Η πιο πολωτική προσωπικότητα στη γαλλική πολιτική δεν είναι πολιτικός, αλλά ένας οικονομολόγος με παιδικό πρόσωπο ονόματι Γκαμπριέλ Ζουκμάν, σημειώνει εμφατικά το Politico, επισημαίνοντας ότι η ιδέα του αξιοποιεί τη βαθιά απογοήτευση ενός θυμωμένου κοινού που έχει κουραστεί να παρακολουθεί το κόστος να αυξάνεται καθώς οι κυβερνήσεις καταρρέουν ενώ προσπαθούν να ισοσκελίσουν τα λογιστικά βιβλία.
Ο 38χρονος θέλει όλα τα νοικοκυριά με περιουσία άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ να πληρώνουν ετήσιο φόρο τουλάχιστον 2% επί της αξίας όλων των περιουσιακών τους στοιχείων. Ο Ζουκμάν λέει ότι το μέτρο θα μπορούσε να αποφέρει έως και 20 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Η πρόταση, που ονομάστηκε «φόρος Ζουκμάν», έχει γίνει το καυτό θέμα της εποχής σε μια χώρα με περίπλοκη σχέση με δισεκατομμυριούχους που βρίσκεται τώρα στα πρόθυρα μιας μεγάλης κρίσης χρέους.
Ο Ζούκμαν υποστηρίζει ότι με τον πραγματικό φορολογικό συντελεστή για τους Γάλλους δισεκατομμυριούχους χαμηλότερο από αυτόν των περισσότερων άλλων φορολογουμένων, πρέπει να ληφθούν μέτρα για να διασφαλιστεί ότι οι πλουσιότεροι πληρώνουν το δίκαιο μερίδιό τους.
Δεν περνάει μέρα χωρίς να συζητηθούν με πάθος στα ραδιοφωνικά κανάλια τα πλεονεκτήματα ή τα μειονεκτήματα του φόρου Ζουκμάν ειδικά δεδομένου ότι οι Σοσιαλιστές, οι οποίοι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ανατροπή των δύο τελευταίων κυβερνήσεων της Γαλλίας, έχουν αγκαλιάσει την πρόταση καθώς συμμετέχουν σε διαπραγματεύσεις υψηλού διακυβεύματος για τον προϋπολογισμό με τον νέο πρωθυπουργό Σεμπαστιάν Λεκορνί.
Το κεντρώο, φιλοεπιχειρηματικό κόμμα του Λεκορνί και του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν αντιτίθεται στον φόρο, αλλά χρειάζεται την υποστήριξη του κεντροαριστερού κόμματος για να προωθήσει ένα σχέδιο δαπανών που μπορεί να πείσει τις αγορές και τις ρυθμιστικές αρχές ότι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης δεν έχει καταστεί ακυβέρνητη.
Δεν είναι σαφές εάν ο φόρος Zουκμάν βρίσκεται στο τραπέζι, καθώς η ομάδα του Λεκορνί κρατά τα σχέδιά της μυστικά, όπως σημειώνει το Politico.
Αλλά ο Ζουκμάν έχει ήδη καταφέρει να αναδιατυπώσει τους όρους της συζήτησης.
«Η αξία του φόρου Ζουκμάν δεν είναι ο ίδιος ο φόρος, είναι η διάγνωση και η απομάκρυνση από την ιδέα ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει», δήλωσε ο Pascal Saint-Amans, Γάλλος αξιωματούχος που για μια δεκαετία ηγήθηκε της προσπάθειας για την παγκόσμια μεταρρύθμιση της εταιρικής φορολογίας στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.
«Ζουκμάνια»
Πάνω από μια δεκαετία μετά το εξαιρετικά επιτυχημένο βιβλίο του Τομά Πικετί με τίτλο «Το Κεφάλαιο στον Εικοστό Πρώτο Αιώνα», ο Ζουκμάν αναλαμβάνει το στέμμα του επόμενου… ροκ σταρ οικονομολόγου της Γαλλίας.
Το έργο του σχετικά με τους φόρους περιουσίας ενέπνευσε αριστερούς υποψηφίους για την προεδρία στις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένης της γερουσιαστή της Μασαχουσέτης Ελίζαμπεθ Γουόρεν και του γερουσιαστή του Βερμόντ Μπέρνι Σάντερς, και του απέφερε το περίφημο μετάλλιο Τζον Μπέιτς Κλαρκ το 2023. Πέρυσι, συμβούλευσε τη Βραζιλία καθώς επιδίωκε να προωθήσει έναν παγκόσμιο ελάχιστο φόρο στους δισεκατομμυριούχους, όταν η χώρα προήδρευσε της G20.
Ο Ζουκμάν, ο οποίος διδάσκει μαζί με τον Πικετί στη Σχολή Οικονομικών του Παρισιού, καθώς και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, έχει αποδειχθεί εξαιρετικός στην επικοινωνία, πρόθυμος να διαπραγματευτεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή σε δια ζώσης συζητήσεις, οι οποίες είναι πολλές.
Ο επικεφαλής της LVMH, Μπερνάρντ Αρνό δήλωσε ότι ο φόρος θα «καταστρέψει τη γαλλική οικονομία». Άλλοι οικονομολόγοι με επιρροή υποστηρίζουν ότι το μέτρο θα αποφέρει μόνο 5 δισεκατομμύρια ευρώ, όχι τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ που λέει ο Zουκμάν. Νομικοί εμπειρογνώμονες ανησυχούν ότι είναι ένα μέτρο αντισυνταγματικό.
Έπειτα, υπάρχει το επιχείρημα της φυγής κεφαλαίων: ότι οι δισεκατομμυριούχοι απλώς θα εγκατέλειπαν τη Γαλλία για να αποφύγουν την πληρωμή του φόρου, όπως έκανε ο Pierre-Édouard Stérin , στερώντας από τα γαλλικά ταμεία σημαντικά έσοδα. Ωστόσο, ένα σώμα ανεξάρτητων οικονομολόγων που συμβουλεύουν τη γαλλική κυβέρνηση διαπίστωσε ότι μια τέτοια έξοδος δεν θα είχε σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο, γεγονός που δημιουργεί ένα μικρό κενό σε αυτό το επιχείρημα.
Αλλά ίσως η μεγαλύτερη ανησυχία στο Ελιζέ είναι τι θα μπορούσε να κάνει στο «έθνος των startups επιχειρήσεων» που υποσχέθηκε ο Μακρόν κατά την εκλογή του το 2017 .
Οι ιδρυτές επιχειρήσεων θα αναγκάζονται να πληρώνουν φόρο με βάση την αγοραία αξία των μετοχών που κατέχουν στις εταιρείες τους, η οποία κυμαίνεται, επιπλέον του εισοδήματός τους.
Ο Άρθουρ Μενς, ο οποίος ίδρυσε τον γαλλικό «μονόκερο» Mistral AI, δήλωσε ότι συμφωνεί με τον Ζουκμάν ότι χρειάζεται περισσότερη «δημοσιονομική δικαιοσύνη» στη Γαλλία, αλλά εξήγησε ότι δεν θα μπορούσε να πληρώσει τον φόρο Ζουκμάν.
Ο Ζουκμάν απάντησε προτείνοντας οι δισεκατομμυριούχοι που δεν μπορούν να πληρώσουν με μετρητά να μεταβιβάσουν μετοχές στο κράτος — μια λύση που οι επικριτές χαρακτήρισαν «κομμουνιστική».
Παρά την πληθώρα των επικριτών, το σχέδιο του Ζουκμάν φαίνεται να έχει ένα εκπληκτικό επίπεδο δημόσιας υποστήριξης. Μια πρόσφατη έρευνα της δημοσκόπησης Ifop, η οποία ανατέθηκε από τους Σοσιαλιστές, διαπίστωσε ότι το 86% των ερωτηθέντων έβλεπε θετικά τον φόρο Ζουκμάν.
«Στη Γαλλία, μια χώρα που είναι παθιασμένη με την ισότητα, φτάνεις στο σημείο που ακόμα και ένας απλός άνθρωπος γνωρίζει τον φόρο Ζουκμάν», δήλωσε ο Σεντ-Αμάν, πρώην φορολογικός εμπειρογνώμονας του ΟΟΣΑ.