Μια σειρά από μυστηριώδεις επιθέσεις με νάρκες-βεντούζες (limpet mines) σε δεξαμενόπλοια έχει συγκλονίσει τον ναυτιλιακό κόσμο, προκαλώντας εικασίες ότι οι εκρήξεις αποτελούν μέρος μιας κρατικά υποκινούμενης εκστρατείας δολιοφθοράς, γράφουν οι Financial Times.
Πέντε πλοία έχουν δεχθεί σκόπιμες επιθέσεις φέτος, με το τελευταίο περιστατικό να πλημμυρίζει την μηχανή του ελληνόκτητου δεξαμενόπλοιου Vilamoura την περασμένη εβδομάδα, ενώ έπλεε στα ανοιχτά των ακτών της Λιβύης.
Όλα τα πλοία είχαν καταπλεύσει σε ρωσικά λιμάνια εντός ολίγων εβδομάδων πριν από τις επιθέσεις, γεγονός που οδήγησε ορισμένους ειδικούς ασφαλείας στο να υποθέσουν ότι η Ουκρανία ίσως είχε εμπλοκή στις εκρήξεις. Αν και το Κίεβο δεν έχει σχολιάσει τα περιστατικά, οι ουκρανικές δυνάμεις ασφαλείας διαθέτουν ιστορικό μυστικών επιχειρήσεων εναντίον ρωσικών στόχων.
Σύμβουλος ασφαλείας του κλάδου ανέφερε ότι αρχικά «όλα τα δάχτυλα έδειχναν την Ουκρανία». Ωστόσο, οι διαφορές στη φύση της επίθεσης στο Vilamoura —το οποίο επλήγη στην καρίνα και όχι στο πλάι— έχουν γεννήσει άλλες θεωρίες για τους πιθανούς δολιοφθορείς.
Τέσσερα από τα πλοία είχαν προσεγγίσει λιμάνια της Λιβύης, μιας χώρας διχασμένης μεταξύ αντίπαλων φατριών που βασίζονται στα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου. Όλα τα δεξαμενόπλοια έχουν επίσης ιστορικό ανεφοδιασμού αρόδο στη Μάλτα.
Η επίθεση στο Vilamoura την περασμένη εβδομάδα ακολούθησε άλλη μία παρόμοια επίθεση τον Ιανουάριο και τρεις τον Φεβρουάριο. Αν και τα περισσότερα περιστατικά σημειώθηκαν στη Μεσόγειο, ένα δεξαμενόπλοιο επλήγη στη Βαλτική Θάλασσα.
Ο Martin Kelly, επικεφαλής συμβουλευτικής του οργανισμού θαλάσσιας ασφάλειας EOS Risk Group, δήλωσε ότι υπήρχαν μόνο «ορισμένες» ομοιότητες μεταξύ του τελευταίου περιστατικού και των προηγούμενων.
«Υπάρχει ακόμα ένα εύρος εναλλακτικών πιθανοτήτων», ανέφερε ο Kelly.
Ακόμη και πριν από την τελευταία έκρηξη, ο Arsenio Dominguez, γενικός γραμματέας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (IMO), είχε εκφράσει ανησυχία για τη συχνότητα των επιθέσεων. «Επιβεβαιώνω ότι θα παρακολουθούμε στενά αυτά τα περιστατικά και τις έρευνες γύρω από αυτά», δήλωσε στην επιτροπή ασφάλειας του οργανισμού.
Τέσσερα από τα πλοία ανήκουν σε γνωστούς Έλληνες και Κύπριους εφοπλιστές. Το Vilamoura, που επλήγη την περασμένη εβδομάδα, ανήκει στον όμιλο Cardiff του Γιώργου Οικονόμου, εφοπλιστή.
Το Seacharm, που επλήγη τον Ιανουάριο ανοικτά της Τουρκίας, και το Seajewel, που επλήγη τον Φεβρουάριο στην Ιταλία, ανήκουν και τα δύο στη Thenamaris, τον μεγάλο ναυτιλιακό όμιλο του Νικόλα Μαρτίνου.
Το Grace Ferrum, που υπέστη ζημιές ανοικτά της Λιβύης τον Φεβρουάριο, ανήκει στην κυπριακή Cymare.
Το Koala υπέστη ζημιές από έκρηξη στο ρωσικό λιμάνι Ust-Luga τον Φεβρουάριο. Το πλοίο τέθηκε υπό κυρώσεις από την ΕΕ τον Μάιο για παράτυπη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου.
Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι τα υπόλοιπα πλοία παραβίασαν τους κανόνες της G7 μεταφέροντας ρωσικό πετρέλαιο που αγοράστηκε σε τιμή άνω των 60 δολαρίων ανά βαρέλι. Τα δεδομένα παρακολούθησης πλοίων υποδεικνύουν ότι τα πλοία που επλήγησαν είχαν καταπλεύσει κυρίως σε ρωσικά λιμάνια που διαχειρίζονται πετρέλαιο παραγόμενο στο Καζακστάν, το οποίο δεν υπόκειται σε κυρώσεις.
Η TMS Tankers επιβεβαίωσε ότι το πλοίο της υπέστη «έκρηξη στο μηχανοστάσιο» ενώ μετέφερε 1 εκατομμύριο βαρέλια αργού πετρελαίου φορτωμένου από τη Zuwetina της Λιβύης. Δεν υπήρξαν τραυματισμοί ή ρύπανση.
«Το μηχανοστάσιο πλημμύρισε και το πλοίο έχασε τη δυνατότητα ελιγμών, αλλά η εισροή υδάτων σταμάτησε και το σκάφος παρέμεινε σταθερό», ανέφερε η εταιρεία.
Η Thenamaris επιβεβαίωσε ότι τα πλοία της είχαν υποστεί «περιστατικά ασφαλείας σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και σε διάφορες γεωγραφικές τοποθεσίες στη Μεσόγειο Θάλασσα».
«Η Thenamaris, συμμορφούμενη πάντοτε με τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς κανόνες και κανονισμούς, συνεργάζεται πλήρως με τις αρμόδιες αρχές για την υποστήριξη των συνεχιζόμενων ερευνών», ανέφερε η εταιρεία.