Σε πολιτική συμφωνία για την αποκλιμάκωση των πιέσεων στην αγορά ενέργειας κατέληξαν οι υπουργοί Ενέργειας στο πλαίσιο του έκτακτου συμβουλίου της Ε.Ε. Η συμφωνία προβλέπει μέτρα για τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, την επιβολή πλαφόν σε ηλεκτροπαραγωγούς, την εισφορά αλληλεγγύης από παραγωγούς που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ορυκτών καυσίμων και τον καθορισμό τιμής προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Αναλυτικά:
Μείωση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας
Το Συμβούλιο συμφώνησε σε εθελοντικό στόχο συνολικής μείωσης 10% της ακαθάριστης κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και υποχρεωτικό στόχο μείωσης 5% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας σε ώρες αιχμής. Τα κράτη μέλη θα προσδιορίσουν το 10% των ωρών αιχμής μεταξύ 1ης Δεκεμβρίου 2022 και 31ης Μαρτίου 2023, κατά τη διάρκεια των οποίων θα μειώσουν τη ζήτηση. Τα κράτη μέλη θα είναι ελεύθερα να επιλέξουν τα κατάλληλα μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης και για τους δύο στόχους κατά την περίοδο αυτή.
Ανώτατο όριο στα έσοδα της αγοράς για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω διαφορετικών τεχνολογιών
Το Συμβούλιο συμφώνησε να περιορίσει τα έσοδα της αγοράς στα 180 ευρώ/MWh για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των μεσαζόντων, που χρησιμοποιούν διαφορετικές τεχνολογίες για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, όπως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πυρηνικά και λιγνίτη. Τέτοιοι φορείς εκμετάλλευσης σημείωσαν απροσδόκητα μεγάλα οικονομικά κέρδη τους τελευταίους μήνες, χωρίς να αυξηθεί το λειτουργικό τους κόστος.
Το επίπεδο του ανώτατου ορίου έχει σχεδιαστεί ώστε να διατηρείται η κερδοφορία των φορέων εκμετάλλευσης και να αποφεύγεται η παρεμπόδιση των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να χρησιμοποιήσουν μέτρα της επιλογής τους για τη συλλογή και τον αναπροσανατολισμό των πλεονασματικών εσόδων προς την υποστήριξη και την προστασία των τελικών πελατών ηλεκτρικής ενέργειας. Τα κράτη μέλη εισήγαγαν ορισμένες ευελιξίες για να αντικατοπτρίζουν τις εθνικές τους συνθήκες και τα μέτρα που ισχύουν σε εθνικό επίπεδο. Αυτά περιλαμβάνουν τη δυνατότητα ορισμού υψηλότερου ανώτατου ορίου εσόδων, τη χρήση μέτρων που περιορίζουν περαιτέρω τα έσοδα της αγοράς, τη διαφοροποίηση μεταξύ τεχνολογιών και την εφαρμογή ορίων στα έσοδα άλλων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των εμπόρων, μεταξύ άλλων.
Σε περιπτώσεις όπου η καθαρή εξάρτηση ενός κράτους μέλους από τις εισαγωγές είναι ίση ή μεγαλύτερη από 100%, θα συνάψουν συμφωνία έως την 1η Δεκεμβρίου 2022 για την επαρκή κατανομή των πλεονασματικών εσόδων με το κράτος μέλος εξαγωγής. Άλλα κράτη μέλη καλούνται επίσης να συνάψουν τέτοιες συμφωνίες.
Εισφορά αλληλεγγύης για τον τομέα των ορυκτών καυσίμων
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να ορίσουν μια υποχρεωτική προσωρινή εισφορά αλληλεγγύης στα κέρδη των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του αργού πετρελαίου, του φυσικού αερίου, του άνθρακα και των διυλιστηρίων. Η εισφορά αλληλεγγύης θα υπολογίζεται επί των φορολογητέων κερδών, όπως καθορίζονται από τους εθνικούς φορολογικούς κανόνες για το οικονομικό έτος που αρχίζει το 2022 ή/και το 2023 και τα οποία είναι πάνω από 20% αυξημένα σε σχέση με τα μέσα ετήσια φορολογητέα κέρδη από το 2018. Η εισφορά αλληλεγγύης θα ισχύει επιπλέον των τακτικών φόρων και εισφορών που ισχύουν στα κράτη μέλη.
Τα κράτη μέλη μπορούν να διατηρήσουν τα εθνικά μέτρα που ισοδυναμούν με την εισφορά αλληλεγγύης υπό τον όρο ότι είναι συμβατά με τους στόχους του κανονισμού και παράγουν τουλάχιστον συγκρίσιμα έσοδα. Επίσης, θα χρησιμοποιήσουν τα έσοδα από τη εισφορά αλληλεγγύης για την παροχή οικονομικής στήριξης σε νοικοκυριά και εταιρείες και για να μετριάσουν τις επιπτώσεις των υψηλών λιανικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.
Μέτρα λιανικής για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Το Συμβούλιο συμφώνησε ότι τα κράτη μέλη μπορούν να ορίσουν προσωρινά μια τιμή για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις για να στηρίξουν περαιτέρω τις ΜμΕ που αντιμετωπίζουν υψηλές τιμές ενέργειας. Τα κράτη μέλη συμφώνησαν επίσης ότι μπορούν κατ’ εξαίρεση και προσωρινά να ορίσουν μια τιμή για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας η οποία είναι χαμηλότερη του κόστους.
Τα μέτρα έχουν προσωρινό και έκτακτο χαρακτήρα. Θα ισχύουν από την 1η Δεκεμβρίου 2022 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023. Οι στόχοι μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας θα ισχύουν έως τις 31 Μαρτίου 2023. Το υποχρεωτικό ανώτατο όριο των εσόδων από την αγορά θα ισχύει έως τις 30 Ιουνίου 2023.
Τα κράτη μέλη εισήγαγαν ειδικές εξαιρέσεις για την Κύπρο και τη Μάλτα.