Τα ζωϊκά τρόφιμα, πέραν των προβλημάτων υγείας , δημιουργούν: περιβαλλοντικά προβλήματα με κυρίαρχο αυτό του φαινομένου του θερμοκηπίου, απαιτούν τεράστιες εκτάσεις γής, δαπανούν απίστευτες ποσότητες ενέργειας και νερού και η κακοποίηση των κτηνοτροφικών ζώων αποτελεί πραγματική μάστιγγα.
Η τρίτη επανάσταση στον τομέα των τροφίμων είναι η παραγωγή ζωικών τροφίμων με συστατικά από το φυτικό βασίλειο ή από κύτταρα ζώων ή με βιοτεχνολογικές μεθόδους.
Του Νίκου Κατσαρού*
Η τρίτη Επανάσταση στα Τρόφιμα έχει τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
• Α.Μικρές ολιγοπρόσωπε, ευέλικτες εταιρείες, εκμεταλλεύονται μια ιδέα.
• Β. Μικρές ,φθηνές εγκαταστάσεις με μικρό εργατικό δυναμικό.
• Γ.Αντικαθιστούν τα ζωικά προϊόντα με φυτικά
• Δ.Χρησιμοποιούν αποκλειστικά υψηλής τεχνολογίας βιοτεχνολογία,τεχνητή νοημοσύνη και ηλεκτρονικούς υπολογιστές.• *
Ε.Τα προϊόντα τους προορίζονται και κυκλοφορούν άμεσα στην διεθνή αγορά.
Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα:
1.Heuros: Έτος ίδρυσης 2018. Ιδρυτής ο Nick Beaumont με έδρα τη Brisbane στην Αυστραλία. Η Heuros βασίζεται στην παραγωγή κυτταροκαλλιεργειών από κυτταρικες σειρές μυών βοοειδών ή κοτόπουλων, μέσα σε διάλυμα που δεν περιέχει ζωϊκά συστατικά, ή γενετικά τροποποιημένα υλικά ή υλικά γενετικής μηχανικής. Από την τεχνολογία αυτή παράγεται από μυϊκή μάζα, μοσχαριών ή κοτόπουλων.
2. Remilk: Έτος ίδρυσης το 2019 με ιδρυτές: Avina Woffa, Ori Cohar με έδρα το Tel Aviv στο Ισραήλ. Η Remilk με ενζυματική τεχνολογία (fermentation) αναπαράγει πρωτεϊνες γάλακτος χωρίς την παρέμβαση αγελάδων και παράγει γαλακτοκομικά όπως γάλα, τυρί, γιαούρτι, κρέμες κλπ, που έχουν την ίδια γεύση με τα αντίστοιχα ζωϊκά προϊόντα και είναι πλούσια σε πρωτεϊνες. Η βάση των προϊόντων αυτών είναι φυτά,είδη χορταρικών που με τους κατάλληλους μύκητες παράγουν γάλα κλπ.
3. H SHIOK MEATS έχει την έδρα της στην Σιγκαπούρη και παράγει αστακούς από κύτταρα αστακών ,προγραμματίζει και άλλα οστρακοειδή.Η εταιρεία στοχεύει στην πιο υγιεινή και πιο φιλική στο περιβάλλον παραγωγή αστακών ,αφού για το ψάρεμα κάθε αστακού απαιτούνται 10.000 λίτρα πετρελαίου.
4. H CHANGE FOODS είναι Αυστραλο-Αμερικανική εταιρεία και παράγει τυριά με βιοτεχνολογικές μεθόδους χρησιμοποιώντας μικρο-οργανισμούς.Αντί να παίρνουμε το γάλα από τις ογκώδεις αγελάδες και από εκεί να φτιάχνουμε τυριά ,χρησιμοποιούμε μικρο-οργανισμούς πού παράγουν άλλοι την πρωτείνη του τυριού, την καζεϊνη,άλλοι μύκητες τα λιπίδια, αρώματα κλπ.
Η βιοτεχνολογική παραγωγή τυριών είναι είκοσι φορές προτιμότερη περιβαλλοντικά από εκείνη του γάλακτος των βοοειδών.
Τα μέχρι σήμερα εμφανιζόμενα μειονεκτήματα ότι είναι προϊόντα υπερ-επεξεργασμένα και περιέχουν μεγάλες ποσότητες αλατιού σύντομα θα ξεπερασθούν. Επίσης το υψηλό κόστος ιδιαίτερα αυτών που παράγονται από κύτταρα ζώων σταδιακά θα μειώνεται, όσο η κατανάλωση θα αυξάνει και η τεχνολογία θα βελτιώνεται.
Προτάση:
• Η πολιτεία να καθιερώσει,χρηματοδότηση , κίνητρα και θεσμικό πλαίσιο για τη συμμετοχή των αγροτών , αγροτικών επιχειρήσεων και ΑΕΙ, στην εξελισσόμενη επανάσταση της γεωργικής παραγωγής «ζωϊκά τρόφιμα από το φυτικό βασίλειο και κύτταρα ζώων».
* Ο Νίκος Κατσαρός είναι πρώην πρόεδρος του ΕΦΕΤ και πρώην Διευθυντής Ερευνών ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ και Διευθυντής του τμήματος Διατροφολογίας New York College