Στο ερώτημα γιατί αυξάνεται η απασχόληση μέσα σε ένα περιβάλλον οικονομικής στασιμότητας επιχειρεί να απαντήσει η Eurobank στο τελευταίο τεύχος του δελτίου "7 Ημέρες Οικονομίας".
Οι αναλυτές εστιάζουν σε δύο μεταβλητές: στον πραγματικό μισθό και στην πραγματική παραγωγικότητα της εργασίας. Η πρώτη μεταβλητή δύναται να θεωρηθεί ως το επιπλέον κόστος που επωμίζεται μια επιχείρηση από την πρόσληψη ενός εργαζομένου. Η δεύτερη αποτελεί μια προσέγγιση του επιπλέον οφέλους που προσπορίζεται ένας οργανισμός από την αύξηση της απασχόλησης κατά μια μονάδα, δηλαδή ένα άτομο. Στην περίπτωση που το επιπλέον όφελος είναι μεγαλύτερο (μικρότερο) από το αντίστοιχο κόστος τότε δημιουργούνται κίνητρα στις επιχειρήσεις για αύξηση (μείωση) της απασχόλησης (αρχή της μεγιστοποίησης των κερδών). Τι αποκαλύπτουν τα στοιχεία; Επιβεβαιώνουν τον εν λόγω συλλογισμό;
Από το τέλος του 2012 η σταδιακή αλλαγή της πορείας της απασχόλησης από πτωτική σε ανοδική συνοδεύτηκε από μεγαλύτερη μείωση του πραγματικού μισθού σε σχέση με τη συρρίκνωση της παραγωγικότητας της εργασίας. Συνεπώς το επιπλέον κόστος εργασίας για τις επιχειρήσεις μειωνόταν με γρηγορότερο ρυθμό από το αντίστοιχο όφελος. Αυτό το γεγονός δύναται να αποτελέσει έναν ερμηνευτικό παράγοντα της αύξησης της απασχόλησης των δύο τελευταίων ετών. Οι αναλυτές θεωρούν πως θα πρέπει να δοθεί έμφαση στις μεταρρυθμίσεις παρά στη συμπίεση των πραγματικών μισθών για την ενίσχυση της απασχόλησης. Μεσοπρόθεσμα, η πολιτική των διαρθρωτικών αλλαγών οδηγεί σε αύξηση της απασχόλησης και του προϊόντος της οικονομίας. Ενίσχυση του αριθμού των εργαζομένων με παράλληλη μείωση της παραγωγικότητας οδηγεί σε στασιμότητα.
Στην ανάλυση υπενθυμίζεται ότι το ποσοστό ανεργίας, δηλαδή ο λόγος των ανέργων προς το εργατικό δυναμικό, διαμορφώθηκε στο 23,28% τον Απρίλιο 2016. Σε όρους μηνιαίας μεταβολής σημειώθηκε πτώση -0,46 ποσοστιαίων μονάδων (ΠΜ) και σε όρους ετήσιας μεταβολής καταγράφηκε μείωση -1,98 ΠΜ. Αυτή ήταν η 2η μεγαλύτερη πτώση των τελευταίων 26 μηνών.
Η απασχόληση σημείωσε αύξηση κατά 106,85 χιλ. άτομα (+2,99%), η ανεργία μείωση κατά -90,95 χιλ. (-7,54%) και το εργατικό δυναμικό αύξηση κατά 15,90 χιλ. (0,33%). Σημειώνουμε πως από τον Αύγουστο 2015 το εργατικό δυναμικό παρουσιάζει θετική ετήσια μεταβολή. Είχαν προηγηθεί 61 συνεχείς μήνες καθοδικής πορείας. Πιθανοί παράγοντες που οδήγησαν στη μείωση του εργατικού δυναμικού (Ιανουάριος 2010 – Ιανουάριος 2016: -257 χιλ. άτομα) είναι οι ακόλουθοι: (α) δημογραφικές εξελίξεις (π.χ. γήρανση του πληθυσμού), (β) μεταναστευτικό ρεύμα (εκροή ανθρώπινου κεφαλαίου), (γ) μεγάλες μειώσεις στους μισθούς και (δ) προσδοκίες για μικρή πιθανότητα ευρέσεως εργασίας.
Ως γνωστόν η αύξηση της απασχόλησης αποτέλεσε κύριο αντισταθμιστικό παράγοντα στη συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ τα τρία τελευταία τρίμηνα. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ η ενίσχυση του αριθμού των απασχολουμένων αναμένεται να συνεχιστεί το 2016 και το 2017. Η επαλήθευση αυτού του σεναρίου θα οδηγήσει σε άμβλυνση των αρνητικών επιπτώσεων των δημοσιονομικών μέτρων στο συνολικό διαθέσιμο εισόδημα της οικονομίας, επισημαίνει η Eurobank.