Η Fitch προχώρησε σε αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας σε «BBB» από «BBB-», διατηρώντας σταθερές προοπτικές. Η απόφαση έρχεται σχεδόν δύο χρόνια μετά την επιστροφή της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα και έξι μήνες μετά τη βελτίωση του outlook, επιβεβαιώνοντας τη συνεχή πρόοδο στη μείωση του δημόσιου χρέους και στη σταθερότητα της οικονομίας.
Το ελληνικό χρέος βρίσκεται πλέον στο μέσο της κλίμακας BBB, απέχοντας δύο βαθμίδες από την κατηγορία Α, ενώ η Fitch αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα έχει πετύχει τη μεγαλύτερη μείωση του λόγου χρέους/ΑΕΠ ανάμεσα σε όλες τις χώρες επενδυτικής βαθμίδας που αξιολογεί.
Παράγοντες που οδήγησαν στην αναβάθμιση
Εντυπωσιακή αποκλιμάκωση του χρέους
Ο σημαντικότερος λόγος της αναβάθμισης αφορά τη σταθερή πτωτική πορεία του χρέους. Η Fitch προβλέπει νέα μεγάλη μείωση κατά 9 μονάδες του ΑΕΠ το 2025, στο 145%, μετά από υποχώρηση 10 μονάδων το 2024. Από το 2020 το χρέος έχει μειωθεί συνολικά κατά 60 μονάδες από το επίπεδο της πανδημίας.
Ο οίκος θεωρεί ρεαλιστική την πτώση του χρέους κοντά στο 120% έως το 2030, με στήριξη από ονομαστική ανάπτυξη περίπου 4% και πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% μετά το 2027. Τα ισχυρά ταμειακά διαθέσιμα (18% του ΑΕΠ) λειτουργούν ως πρόσθετο δίχτυ ασφαλείας.
Ισχυρή δημοσιονομική επίδοση
Για το 2024 προβλέπεται πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ και πρωτογενές πλεόνασμα 4,8%, ξεπερνώντας τις επιδόσεις και τους στόχους της κατηγορίας BBB.
Η βελτίωση αποδίδεται σε:
-
διαρθρωτικά υψηλότερη φορολογική απόδοση,
-
αποτελεσματικότερη είσπραξη εσόδων,
-
σφιχτό έλεγχο δαπανών.
Η Ελλάδα υπερέβη πλήρως τις απαιτήσεις του νέου ευρωπαϊκού δημοσιονομικού πλαισίου, ενώ η υιοθέτηση του εθνικού κανόνα ισοσκελισμένου πρωτογενούς αποτελέσματος ενισχύει τη σταθερότητα της δημοσιονομικής πολιτικής.
Περιορισμένη χαλάρωση το 2026
Παρά τις σχεδιαζόμενες φοροελαφρύνσεις, η Fitch εκτιμά ότι το 2026 η Ελλάδα θα παραμείνει σε πλεόνασμα. Τα κύρια μέτρα περιλαμβάνουν:
-
Μείωση φόρου εισοδήματος 1,2 δισ. ευρώ,
-
600 εκατ. ευρώ για επιδότηση ενοικίου και ενίσχυση χαμηλοσυνταξιούχων,
-
300 εκατ. ευρώ για αυξήσεις μισθών στον αμυντικό τομέα.
Ο οίκος θεωρεί πως αυτά είναι ελεγχόμενα και συμβατά με τις θετικές προοπτικές.
Ευνοϊκό προφίλ χρέους και χαμηλοί κίνδυνοι αναχρηματοδότησης
Η Ελλάδα διατηρεί ένα από τα πιο ισχυρά προφίλ χρέους διεθνώς, με:
-
μέση διάρκεια 19 έτη,
-
μέσο επιτόκιο 1,5%,
-
μεγάλο ποσοστό χρέους σε ευνοϊκούς όρους.
Αυτό μειώνει την έκθεση της χώρας σε μεταβολές των αγορών και ενισχύει τη σταθερότητα.
Ανθεκτική ανάπτυξη
Η ελληνική οικονομία “τρέχει” σταθερά με 2% ανάπτυξη, πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Η τάση αναμένεται να συνεχιστεί έως το 2027 χάρη σε:
-
ισχυρή εγχώρια ζήτηση,
-
επενδύσεις μέσω Ταμείου Ανάκαμψης,
-
ενίσχυση νοικοκυριών,
-
αύξηση απασχόλησης.
Αδύναμος κρίκος: το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών
Παραμένει υψηλό στο 6% του ΑΕΠ, λόγω χαμηλής αποταμίευσης και αυξημένων εισαγωγών από επενδύσεις. Ωστόσο, η Fitch σημειώνει ότι η συμμετοχή στην ευρωζώνη περιορίζει τον κίνδυνο χρηματοδότησης.
Σημαντική πρόοδος στο τραπεζικό σύστημα
Οι συστημικές τράπεζες έχουν πλέον:
-
ισχυρά κεφάλαια,
-
υψηλή κερδοφορία,
-
εξυγιασμένα χαρτοφυλάκια.
Παραμένουν όμως προκλήσεις όπως οι αναβαλλόμενες φορολογικές πιστώσεις (DTCs) και οι κρατικές εγγυήσεις του «Ηρακλή».
Τι μπορεί να οδηγήσει σε νέα κίνηση αξιολόγησης
Αρνητικοί παράγοντες
-
Στασιμότητα ή αύξηση του χρέους λόγω υπερβολικής δημοσιονομικής χαλάρωσης.
-
Εσωτερικά ή εξωτερικά σοκ που θα μειώσουν τον ρυθμό ανάπτυξης ή θα επιδεινώσουν το ισοζύγιο.
Θετικοί παράγοντες
-
Περαιτέρω μεγάλη μείωση του χρέους.
-
Υψηλότερη ανάπτυξη μέσω μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων.
Το μήνυμα του Κυριάκου Πιερρακάκη
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών δήλωσε ότι η αναβάθμιση «επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα αλλάζει επίπεδο» και ότι η χώρα καταφέρνει ταυτόχρονα να μειώνει φόρους, να στηρίζει την κοινωνία και να ενισχύει την οικονομική αξιοπιστία της.
Όπως ανέφερε, η αναβάθμιση συνεπάγεται χαμηλότερο κόστος δανεισμού, περισσότερη ρευστότητα για επιχειρήσεις, ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη επενδυτών, ενισχύοντας το συνολικό επενδυτικό περιβάλλον.
Η ελληνική οικονομία, σημείωσε, «χτίζει μια νέα θέση στο ευρωπαϊκό οικονομικό τοπίο», με στόχο μια χώρα πιο δυνατή, σύγχρονη και δίκαιη για όλους.