. Η ραγδαία αυτή αύξηση αποδίδεται κυρίως στην ανοδική πορεία της μετοχής της Tesla, η οποία σημείωσε εντυπωσιακά κέρδη κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19. Πιο συγκεκριμένα, η τιμή της μετοχής της Tesla από τα 30 δολάρια στις αρχές του 2020 σκαρφάλωσε στα 300 δολάρια μέσα σε μόλις ένα χρόνο.
Το μυστικό της επιτυχίας
Όπως επισημαίνει ο Τζέιμς Παθοκούκης, αναλυτής οικονομικής πολιτικής στο American Enterprise Institute, η επιτυχία επιχειρηματιών όπως ο Μασκ και ο Τζεφ Μπέζος βασίζεται στη δημιουργία και την ανάπτυξη εταιρειών που προσφέρουν κάτι πολύτιμο στην αγορά. Οι εταιρείες αυτές συνεχίζουν να μεγαλώνουν, αυξάνοντας παράλληλα τον πλούτο των ιδρυτών τους.
Η ανισότητα πλούτου εγείρει και ερωτήματα γύρω από τον ρόλο της φορολογίας. Ορισμένοι, όπως ο Παθοκούκης, υποστηρίζουν υποστηρίζουν ότι τα μεγάλα πακέτα αποζημιώσεων είναι δικαιολογημένα ως ανταμοιβή για τη δημιουργία επιτυχημένων επιχειρήσεων. Ωστόσο, άλλοι, όπως ο Σάμπελχαους, αναφέρουν ότι τα παραθυράκια του φορολογικού συστήματος ευνοούν τους πλούσιους, δημιουργώντας άνισους όρους ανταγωνισμού.
Ο Σάμπελχαους υπογραμμίζει, ότι οι αλλαγές στη φορολογική πολιτική τις τελευταίες δεκαετίες έχουν καταστήσει πιο δύσκολη τη φορολόγηση των πλουσίων, καθώς υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις και τρόποι αποφυγής των φόρων. Ενώ οι περισσότεροι εργαζόμενοι πληρώνουν φόρους με βάση το μισθό τους, οι υπερπλούσιοι όπως ο Μασκ κερδίζουν την πλειοψηφία του πλούτου τους από μετοχές, μπόνους και άλλα είδη πληρωμών που δεν φορολογούνται άμεσα.
Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι κερδίζουν τα προς το ζην ανταλλάσσοντας τον χρόνο και τις δεξιότητές τους για έναν μισθό, οι υπερπλούσιοι έχουν διαφορετικές πηγές εισοδήματος. Για παράδειγμα, το μεγαλύτερο μέρος των αποδοχών του Μασκ προέρχεται από μπόνους και άλλα κίνητρα που δεν καταγράφονται άμεσα ως φορολογητέο εισόδημα. «Για εμάς, το εισόδημα αντικατοπτρίζει την ικανότητά μας να ξοδεύουμε με την πάροδο του χρόνου», λέει ο Σάμπελχαους. «Για τον Μασκ, όμως, το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός του δεν είναι τόσο εμφανές, καθώς απολαμβάνει πολλές φορολογικές ελαφρύνσεις».
Αν σκεφτούμε το εισόδημα ως ένα είδος βελτίωσης της ικανότητας κάποιου να ξοδεύει με την πάροδο του χρόνου, εσείς και εγώ έχουμε έναν μισθό. Και αυτοί οι μισθοί μετρούν το πόσο μπορούμε να ξοδέψουμε», δήλωσε ο Σάμπελχαους. «Ο Μασκ… έχει ένα γιγαντιαίο πακέτο αποδοχών. Αλλά ακόμη και με αυτό το πακέτο, μόνο ένα κλάσμα του εμφανίζεται ως φορολογητέο εισόδημα, επειδή μεγάλο μέρος του είναι σε μπόνους και άλλους τρόπους πληρωμής, που καθιστούν εύκολη την αποφυγή της φορολόγησης»
Η οικονομική άνοδος του Έλον Μασκ, η οποία συνεχίζει να προσελκύει το ενδιαφέρον, ανοίγει διάλογο όχι μόνο για την επιτυχία του αλλά και για τις ευρύτερες ανισότητες πλούτου και φορολόγησης που διαμορφώνουν τις κοινωνίες μας. Ο δρόμος προς τον τίτλο του πρώτου τρισεκατομμυριούχου φαντάζει πλέον πιο εφικτός από ποτέ.