Γεννιέσαι ή γίνεσαι ηγέτης; Κάποιοι υποστηρίζουν ότι μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με χαρακτηριστικά που τους ευνοούν, ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι η ηγεσία είναι αποτέλεσμα δεξιοτήτων που αποκτούνται και εξελίσσονται σταδιακά. Σε κάθε περίπτωση, τα στοιχεία που ξεχωρίζουν στους ηγέτες είναι η αποφασιστικότητα, η εξωστρέφεια, η αυτοπεποίθηση, αλλά κι η συναισθηματική νοημοσύνη, η λήψη αποφάσεων υπό πίεση, η επίλυση προβλημάτων και η προσαρμογή σε νέα περιβάλλοντα.
Πώς, όμως, η ηγεσία συνδέεται με τις χήνες; Επιστήμονες από το Κέντρο Έρευνας Συμπεριφοράς και Νόησης Κόνραντ Λόρεντς στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης μελέτησαν μία αποικία γκρίζων χηνών (Anser anser) με σκοπό να λύσουν ένα μυστήριο στη συμπεριφορά τους: Γιατί μόνο κάποιες επηρεάζουν την αποικία; Όσες ηγούνται είναι πιο τολμηρές, πιο επιθετικές ή είναι πιο περίεργες;
Οι ερευνητές παρατηρώντας για περίπου τέσσερα χρόνια ένα σμήνος στον ερευνητικό σταθμό του Πανεπιστημίου στο Γκρουνάου ιμ Αλμτάλ της Αυστρίας κατέγραψαν τα ταξίδια των πτηνών, καθώς και ποιος έδωσε το σήμα για την αναχώρηση, ποιος ανταποκρίθηκε και τον αριθμό των ομάδων που ακολούθησαν.
Παράλληλα, αξιολόγησαν την προσωπικότητα των πτηνών σύμφωνα με την αντίδρασή τους μπροστά σε καθρέπτη, την αλληλεπίδρασή τους με άγνωστο αντικείμενο και το χρόνο που χρειάστηκαν για να ξεκινήσουν να πετούν. Στόχος ήταν να καταλάβουν πώς ο χαρακτήρας τους μπορεί να διαμορφώσει τις αποφάσεις τους, σύμφωνα με την τόλμη, την επιθετικότητα και την περιέργεια.
Οι ειδικοί κατέληξαν ότι οι πιο τολμηρές χήνες, αλλά όχι οι επιθετικές, είναι πιθανότερο να γίνουν αποδεκτές ως ηγέτες, ενώ όσες δείχνουν μεγαλύτερη περιέργεια τείνουν να ακολουθούν τις πρώτες.
«Οι γκρίζες χήνες με μεγαλύτερη επιρροή ήταν πιο τολμηρές, και οι χήνες που ακολούθησαν πρώτες μια τέτοια χήνα που δεν ήταν σύντροφος τους ήταν πιο περίεργες και με μεγαλύτερη πιθανότητα να κοιτάξουν πίσω από τον καθρέφτη κατά τη διάρκεια τεστ. Με βάση αυτά τα ευρήματα, συζητάμε τα πιθανά οφέλη σε ατομικό επίπεδο από την παρακολούθηση ενός τολμηρού ατόμου και τα υποθετικά οφέλη σε ομαδικό επίπεδο από τη διάδοση νέων πληροφοριών μέσω οπαδών που είναι ανοιχτοί στο καινούριο«, αναφέρουν οι ερευνητές στην έκθεση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό iScience.
Τα ευρήματά τους αποκαλύπτουν ότι τα πιο τολμηρά άτομα είναι πιο πιθανό να έχουν ακολούθους όταν δώσουν σήμα ότι πρέπει να αναχωρήσουν και ξεκινούν να πετούν. Από την άλλη, όσα πτηνά ακολουθούν έχουν τάση εξερεύνησης και προτιμούν τις τολμηρές και όχι επιθετικές χήνες.
Παρότι οι επιθετικές χήνες κατάφεραν να ανέβουν σε υψηλότερες κοινωνικές βαθμίδες, το χαρακτηριστικό αυτό δεν ήταν συνώνυμο ηγεσίας. Αντιθέτως, οι ηγέτες διακατέχονται από τόλμη, αλλά όχι επιθετική συμπεριφορά.
«Αυτή η έρευνα βοηθά να εξηγηθεί γιατί άτομα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ασκούν σταθερά μεγαλύτερη επιρροή», ανέφερε η επικεφαλής συντάκτρια Σόνια Κλάιντορφερ.
«Τι γίνεται αν οι ακολούθοι επιλέγουν ενεργά ποιον θα ακολουθήσουν σύμφωνα με τα οφέλη που αποκομίζουν; Αυτό μετατοπίζει την προσοχή στις γνωστικές ικανότητες των ακολούθων και αμφισβητεί τις παραδοσιακές αντιλήψεις σχετικά με το ποια χαρακτηριστικά έχουν τη μεγαλύτερη σημασία στους ηγέτες», πρόσθεσε.