Ανοδική παραμένει η τάση στις γονικές παροχές και δωρεές, κυρίως εξαιτίας του υψηλού αφορολόγητου ορίου των 800.000 ευρώ για συγγενείς πρώτης κατηγορίας, δηλαδή γονείς, παιδιά και εγγόνια. Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, το διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου τα κρατικά έσοδα από τις εν λόγω μεταβιβάσεις έφτασαν τα 76,56 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μικρή μείωση σε σχέση με τα 76,86 εκατ. ευρώ της ίδιας περιόδου το 2024.
Για το 2025, ο κρατικός προϋπολογισμός εκτιμά ότι τα έσοδα θα ανέλθουν στα 235 εκατ. ευρώ. Λόγω αυτής της δυναμικής, το συγκεκριμένο πεδίο έχει τεθεί στο μικροσκόπιο των φορολογικών ελεγκτών, καθώς έχουν εντοπιστεί πολυάριθμες περιπτώσεις κατάχρησης ή παραβίασης της νομοθεσίας. Έχουν ήδη ακυρωθεί πάνω από 7.000 πράξεις γονικών παροχών και δωρεών που δεν πληρούσαν τα προβλεπόμενα κριτήρια, ενώ οι υπόχρεοι καλούνται να καταβάλουν τον σχετικό φόρο, όπως αναφέρει η Καθημερινή.
Με βάση το ισχύον πλαίσιο, γονείς και παππούδες που προσφέρουν χρήματα στα παιδιά ή εγγόνια τους για αγορά κατοικίας δεν υπόκεινται σε φόρο, εφόσον το ποσό δεν ξεπερνά τις 800.000 ευρώ. Παράλληλα, οι αποδέκτες των παροχών απολαμβάνουν ευνοϊκούς όρους για απόκτηση πρώτης κατοικίας. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση μεταβίβασης χρημάτων ή ακινήτων, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή: μια λάθος ενέργεια ενδέχεται να προκαλέσει φορολογικές επιβαρύνσεις ή υψηλά πρόστιμα. Οι ελεγκτικές αρχές έχουν ήδη διαπιστώσει χιλιάδες περιπτώσεις καταθέσεων μετρητών σε τραπεζικούς λογαριασμούς, αντί για τη νόμιμη τραπεζική μεταφορά, αλλά και δωρεών σε μη δικαιούχους του αφορολογήτου.
Ειδικότερα, οι ελεγκτές διαπίστωσαν ότι πολλοί φορολογούμενοι μεταβίβασαν χρηματικά ποσά προς τα παιδιά ή τα εγγόνια τους μέσω μετρητών που κατατέθηκαν στην τράπεζα, αντί για ηλεκτρονική μεταφορά, όπως προβλέπεται. Στις περιπτώσεις αυτές, θα έπρεπε να επιβληθεί φόρος 10%. Παράλληλα, εντοπίστηκαν εικονικές γονικές παροχές σε άτομα που δεν εμπίπτουν στην Α’ κατηγορία, άρα δεν δικαιούνται το αφορολόγητο όριο.
Για να αποφευχθούν λάθη και φορολογικές κυρώσεις, οι φορολογούμενοι οφείλουν να γνωρίζουν τα εξής:
– Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ ισχύει για γονικές παροχές και δωρεές κάθε τύπου περιουσίας (κινητής, ακίνητης ή απαιτήσεων), αποκλειστικά προς πρόσωπα Α΄ κατηγορίας: σύζυγοι, σύμφωνο συμβίωσης, τέκνα, εγγόνια και γονείς. Δεν περιλαμβάνονται συγγενείς όπως αδέλφια, ανίψια ή θείοι.
– Οι χρηματικές παροχές πρέπει υποχρεωτικά να γίνονται μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για να τεκμηριώνονται νομικά.
– Αν χρηματικές παροχές γίνουν με μετρητά χωρίς προηγούμενη ανάληψη από τραπεζικό λογαριασμό, τότε αυτές φορολογούνται με 10%, χωρίς εφαρμογή του αφορολογήτου.