Ανησυχία επικρατεί στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ) εν όψει της κρίσιμης συνεδρίασης της Επιτροπής Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (MEPC), η οποία θα πραγματοποιηθεί από τις 13 έως τις 17 Οκτωβρίου, με αντικείμενο την υιοθέτηση ενός νέου πλαισίου μείωσης εκπομπών. Οι πιέσεις που ασκούν οι ΗΠΑ στα κράτη-μέλη εντείνονται, καθώς απειλούν με εμπορικούς δασμούς, περιορισμούς θεωρήσεων και λιμενικά τέλη για όσους υπερψηφίσουν τις ρυθμίσεις.
Αξιωματούχοι και εκπρόσωποι του ναυτιλιακού κλάδου δηλώνουν ότι αποφεύγουν δημόσιες τοποθετήσεις, ώστε να μην προκαλέσουν αντιδράσεις από τον Λευκό Οίκο. Όπως ανέφερε πηγή των διαπραγματεύσεων, «τα κράτη είναι προσεκτικά για να μην κουνήσουν το κόκκινο πανί στον ταύρο», υπογραμμίζοντας την επιθυμία να διατηρηθεί η πρόοδος μετά από μια δεκαετία διαβουλεύσεων.
Σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι ΗΠΑ «εξετάζουν ενεργά μέτρα» κατά κρατών που θα στηρίξουν το νέο πλαίσιο, ενώ διπλωματικοί κύκλοι αναφέρουν ότι η Ολλανδία έχει δεχθεί άτυπες προειδοποιήσεις. Ο ΙΜΟ περιορίστηκε να δηλώσει ότι η συνεδρίαση αποτελεί «το κατάλληλο βήμα για την έκφραση ανησυχιών».
Το σχέδιο απαιτεί διπλή πλειοψηφία: έγκριση από τα δύο τρίτα των 108 κρατών που έχουν επικυρώσει το Παράρτημα VI της MARPOL (δηλαδή 72 χώρες) και παράλληλα εκπροσώπηση τουλάχιστον του 50% της παγκόσμιας χωρητικότητας.
Η σημασία λίγων μεγάλων νηολογίων είναι καθοριστική, καθώς Παναμάς, Λιβερία, Νήσοι Μάρσαλ και Χονγκ Κονγκ ελέγχουν περίπου το 50% της παγκόσμιας χωρητικότητας. Αν και δεν έχει διευκρινιστεί αν οι ΗΠΑ έχουν απειλήσει άμεσα τα κράτη αυτά, παραμένει το γεγονός ότι η συγκέντρωση τόσης ισχύος σε μικρά κράτη καθιστά το σύστημα λήψης αποφάσεων ευάλωτο.
Πηγή της ναυτιλιακής βιομηχανίας χαρακτήρισε τις αμερικανικές πιέσεις πιθανό ζήτημα εθνικής ασφάλειας, υπενθυμίζοντας τις ιστορικές αμερικανικές επεμβάσεις σε Παναμά και Γροιλανδία. Όπως τόνισε, «αν δεν ανακοπεί η κλιματική αλλαγή, η αποτυχία στον ΙΜΟ δεν θα έχει πρακτικό αντίκτυπο».
Αναλυτές εκτιμούν ότι η πλειοψηφία των δύο τρίτων είναι εφικτή, όμως μένει να φανεί πόσες χώρες θα υποκύψουν στις πιέσεις των ΗΠΑ ή θα επιλέξουν αποχή. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνει η στάση μικρών νηολόγιων κρατών, όπως η Μάλτα (5,6%) και η Κύπρος (1,4%) της παγκόσμιας χωρητικότητας.
Η αντιπαράθεση καταδεικνύει την πολιτική διάσταση των συζητήσεων στον ΙΜΟ, οι οποίες ξεπερνούν τα όρια της ναυτιλίας και πλέον συνδέονται με την άσκηση γεωπολιτικής ισχύος.