Μπορεί η ιδιοκατοίκηση να αποτελεί το «θεμέλιο του Αμερικανικού Ονείρου» και η κυρίαρχη αντίληψη να χαρακτηρίζει το ενοίκιο «πεταμένα λεφτά», ωστόσο για τους ανθρώπους με σημαντική οικονομική επιφάνεια η τάση που κερδίζει έδαφος είναι διαφορετική.
Η Μπερναντέτ Τζόι, οικονομική σύμβουλος και συγγραφέας του βιβλίου «Crush Your Money Goals», αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Αν και υπήρξε υπέρμαχος της ιδιοκατοίκησης και κατείχε συνολικά τέσσερα ακίνητα από το 2010 έως το 2022, σήμερα δηλώνει ότι η επιστροφή στο ενοίκιο όχι μόνο της απέφερε οικονομικά οφέλη, αλλά της έδωσε και μεγαλύτερη ευελιξία στον τρόπο ζωής και στην καριέρα της.
Από την ιδιοκατοίκηση στην ενοικίαση – και αύξηση της περιουσίας
Όπως δηλώνει στο CNBC πήρε την απόφαση να πουλήσει τα ακίνητά της το 2021, όταν για πρώτη φορά η καθαρή περιουσία της έφτασε το ένα εκατομμύριο δολάρια. Μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, κατάφερε να διπλασιάσει αυτό το ποσό. Τα κεφάλαια από τις πωλήσεις των ακινήτων επενδύθηκαν σε χαρτοφυλάκιο index fund (αμοιβαία κεφάλαια που ακολουθούν κάποιον χρηματιστηριακό δείκτη), αποφέροντας υψηλές αποδόσεις με χαμηλό ρίσκο και ελάχιστη διαχείριση.
Η ίδια υπογραμμίζει πως θα μπορούσε να αγοράσει και σήμερα ένα (ή περισσότερα) σπίτι με μετρητά, αλλά επιλέγει συνειδητά να νοικιάζει, εκτιμώντας πως η ενοικίαση εξυπηρετεί καλύτερα τις τρέχουσες ανάγκες της και τους οικονομικούς της στόχους.
Κρυφά κόστη και διαχείριση ακινήτων
Ένα βασικό επιχείρημα κατά της ιδιοκατοίκησης είναι τα πολυάριθμα –και συχνά απρόβλεπτα– έξοδα που τη συνοδεύουν. Εκτός από το στεγαστικό δάνειο, υπάρχουν φόροι, ασφάλειες, επισκευές και ανακαινίσεις. Όπως σημειώνει η Τζόι, «οι περισσότεροι υποτιμούν το πραγματικό κόστος ιδιοκτησίας, από διαρροές και προβλήματα ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων μέχρι… πτώση δέντρων στην αυλή».
Επιπλέον, το να είσαι ιδιοκτήτης και ενοικιαστής ταυτόχρονα (για παράδειγμα μέσω πλατφορμών όπως το Airbnb), αποδείχθηκε όπως λέει η Τζόι ότι απαιτούσε δυσανάλογα μεγάλο κόπο σε σχέση με την απόδοση. Η διαχείριση κρατήσεων, η συντήρηση, οι αντικαταστάσεις, ακόμη και η διαχείριση παράλογων αιτημάτων πελατών, αποδείχθηκαν ενεργοβόρες υποχρεώσεις, ψυχικά και χρονικά.
Η ευελιξία της ενοικίασης
Η Τζόι υποστηρίζει πως το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της ενοικίασης είναι η ευελιξία. Η δυνατότητα μετακόμισης σε διαφορετικούς χώρους, σύμφωνα με τις εκάστοτε ανάγκες, χωρίς το βάρος πώλησης ή δανεισμού, είναι καθοριστική. Σήμερα, ζει σε ένα μικρότερο διαμέρισμα και σχεδιάζει να μετακομίσει σε ένα μεγαλύτερο σε μερικούς μήνες – κάτι που ένας ιδιοκτήτης δεν μπορεί να κάνει με την ίδια ευκολία.
Η πραγματικότητα της αγοράς ακινήτων
Παρά τα πλεονεκτήματα της μακροπρόθεσμης ιδιοκτησίας, η Τζόι τονίζει πως η αγορά κατοικίας δεν είναι πάντα «σίγουρη επένδυση». Οι τιμές δεν αυξάνονται διαρκώς και πολλοί ιδιοκτήτες αντιμετωπίζουν σήμερα εμπόδια λόγω υψηλότερων επιτοκίων και χαμηλότερης αγοραστικής δύναμης.
Η οικονομική ευελιξία και η ελευθερία κινήσεων φαίνεται πως ελκύουν περισσότερο από ότι η «παραδοσιακή ασφάλεια» της κατοχής ενός ή περισσοτέρων σπιτιών τους ανθρώπους με μεγάλη οικονομική επιφάνεια.