Πολυ-συστηματικές εκδηλώσεις έχει η νόσος Covid-19 και μπορεί να προσβάλει ολόκληρο το ανθρώπινο σώμα. Προκαταρκτικά δεδομένα δείχνουν ότι ο κορωνοϊός μπορεί να ανιχνεύεται στον αμφιβληστροειδή ασθενών που έχουν αποβιώσει από COVID-19 με τεχνικές αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης (PCR) και ανοσολογικές μεθόδους.
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα αποτελέσματα της σχετικής μελέτης των C.A.Araujo-Silva και συνεργατών που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό JAMA Ophthalmology (JAMA Ophthalmol. Published online July 29, 2021. doi:10.1001/jamaophthalmol.2021.2795).
Οι ερευνητές μελέτησαν τον αμφιβληστροειδή των οφθαλμών ασθενών που είχαν καταλήξει με επιβεβαιωμένη λοίμωξη COVID-19 στο νοσοκομείο του Σάο Πάολο της Βραζιλίας κατά τη χρονική περίοδο 23 Ιουνίου με 2 Ιουλίου 2020.
Όλοι οι ασθενείς είχαν νοσηλευτεί σε μονάδες εντατικής θεραπείας, είχαν σοβαρή πνευμονική λοίμωξη COVID-19 και είχαν λάβει μηχανική υποστήριξη της αναπνοής. Οι συγγενείς των θανόντων έδωσαν τη συγκατάθεσή τους για να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες αναλύσεις στους αμφιβληστροειδείς με ανοσοφθορισμό και ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Συνολικά αναλύθηκαν 3 ασθενείς που κατέληξαν λόγω COVID-19 – δύο άνδρες και μία γυναίκα.
Η ηλικία των ασθενών από 69 έως 78 έτη. Με τη χρήση μικροσκοπίου ανοσοφθορισμού, ανιχνεύτηκαν πρωτεΐνες S και N του SARS-CoV-2 εντός των ενδοθηλιακών κυττάρων πλησίον των τριχοειδών καθώς και εντός των κυττάρων της έσω και έξω πυρηνικής στιβάδα του αμφιβληστροειδούς.
Η ηλεκτρονική μικροσκοπία ανέδειξε επίσης κυστίδια που περιβάλλονταν με διπλή μεμβράνη γύρω από τον πυρήνα αυτών των κυττάρων, και πιθανότατα περιείχαν ιικά σωματίδια του SARS-CoV-2.
Συμπερασματικά, οι οφθαλμοί παρουσιάζουν ανωμαλίες στο πλαίσιο της λοίμωξης COVID-19, ενώ οι αλλαγές στον αμφιβληστροειδή φαίνεται να σχετίζονται με μικροαγγειακά και ανοσολογικά φαινόμενα στο πλαίσιο της συστηματικής λοίμωξης.
Η παρούσα μελέτη δείχνει ότι ιικά σωματίδια του SARS-CoV-2 μπορούν να εντοπιστούν σε διάφορα σημεία της αμφιβληστροειδικής στιβάδας ασθενών με τη νόσο COVID-19.
Επομένως, οι οφθαλμολογικές εκδηλώσεις του κορωνοϊού μπορεί να οφείλονται και σε απευθείας βλάβη που προκαλούν τα ιικά σωματίδια του SARS-CoV-2 στον αμφιβληστροειδή.