Η τελευταία απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη μη κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων προς όφελος της Ουκρανίας, ανοίγει νέους δρόμους στην ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική.
Η επιμονή του Βέλγου πρωθυπουργού Μπαρτ ντε Βεβέρ, να μη χρησιμοποιηθούν διαθέσιμα της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας με τη μέθοδο της «δημιουργικής κατάσχεσης» για την υποστήριξη της Ουκρανίας, αποτρέπει μια σοβαρή κρίση για την ευρωζώνη. Διότι παρόμοια απόφαση θα αποτελούσε «κακό προηγούμενο» αποτρεπτικό για επενδύσεις και παραγωγικές δραστηριότητες στην Ευρώπη και θα κλόνιζε την εμπιστοσύνη στην ευρωζώνη.
Του Aθ. Χ. Παπανδρόπουλου
Όσο για την Ένωση, το γεγονός ότι αντιμετωπίζει έναν πόλεμο στην πόρτα της είναι αρκετό για να σκεφτεί σοβαρά για ποιο λόγο έχει ανάγκη μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής που να στηρίζεται στις αξίες της.
Δυστυχώς αυτό δεν έγινε μετά τη μεγάλη διεύρυνση του 2004 και η αδράνεια αυτή σήμερα έχει συνέπειες. Ακόμα χειρότερα, η Ένωση ποτέ δεν διερεύνησε διεξοδικά πως, γιατί και από ποιους προκλήθηκε το «κίνημα του Brexit», που σηματοδότησε και ευρύτερες εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι με αφετηρία το «κίνημα του Brexit» στην Ευρώπη ενδυναμώθηκαν εθνικιστικές και λαϊκιστικές πολιτικές παρατάξεις, παράλληλα δε πήρε διαστάσεις και η τρομοκρατική δράση του Ισλάμ. Σήμερα δε, στην καρδιά της Ευρώπης, οργιάζουν το εμπόριο και η εισαγωγή ναρκωτικών, με κύρια θύματα την ευρωπαϊκή νεολαία. Είναι δε απόλυτα γνωστό στις αρμόδιες αρχές ποιοι ελέγχουν μέρος του εμπορίου ναρκωτικών και ποιους απώτερους στόχους έχουν.
Ταυτόχρονα όμως, η Ευρώπη δέχεται και αφόρητες μεταναστευτικές πιέσεις, δείχνοντας πρωτοφανή αδυναμία και επιείκεια στους αδίστακτους διακινητές, τους οποίους κάποιες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) παρουσιάζουν και ως μεγάλους ανθρωπιστές!!
Όλα αυτά πρέπει να αλλάξουν, πριν η Ευρώπη πάρει το δρόμο της παρακμής, θάβοντας μια ιστορία χιλιάδων ετών.
Όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στα καθήκοντά του τον Ιανουάριο του 2025, η Ευρώπη βρέθηκε αντιμέτωπη με μια επιλογή. Καθώς ο Αμερικανός πρόεδρός είχε δρακόντειες απαιτήσεις για μεγαλύτερες ευρωπαϊκές αμυντικές δαπάνες, απείλησε τις ευρωπαϊκές εξαγωγές με σαρωτικούς νέους δασμούς και αμφισβήτησε τις μακροχρόνιες ευρωπαϊκές αξίες για τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Τότε, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, θα μπορούσαν είτε να υιοθετήσουν μια συγκρουσιακή στάση και να αντιδράσουν συλλογικά, είτε να επιλέξουν τον δρόμο της ελάχιστης αντίστασης απέναντι στον Τραμπ. Από τη Βαρσοβία μέχρι το Γουέστμινστερ, από τη Ρίγα μέχρι τη Ρώμη, επέλεξαν το δεύτερο. Αντί να επιμένουν να διαπραγματεύονται με τις Ηνωμένες Πολιτείες ως ισότιμο εταίρο ή να διεκδικούν την αυτοανακηρυγμένη στρατηγική αυτονομία τους, η E.E. και τα κράτη μέλη της, καθώς και μη μέλη όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν υιοθετήσει αντανακλαστικά ήπιας συζήτησης, τα οποία αρκετοί... εκλαμβάνουν ως υποταγή.
Για πολλούς στην Ευρώπη, αυτή ήταν μια λογική επιλογή. Οι κεντρώοι υποστηρικτές του κατευνασμού υποστηρίζουν ότι οι εναλλακτικές λύσεις - η αντίσταση στις απαιτήσεις του Τραμπ για την άμυνα, η προσφυγή σε κινεζικού τύπου κλιμάκωση στις εμπορικές διαπραγματεύσεις ή η καταγγελία των αυταρχικών του τάσεων - θα ήταν κακές για τα ευρωπαϊκά συμφέροντα.
Να όμως, που Αμερικανός πρόεδρος διαψεύδει τις εκτιμήσεις των Ευρωπαίων ηγετών. Από τη 5η Δεκεμβρίου και μετά, είναι ηλίου φαεινότερο ότι «αποσύρεται» από την Ευρώπη.
Οι Ευρωπαίοι είχαν την πεποίθηση ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ είναι απρόβλεπτος και ασυνεπής, αλλά τελικά διαχειρίσιμος. Αυτό ήταν παράξενα καθησυχαστικό, αλλά λάθος. Από την ομιλία του αντιπροέδρου των ΗΠΑ J.D. Vance που δυσφήμισε την Ευρώπη στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου τον Φεβρουάριο, μέχρι τη νέα Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ που κυκλοφόρησε στις 4 Δεκεμβρίου, η κυβέρνηση Τραμπ είχε εδώ και καιρό ένα σαφές και συνεπές όραμα για την Ευρώπη: ένα όραμα που δίνει προτεραιότητα στους δεσμούς ΗΠΑ-Ρωσίας και επιδιώκει να διαιρέσει και να επηρεάσει ιδεολογικά την ήπειρο, μέσω εθνικιστικών, λαϊκίστικων δυνάμεων που τώρα απολαμβάνουν την υποστήριξη τόσο της Μόσχας όσο και της Ουάσιγκτον. Είναι καιρός η Ευρώπη να συνειδητοποιήσει ότι, όταν πρόκειται για τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας και την ασφάλεια της ηπείρου, είναι, στην καλύτερη περίπτωση, μόνη. Στη χειρότερη περίπτωση, αντιμετωπίζει τώρα δύο αντιπάλους: τη Ρωσία στα ανατολικά και τις Ηνωμένες Πολιτείες του Τραμπ στα δυτικά.
Κάθε φορά που ο Τραμπ ή τα μέλη της κυβέρνησής του επιτίθονταν στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας, οι Ευρωπαίοι απορροφούσαν το χτύπημα με ένα αναγκαστικό χαμόγελο και διπλωματική ευγένεια για να κολακεύσουν τον Λευκό Οίκο. Πίστευαν ότι αυτό είναι ένα έξυπνο τέχνασμα, που παίζει με την αντιληπτή ασυναρτησία και ματαιοδοξία του Τραμπ, για να τον επαναφέρει στο διατλαντικό μαντρί. Ωστόσο, κάθε φορά που ο Αμερικανός πρόεδρος έστρεψε την προσοχή του στον πόλεμο της Ουκρανίας, τάχθηκε στο πλευρό της Ρωσίας - από την παγίδα του Οβάλ Γραφείου, που στήθηκε για τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι τον Φεβρουάριο, μέχρι το κόκκινο χαλί που στρώθηκε για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα τον Αύγουστο, μέχρι το «ειρηνευτικό σχέδιο» 28 σημείων που πιθανότατα συντάχθηκε σε συνεργασία με τη Μόσχα. Σε κάθε περίπτωση, οι Ευρωπαίοι δέχτηκαν το χτύπημα, ασχολούμενοι με το να κρατήσουν την Ουάσιγκτον δεσμευμένη και να διασώσουν ό,τι έχει απομείνει από τον διατλαντικό δεσμό. Οι Ευρωπαίοι έχουν ήδη κάνει αισθητές υποχωρήσεις στην Αμερική.
Έφτασε λοιπόν η ώρα να δείξουν ότι η ήπειρος έχει αξιοπρέπεια, προσωπικότητα, οικονομική δύναμη και κυρίως πολιτισμό, που επιτρέπει σε δικτάτορες και γελωτοποιούς να επιβιώνουν πολιτικά πουλώντας φούμαρα και μεταξωτές κορδέλες.