Αντιμέτωπες με τις συνέπειες των αυξημένων αποδοχών του 2024 βρίσκονται πλέον χιλιάδες οικογένειες, καθώς τα φετινά εκκαθαριστικά της εφορίας οδηγούν σε αποκλεισμό από το επίδομα τέκνων. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, οι δικαιούχοι του επιδόματος για τον Ιούλιο περιορίστηκαν στις 488.735, από 512.917 που ήταν τον Μάιο του 2025 και 604.293 τον Μάιο του 2024.
Η απώλεια αφορά περίπου 1 στις 5 οικογένειες, με το σύνολο των δικαιούχων να φτάνει πλέον στο χαμηλότερο επίπεδο από τη θέσπιση του επιδόματος. Αν και η μείωση των γεννήσεων αποτελεί έναν παράγοντα, ο βασικός λόγος για τον αποκλεισμό είναι το ίδιο το φορολογικό εκκαθαριστικό: τα ονομαστικά εισοδήματα του 2024 αυξήθηκαν, είτε λόγω μισθολογικών αναπροσαρμογών είτε λόγω επιδομάτων, όμως τα εισοδηματικά όρια για τη λήψη του επιδόματος παραμένουν αμετάβλητα, χωρίς καμία αναπροσαρμογή με βάση τον πληθωρισμό ή το κόστος ζωής.
Το επίδομα τέκνων έχει μια ιδιαιτερότητα: δεν αποκλείει μόνο με βάση τα εισοδηματικά όρια, αλλά προσαρμόζει το ύψος του ποσού που λαμβάνει κάθε οικογένεια. Έτσι, ακόμη και όσοι διατηρούν την επιλεξιμότητα, ενδέχεται να λάβουν σημαντικά μειωμένα ποσά, γεγονός που καθιστά την απώλεια ακόμη πιο αισθητή.
Τον Σεπτέμβριο του 2024, η κυβέρνηση είχε ανακοινώσει πως θα προχωρήσει σε διορθωτικές παρεμβάσεις, με στόχο να μην προσμετράται μέρος των αποδοχών των μισθωτών στο συνολικό οικογενειακό εισόδημα. Η πρόταση στόχευε να «εξουδετερώσει» τον αποκλεισμό από το επίδομα λόγω μισθολογικών αυξήσεων που είχαν χορηγηθεί σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Ωστόσο, η εξαγγελία δεν προχώρησε και οι φετινές φορολογικές δηλώσεις αποτύπωσαν αυξημένα εισοδήματα, με άμεσες επιπτώσεις στις παροχές.
Η κυβέρνηση προσανατολίζεται στο να ανοίξει ξανά τη συζήτηση για την αναθεώρηση των εισοδηματικών ορίων, αλλά αυτή η διαδικασία θα ξεκινήσει μόλις ολοκληρωθεί το Μητρώο Κοινωνικών Επιδομάτων, το οποίο αποσκοπεί στη χαρτογράφηση όλων των δικαιούχων σε εθνικό επίπεδο. Πρόκειται για μια κρίσιμη φάση, καθώς το νέο ψηφιακό μητρώο θα αποτελέσει τη βάση για ανασχεδιασμό όλων των κοινωνικών παροχών, συμπεριλαμβανομένου του επιδόματος τέκνων.
Το κοινωνικό αποτύπωμα
Η σημαντική μείωση των δικαιούχων αναμένεται να έχει ευρύτερο κοινωνικό και πολιτικό αντίκτυπο, αφού έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία αυξάνεται η πίεση στο οικογενειακό εισόδημα, λόγω πληθωρισμού, στεγαστικού κόστους και γενικότερης ακρίβειας. Πολλές οικογένειες που βρίσκονται κοντά στο όριο επιλεξιμότητας αισθάνονται πλέον «τιμωρημένες» για τις αυξήσεις αποδοχών που έλαβαν, ενώ η απουσία μηχανισμού προσαρμογής των ορίων στα νέα οικονομικά δεδομένα δημιουργεί νέα στρώματα αθέατης αποκλεισμένης ευαλωτότητας.