Η Federal Reserve ετοιμάζεται να μειώσει ξανά τα επιτόκια αυτόν τον μήνα, καθώς η επιβράδυνση της αγοράς εργασίας θεωρείται πιο ανησυχητική από τις πληθωριστικές πιέσεις. Ωστόσο, αυτή η ισορροπία ενδέχεται να μην κρατηθεί για πολύ.
Αρκετοί αξιωματούχοι της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας ζητούν μεγαλύτερη προσοχή, επισημαίνοντας ότι ο πληθωρισμός παραμένει πάνω από τον στόχο του 2% για περισσότερα από τέσσερα χρόνια και εξακολουθεί να δέχεται ανοδικές πιέσεις. Ακόμη και ορισμένοι που τάσσονται υπέρ δύο επιπλέον μειώσεων φέτος δηλώνουν επιφυλακτικοί ώστε να προβλέψουν τη συνέχεια για το 2026.
Αυτό σημαίνει πως το τοπίο για την πορεία των επιτοκίων πέραν του 2025 είναι πολύ πιο «θολό» από την ήπια καθοδική τροχιά που προεξοφλούν οι αγορές.
Τα οικονομικά στοιχεία δίνουν αντιφατικά μηνύματα, σύμφωνα με το Bloomberg. Η ανάπτυξη και η καταναλωτική δαπάνη δείχνουν ανθεκτικότητα, αλλά οι προσλήψεις επιβραδύνονται. Το παρατεταμένο κυβερνητικό shutdown, που έχει «παγώσει» πολλές κρίσιμες ανακοινώσεις στοιχείων, περιπλέκει περαιτέρω την εικόνα, ενώ οι δημόσιες τοποθετήσεις αξιωματούχων της Fed δείχνουν μεγαλύτερο διχασμό.
Η προειδοποίηση του Πάουελ
Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, καλείται να εξισορροπήσει αυτές τις αποκλίνουσες απόψεις, υπογραμμίζοντας τον κίνδυνο καθυστέρησης όσον αφορά τη δράση για τη στήριξη της απασχόλησης. Έχει ήδη προϊδεάσει για νέα μείωση επιτοκίων στη συνεδρίαση της 29ης Οκτωβρίου.
Η υποτονική αύξηση θέσεων εργασίας τους τελευταίους μήνες και οι μεγάλες αναθεωρήσεις προς τα κάτω στα προηγούμενα στοιχεία έχουν ανατρέψει την αντίληψη περί «υγιούς» αγοράς εργασίας. Ο Πάουελ περιέγραψε την κατάσταση ως «οικονομία λίγων προσλήψεων αλλά και λίγων απολύσεων», προειδοποιώντας ότι αυτή η ισορροπία μπορεί να είναι εύθραυστη. «Αν μειωθούν περαιτέρω οι κενές θέσεις εργασίας, είναι πιθανό να δούμε αύξηση της ανεργίας», δήλωσε στις 14 Οκτωβρίου.
Οι δηλώσεις του ενίσχυσαν τις προσδοκίες για μείωση κατά 25 μονάδες βάσης αυτόν τον μήνα, κάτι που ήδη προεξοφλούν οι αγορές, μαζί με μία ακόμη μείωση τον Δεκέμβριο. Αν επαληθευτεί, αυτό θα συνάδει με τις μεσοπρόθεσμες προβλέψεις των στελεχών της Fed. Ωστόσο, τα πράγματα μπορεί να γίνουν πιο περίπλοκα στη συνέχεια. Ο πρώην πρόεδρος της Fed του Σεντ Λούις, Τζέιμς Μπούλαρντ, προειδοποιεί πως, ενώ η μείωση του Οκτωβρίου είναι σχεδόν βέβαιη, «η επιμονή του πληθωρισμού και η ισχυρή ανάπτυξη θέτουν σε κίνδυνο τη μείωση του Δεκεμβρίου».
Η πιο «σφιχτή» (hawkish) πλευρά εντός της Fed είναι αρκετά ισχυρή. Οκτώ από τα 19 μέλη προβλέπουν ότι δεν θα υπάρξουν περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων το 2026, επικαλούμενοι κινδύνους για τις τιμές από την αναζωπύρωση της εμπορικής έντασης ΗΠΑ-Κίνας και την απειλή νέων δασμών.
«Έχουν περάσει 54 μήνες από τότε που ο πληθωρισμός ήταν μέσα ή κάτω από τον στόχο», σημείωσε ο Τιμ Μαχέντι, πρώην ανώτερος σύμβουλος της Fed του Σαν Φρανσίσκο. «Υπάρχουν σαφώς κίνδυνοι για την αγορά εργασίας, αλλά και για τον πληθωρισμό, ιδίως αν η οικονομία συνεχίσει να κινείται με αυτόν τον ρυθμό». Μέχρι πρόσφατα, οι κυριότεροι υποστηρικτές των μειώσεων επιτοκίων ήταν οι διοικητές Κρίστοφερ Γουόλερ και Μισέλ Μπόουμαν, που ανησυχούν για την απασχόληση. Τώρα, στη συζήτηση μπαίνει και ο Στίβεν Μίραν, διορισμένος από τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει προτείνει ταχύτερη, πιο επιθετική μείωση με διαδοχικές περικοπές 50 μονάδων βάσης, αν και προς το παρόν παραμένει μειοψηφία.
Η αβεβαιότητα εντείνεται από το γεγονός ότι η ίδια η Fed αλλάζει σύνθεση. Η θητεία του Πάουελ λήγει τον Μάιο, και ο Τραμπ έχει ήδη δηλώσει ότι θα τον αντικαταστήσει με πρόσωπο πιο «φιλικό» προς τα χαμηλά επιτόκια. Παράλληλα, δύο από τους περιφερειακούς προέδρους που θα αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου το 2026 — η Μπεθ Χάμακ του Κλίβελαντ και η Λόρι Λόγκαν του Ντάλας — έχουν ταχθεί υπέρ μιας πιο προσεκτικής στάσης.
Τελικά, η πολιτική του 2026 θα εξαρτηθεί από το πώς θα σταθμιστούν οι κίνδυνοι στην απασχόληση και στον πληθωρισμό. Όπως εκτιμά η επικεφαλής οικονομολόγος της Wolfe Research, Στέφανι Ροθ, «είναι πιθανό η Fed να προχωρήσει σε λιγότερες μειώσεις επιτοκίων απ’ όσες προεξοφλούν οι αγορές — κάτι που ίσως φανεί ήδη στις αρχές του επόμενου έτους, αν η οικονομία παραμείνει σε φάση υπερθέρμανσης».