Το νέο θεσμικό πλαίσιο που ψηφίστηκε από τη Βουλή, σε συνδυασμό με επενδυτικές πρωτοβουλίες μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, θέτουν τις βάσεις για την ανάδειξη της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο, όχι μόνο στο φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια, αλλά και στη δέσμευση, μεταφορά και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (CO₂).
Τα χαρακτηριστικά και οι προοπτικές αυτής της νέας δραστηριότητας παρουσιάστηκαν στο ευρωπαϊκό συνέδριο Industrial Carbon Management Forum, που διοργάνωσε στην Αθήνα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ).
«Η Ελλάδα μπορεί να εξελιχθεί σε περιφερειακό κόμβο μεταφοράς CO₂»
Όπως τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥΕΠ, Αριστοφάνης Στεφάτος:
«Η χώρα μας έχει όλες τις προϋποθέσεις να εξελιχθεί σε περιφερειακό κόμβο μεταφοράς CO₂, συνδέοντας τη Νότια, Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο με κατάλληλες και ασφαλείς γεωλογικές αποθήκες. Όραμά μας είναι η Ελλάδα να λειτουργεί ως σταθερός εταίρος σε συνεργασίες με την Ιταλία, τα Βαλκάνια και χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, όπως η Αίγυπτος».
Παράλληλα, επισημαίνει ότι η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει ευρωπαϊκούς πόρους άνω των 920 εκατ. ευρώ για έργα CCS, με προοπτικές μόχλευσης επενδύσεων έως 4 δισ. ευρώ, συμβάλλοντας στους στόχους για μια κλιματικά ουδέτερη και ανταγωνιστική οικονομία.
Μεταφορά και τεχνογνωσία – όχι μόνο αποθήκευση
Ο ρόλος της Ελλάδας δεν περιορίζεται στην αποθήκευση, καθώς η υφιστάμενη υποδομή στον Πρίνο επαρκεί κυρίως για την εγχώρια βιομηχανία. Η χώρα μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στη υγροποίηση και μεταφορά CO₂ σε τρίτες χώρες με διαθέσιμες γεωλογικές αποθήκες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η συμφωνία της EnEarth με τη Heidelberg Materials για την ανάπτυξη υπόγειας αποθήκης CO₂ στη Βουλγαρία, γεγονός που αναδεικνύει και τον ρόλο της Ελλάδας ως κόμβου μεταφοράς τεχνογνωσίας.
Η συνεργασία EnEarth – Heidelberg Materials
Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ ο Νικόλας Ρήγας, επικεφαλής του Τομέα Αποθήκευσης Άνθρακα της EnEarth:
«Η συμφωνία με έναν γερμανικό πολυεθνικό όμιλο που δραστηριοποιείται σε 50 χώρες αποτελεί επιβεβαίωση της τεχνογνωσίας που αναπτύσσουμε στον Πρίνο και απόδειξη ότι μεγάλα, στρατηγικά έργα προχωρούν στη χώρα μας».
Το έργο στον Πρίνο είναι ήδη το τρίτο έργο αποθήκευσης CO₂ που έχει λάβει περιβαλλοντική άδεια, με την επενδυτική διαδικασία να βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο.
Έργα άνω των 4 δισ. ευρώ σε εξέλιξη
Τα έργα που προχωρούν, με συνολικό ύψος επενδύσεων άνω των 4 δισ. ευρώ και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση άνω των 900 εκατ. ευρώ, περιλαμβάνουν:
• Motor Oil – Διυλιστήρια Κορίνθου
Επιχορήγηση 127 εκατ. ευρώ για δέσμευση 86 εκατ. τόνων CO₂ σε βάθος δεκαετίας.
Επενδυτική απόφαση: μέσα 2026 – Έναρξη λειτουργίας: τέλη 2029.
• ΤΙΤΑΝ – Εργοστάσιο Καμαρίου
Επιχορήγηση 234 εκατ. ευρώ – Μείωση εκπομπών 20 εκατ. τόνων CO₂.
Λειτουργία: αρχές 2030.
• Ηρακλής – Εργοστάσιο Μηλακίου
Επιχορήγηση 124,5 εκατ. ευρώ – Δέσμευση 7 εκατ. τόνων CO₂.
• ΔΕΣΦΑ – GASLOG (APOLLOCO2)
Μονάδα υγροποίησης και εξαγωγής CO₂ στη Ρεβυθούσα, με χαμηλότερο ενεργειακό κόστος λόγω υφιστάμενων κρυογενικών υποδομών.
Το CO₂ θα μεταφέρεται με πλοία στον Πρίνο ή σε άλλες αποθήκες εντός και εκτός Ελλάδας.
• EnEarth (Energean) – Αποθήκη CO₂ στον Πρίνο
Επένδυση 1 δισ. ευρώ, με ενισχύσεις 270 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκά ταμεία.
Δυναμικό αποθήκευσης έως 2,8 εκατ. τόνους ετησίως σε πλήρη ανάπτυξη.
Στρατηγικός πυλώνας της ευρωπαϊκής απανθρακοποίησης
Η δέσμευση και υπόγεια αποθήκευση CO₂ αποτελεί βασικό πυλώνα της στρατηγικής της ΕΕ για την απανθρακοποίηση, ιδιαίτερα σε κλάδους όπου οι εκπομπές δεν μπορούν να εξαλειφθούν πλήρως, όπως διυλιστήρια, τσιμεντοβιομηχανία και χημική βιομηχανία.
Η Ελλάδα, με το νέο θεσμικό πλαίσιο και τα μεγάλα έργα που δρομολογούνται, φιλοδοξεί να βρεθεί στον πυρήνα αυτής της ευρωπαϊκής ενεργειακής μετάβασης.