Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξε χθες, Πέμπτη, σε συμφωνία έπειτα από μακρά διαπραγμάτευση για τη δημιουργία και εφαρμογή προγράμματος βοήθειας προς την αμυντική βιομηχανία στην Ευρώπη, σύμφωνα με ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Με αρχικό κεφάλαιο 1,5 δισ. ευρώ υπό μορφή δωρεών, το πρόγραμμα —που βαφτίστηκε EDIP (European Defence Industry Programme)— αναμένεται να ενισχύσει κοινά ευρωπαϊκά σχέδια στον τομέα της άμυνας κατά την περίοδο 2025-2027.
«Μείζον βήμα για την ευρωπαϊκή ασφάλεια»
«Η συμφωνία αυτή αποτελεί μείζον βήμα για την ασφάλεια της ευρωπαϊκής ηπείρου και την ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας μας», δήλωσε ο Γάλλος ευρωβουλευτής Ξαβιέ Μπελαμί (LR/Χριστιανοδημοκράτες), συνεισηγητής του σχεδίου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Από την πλευρά του, ο Ραφαέλ Γκλιξμάν (PS/Σοσιαλιστές & Δημοκράτες) συμπλήρωσε:
«Η Ευρώπη πρέπει επιτέλους να είναι ικανή να υπερασπιστεί τον εαυτό της, και το EDIP καταρτίστηκε ακριβώς γι’ αυτό».
Συμβιβασμός για την προτίμηση ευρωπαϊκών βιομηχανιών
Η συμφωνία ήταν καρπός επίπονων διαπραγματεύσεων, που για καιρό σκόνταφταν στο ζήτημα της προτίμησης ευρωπαϊκών στρατιωτικών βιομηχανιών.
Ορισμένα κράτη μέλη ζητούσαν μεγαλύτερη ευελιξία, ώστε το πρόγραμμα να μπορεί να χρηματοδοτεί αγορές εξοπλισμών και από βιομηχανίες εκτός Ε.Ε., ιδίως από Ηνωμένες Πολιτείες.
Τελικά, ο συμβιβασμός που επετεύχθη περιορίζει στο 35% το κόστος των συστατικών και ειδών που μπορούν να κατασκευάζονται εκτός Ε.Ε. ή σε χώρες-εταίρους, όπως η Νορβηγία.
Μείωση της εξάρτησης από ΗΠΑ – Ενίσχυση της ευρωπαϊκής βάσης
«Το EDIP θα αντιστρέψει τη λογική των εισαγωγών που κυριαρχούσε στην Ευρώπη και θα στηρίξει σθεναρά την εγχώρια βιομηχανική βάση», τόνισε ο κ. Μπελαμί.
Σήμερα, οι αγορές όπλων και πυρομαχικών στην Ευρώπη γίνονται κατά 60% από εταιρείες εκτός Ε.Ε., κυρίως αμερικανικές. Οι Βρυξέλλες στοχεύουν να μειώσουν αυτή την εξάρτηση στο 45%.
Κεφάλαια και για την Ουκρανία
Η Ουκρανία θα ενταχθεί επίσης στο πρόγραμμα και θα ωφεληθεί με 300 εκατ. ευρώ.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που ζητούσε αυξημένες χρηματοδοτήσεις για το EDIP, ανέφερε ότι εξασφάλισε χρηματοδοτική συμβολή τρίτων χωρών —όπως Ηνωμένο Βασίλειο και Καναδάς— αυξάνοντας έτσι τον αρχικό προϋπολογισμό.
Νομικό πλαίσιο και στόχος για το 2030
Το EDIP θέτει για πρώτη φορά νομικό πλαίσιο για κοινές ευρωπαϊκές επενδύσεις και αγορές στον τομέα της άμυνας, ένας τομέας που μέχρι σήμερα αποτελούσε αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών-μελών.
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στη σειρά ευρωπαϊκών δράσεων επανεξοπλισμού και στήριξης της Ουκρανίας, απέναντι στην απειλή της Ρωσίας.
Παράλληλα, η Ε.Ε. παρουσίασε και τον “οδικό χάρτη” για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας έως το 2030, θέτοντας στρατηγικούς στόχους για την ενεργότερη αυτονομία της ηπείρου στον τομέα της ασφάλειας.