Μείωση κατά 55% στο πλήθος και 51% στην αξία, σημείωσαν το 2024 τα περιστατικά απάτης στις μεταφορές πίστωσης σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία περιλαμβάνονται στην έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος, που δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα. Ειδικότερα, πέρυσι καταγράφηκαν 5.032 περιστατικά απάτης (σε σύνολο 687 εκατομμυρίων συναλλαγών) με τη συνολική τους αξία στα 12 εκατ. ευρώ (επί συνολικής αξίας συναλλαγών 1,2 τρισ. ευρώ) έναντι 11.214 περιστατικών απάτης συνολικής αξίας 25 εκατ. ευρώ το 2023.
Σύμφωνα με την ΤτΕ «οι κύριες αιτίες της συνολικής μείωσης των περιστατικών απάτης στις μεταφορές πιστώσεων το 2024 είναι η συνεχής λήψη μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης κινδύνων απάτης από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, η ολοένα και μεγαλύτερη εξοικείωση του χρήση με τη σωστή χρήση των εν λόγω μέσων πληρωμής, ώστε να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικότερα τα ενδεχόμενα περιστατικά απάτης και η μεγαλύτερη εξοικείωση των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών με τις απαιτήσεις του Κανονισμού ΕΚΤ/2020/59 για τις στατιστικές πληρωμών με αποτέλεσμα την ακριβέστερη αποτύπωση της κίνησης των στοιχείων των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών».
Οι δείκτες της αναλογίας των περιστατικών και της αξίας της απάτης προς τον αριθμό και την αξία των συναλλαγών με μεταφορά πίστωσης διαμορφώθηκαν σε 0,00073% και 0,001% αντίστοιχα και αναλογούν σε μία συναλλαγή απάτης ανά 136.000 συναλλαγές μεταφοράς πίστωσης, με 1 ευρώ αξία απάτης ανά 100.000 ευρώ αξία συναλλαγών. Σε σχέση με το 2023 η μείωση των δεικτών αναλογίας ήταν 59,5% και 55,3% αντίστοιχα, αφού εκτός της μείωσης των περιστατικών και της αξίας απάτης, αυξήθηκαν τόσο οι συνολικές συναλλαγές μεταφοράς πίστωσης, όσο και η αξία τους.
Όσον αφορά στις συναλλαγές με άμεση μεταφορά πίστωσης (instant payments), παρά το γεγονός της εκρηκτικής αύξησης των συναλλαγών αυτών σε σχέση με το 2023, το 2024 παρατηρείται μείωση των περιστατικών απάτης κατά 54% στον αριθμό και κατά 50% στην αξία τους. Πέρυσι, ο αριθμός των συναλλαγών που διενεργήθηκε με άμεση μεταφορά πίστωσης αυξήθηκε κατά 88% και διαμορφώθηκε σε 63,3 εκατ. συναλλαγές από 33,7 εκατ. συναλλαγές το 2023. Αύξηση 31% παρατηρήθηκε και στην αξία των συναλλαγών άμεσης μεταφοράς πίστωσης σε 27,8 δισ. ευρώ το 2024 έναντι 20,5 δισ. ευρώ το 2023.
Κανένα περιστατικό απάτης δεν αναφέρθηκε το 2024 από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, όσον αφορά στις άμεσες χρεώσεις (πάγιες εντολές).
Όσον αφορά τα περιστατικά απάτης στις συναλλαγές με κάρτες πληρωμών το πρώτο εξάμηνο του 2025, καταγράφηκε οριακή μείωση του αριθμού συναλλαγών απάτης κατά 1% σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Αντίστοιχα, ο δείκτης της αναλογίας του αριθμού των περιστατικών απάτης προς τον αριθμό των συναλλαγών μειώθηκε οριακά συγκριτικά με το προηγούμενο εξάμηνο κατά 1% και αντιστοιχεί σε 1 συναλλαγή απάτης ανά 6.635 συναλλαγές. Συγκεκριμένα σε σύνολο 1.325.355.638 συναλλαγών με κάρτες το πρώτο εξάμηνο του 2025 (συνολικής αξίας 56.941.517.696 ευρώ), ο αριθμός των συναλλαγών απάτης ανήλθε σε 199.742 (12.279.471 ευρώ).
Σε αντίθεση με τον αριθμό των συναλλαγών απάτης, ο οποίος μειώθηκε, η αξία αυτών σημείωσε αύξηση κατά 5,7% σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Οι παραπάνω μεταβολές δεν είχαν σημαντική επίπτωση στην εξέλιξη του δείκτη της αναλογίας της αξίας των περιστατικών απάτης προς την αξία των συναλλαγών, ο οποίος παρέμεινε στο χαμηλό επίπεδο του 0,02% όπως και το δεύτερο εξάμηνο του 2024 αντιστοιχώντας σε 1 ευρώ αξία απάτης, ανά 4.637 ευρώ αξία συναλλαγών.
Από την ανάλυση των περιστατικών απάτης ανά δίαυλο συναλλαγής με κάρτες πληρωμών, δηλαδή (α) συναλλαγές σε τερματικά ΑΤΜ, (β) πληρωμές σε τερματικά POS και (γ) εξ αποστάσεως συναλλαγές χωρίς τη φυσική παρουσία της κάρτας (card-not-present - CNP), προκύπτει ότι το υψηλότερο ποσοστό απάτης εξακολουθεί να αφορά τις εξ αποστάσεως συναλλαγές.
Το πρώτο εξάμηνο του 2025 ο αριθμός των περιστατικών απάτης που καταγράφηκε ανά τύπο συναλλαγής ανήλθε σε 2.767 συναλλαγές σε τερματικά ATM, 19 χιλ. συναλλαγές σε τερματικά POS και 177 χιλ. στις εξ αποστάσεως συναλλαγές χωρίς τη φυσική παρουσία κάρτας (CNP). Η αντίστοιχη αξία τους διαμορφώθηκε σε 1,3 εκατ. ευρώ στις συναλλαγές σε ATM, 1 εκατ. ευρώ στις πληρωμές σε POS και 9,9 εκατ. ευρώ στις συναλλαγές CNP. Αναφορικά με τις συναλλαγές απάτης σε τερματικά ATM, καταγράφεται αύξηση στον αριθμό και την αξία τους κατά 9% και 26% αντίστοιχα σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Σε ό,τι αφορά τα περιστατικά απάτης στις πληρωμές σε POS, καταγράφεται πτώση της αξίας τους κατά 19%, με τον αριθμό τους να μειώνεται κατά 13% μεταξύ του δεύτερου εξαμήνου του 2024 και του πρώτου εξαμήνου του 2025. Τέλος, σε ό,τι αφορά τον αριθμό των περιστατικών απάτης στις συναλλαγές CNP, δεν καταγράφηκε μεταβολή στον αριθμό τους, ενώ αντιθέτως η αξία τους αυξήθηκε κατά 7% σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο.
Από την ανάλυση του αριθμού των περιστατικών απάτης σε ΑΤΜ διαπιστώθηκε ότι το μεγαλύτερο μέρος του οφείλεται σε μη νόμιμες συναλλαγές που έχουν διενεργηθεί με τη χρήση χαμένης/κλεμμένης κάρτας (2,7 χιλ. συναλλαγές, από 2,4 χιλ. το δεύτερο εξάμηνο 2024). Η αντίστοιχη αξία των περιστατικών αυτών ανήλθε σε 1,3 εκατ. ευρώ, από 1,1 εκατ. ευρώ το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Σε ό,τι αφορά τα περιστατικά απάτης, σημειώνεται ότι η πτώση του αριθμού των συναλλαγών απάτης σε POS οφείλεται στη μείωση των συναλλαγών απάτης που έχουν διενεργηθεί με τη χρήση χαμένης/κλεμμένης κάρτας, ο αριθμός των οποίων περιορίστηκε σε 17,2 χιλ., από 19,4 χιλ., ενώ η αντίστοιχη αξία αυξήθηκε οριακά σε 883 χιλ. ευρώ, από 873 χιλ. ευρώ σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2024.
Από την αναλυτικότερη εξέταση των περιστατικών απάτης σε εξ αποστάσεως συναλλαγές μέσω διαδικτύου ή ταχυδρομείου/τηλεφώνου διαπιστώνεται ότι η πλειονότητα των περιστατικών αυτών αφορά συναλλαγές μέσω διαδικτύου.
Κατά την εξεταζόμενη περίοδο, όπως και τα προηγούμενα εξάμηνα, τα περιστατικά διαδικτυακής απάτης εντοπίζονται κυρίως σε αγορές από ηλεκτρονικά καταστήματα του εξωτερικού με τη χρήση καρτών που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα.
Το γεγονός αυτό συνδέεται με την ευρύτερη εφαρμογή του διεθνούς τεχνικού προτύπου ασφαλών συναλλαγών 3D Secure από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών στην Ελλάδα σε αντίθεση με τους αντίστοιχους του εξωτερικού. Το πρώτο εξάμηνο του 2025 οι οικονομικές ζημίες που προκύπτουν από τις συναλλαγές διαδικτυακής απάτης αυξήθηκαν κατά 3% συγκριτικά με το δεύτερο εξάμηνο του 2024 και διαμορφώθηκαν σε 11,5 εκατ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά τον επιμερισμό των ζημιών μεταξύ των συμβαλλομένων μερών της συναλλαγής ανάλογα με την υπαιτιότητά τους, επιβαρύνθηκαν κατά 62% οι κάτοχοι-χρήστες καρτών και κατά 31% οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών που αποδέχονται συναλλαγές καρτών. Τέλος, οι πάροχοι-εκδότες καρτών πληρωμών επιβαρύνθηκαν σε ποσοστό 7%.