Οι ηγέτες της ΕΕ άφησαν αναπάντητα αμέτρητα ερωτήματα την Παρασκευή, καθώς ολοκλήρωσαν τη σύνοδο κορυφής στην Πράγα, αναβάλλοντας τις τελικές αποφάσεις για την καταπολέμηση της ενεργειακής ακρίβειας για μελλοντικές συναντήσεις. Το αδιέξοδο θέτει έντονα στο επίκεντρο την επίσημη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ, στις 20 και 21 Οκτωβρίου.
Σε επίπεδο υπουργών
Στον απόηχο αυτής της άτυπης συνεδρίασης, έχει προγραμματιστεί μια ακόμα άτυπη συνεδρίαση αυτή τη φορά των υπουργών Ενέργειας, την Τρίτη 11/10 και Τετάρτη 12/10 στην Πράγα.
Οι υπουργοί καλούνται να πιάσουν το νήμα, εκεί που το άφησαν οι ηγέτες των κρατών, και να προλειάνουν το έδαφος για την επίτευξη μιας συμφωνίας έως το το τέλος του μήνα.
Εξάλλου, η χρόνος μετά αντίστροφα και η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με έναν πολύ δύσκολο χειμώνα.
Η γερμανική πρόταση
Διαμφισβητούμενο παραμένει και το ενεργειακό πακέτο των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ για την στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, που είχε εξαγγείλει η γερμανική κυβέρνηση. Ήδη πριν από τη σύνοδο κορυφής οι Επίτροποι Ανταγωνισμού και Οικονομικών Υποθέσεων, Τιερύ Μπρετόν και Πάολο Τζεντιλόνι, είχαν εκφράσει επιφυλάξεις για το αν το γερμανικό πακέτο συνάδει με την ευρωπαϊκή νομοθεσία περί ανταγωνισμού. Στην Πράγα η κριτική συνεχίστηκε, ιδιαίτερα από χώρες με υψηλό δημόσιο χρέος, όπως η Ιταλία και το Βέλγιο.
Το μείζον θέμα
Μείζον θέμα παραμένει η προσπάθεια για τη μείωση των τιμών του φυσικού αερίου, σε εύθετο χρόνο. Όλοι συμφωνούν στον στόχο, αλλά όχι στα μέσα για την επίτευξή του. Η πλειοψηφία των κρατών-μελών επιθυμεί την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Η Γερμανία και ορισμένα άλλα κράτη-μέλη υποστηρίζουν ότι το πλαφόν θέτει σε κίνδυνο την ενεργειακή τροφοδοσία, γιατί αν, για παράδειγμα, η ΕΕ δηλώσει ότι δεν πληρώνει περισσότερα από 120 ευρώ ανά κιλοβατώρα, οι πάροχοι φυσικού αερίου στη διεθνή αγορά δεν θα έχουν οικονομικό κίνητρο για να διαθέσουν την παραγωγή τους στην Ευρώπη. Τώρα οι Κομισιόν καλείται να σταθμίσει τα δεδομένα και να καταθέσει νέες προτάσεις.
Οι προτάσεις της Κομισιόν
Στη Σύνοδο της 20ης Οκτωβρίου αναμένεται να παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την πρότασή της για τη τιθάσευση των τιμών ενέργειας, στην οποίαν – σύμφωνα με τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι – «θα περιέχονται τρία στοιχεία: η καταβολή προσπάθειας με στόχο την μείωση των τιμών, η εισαγωγή ενός στοιχείου αλληλεγγύης στον όλο μηχανισμό και η έναρξη της διαδικασίας μεταρρύθμιση της αγοράς ενέργειας».
Σε σύντομες δηλώσεις του από την Πράγα, ο Ντράγκι ανέφερε ότι «σε ό,τι αφορά την ενέργεια, τα πράγματα κινούνται», ενώ σε ό,τι αφορά το άλλο μεγάλο ζήτημα, τον πόλεμο στην Ουκρανία, στην άτυπη σύνοδο των ευρωπαίων ηγετών υπήρξε μεγάλη ενότητα, με στήριξη του Κιέβου από μέρους όλων τρων χωρών μελών της Ένωσης. Παράλληλα, πρόσθεσε ότι προέκυψε ουσιαστικό ενδιαφέρον για την διάσκεψη για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, η οποία πρόκειται να οργανωθεί στην Γερμανία, και ότι πολλές χώρες εξέφρασαν την έντονη ενόχλησή τους για την αυξανόμενη ρωσική προπαγάνδα, η οποία προσπαθεί να επηρεάσει τους ευρωπαίους πολίτες.
Βαθιές διαιρέσεις
Η σύνοδος της Παρασκευής – η οποία διήρκεσε πολύ περισσότερο από το αναμενόμενο, αντανακλώντας τις βαθιές διαιρέσεις μεταξύ των χωρών σχετικά με τον καλύτερο τρόπο μείωσης του ενεργειακού κόστους – δεν σημείωσε καμία συγκεκριμένη πρόοδο σχετικά με μια σειρά προτάσεων, συμπεριλαμβανομένου ενός αμφιλεγόμενου ανώτατου ορίου τιμών φυσικού αερίου, σημειώνει το Politico.
Ενεργειακή διχόνοια
Αν και τεχνικά η σύνοδος κορυφής ήταν μια άτυπη συνάντηση – που σημαίνει ότι οι ηγέτες μπορούσαν να συνάψουν συμφωνίες μόνο επί της αρχής – η συνεχιζόμενη ενεργειακή διχόνοια υπογράμμισε την κλίμακα της πρόκλησης που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες.
«Συζητήσαμε ανοιχτά την πρόταση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας», είπε, στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο Φιάλα, η χώρα του οποίου ασκεί αυτό το εξάμηνο την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ.
Απελευθέρωση πρόσθετων δικαιωμάτων εκπομπής άνθρακα
«Συζητήσαμε επίσης για την απελευθέρωση πρόσθετων δικαιωμάτων εκπομπής (άνθρακα) από το αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς (ΑΣΑ – μηχανισμός για την αυτόματη προσαρμογή της ετήσιας ποσότητας δικαιωμάτων που πλειστηριάζονται στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ) προκειμένου να μειωθεί η τιμή τους, καθώς επίσης και άλλα πιθανά μέτρα».
Ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας Έντουαρντ Χέγκερ είπε από την πλευρά του ότι η ΕΕ θα πρέπει να ξεκινήσει τις από κοινού αγορές φυσικού αερίου μετά την επερχόμενη χειμερινή περίοδο θέρμανσης, καθώς τότε οι αποθήκες θα είναι άδειες.
Ο Χέγκερ επισήμανε ότι το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου θα πρέπει να καθοριστεί με τρόπο ώστε να μην απειλούνται οι παραδόσεις.