Η ναυπηγική βιομηχανία της Ιαπωνίας, κάποτε παγκόσμιος ηγέτης με μερίδιο αγοράς άνω του 35%, επιχειρεί μια συντονισμένη επιστροφή στη διεθνή σκηνή, με φόντο τη σκληρή τριμερή ανταγωνιστική ισορροπία με την Κίνα και τη Νότια Κορέα.
Όπως επισημαίνει η Intermodal, η Shipbuilders Association of Japan (SAJ) — που εκπροσωπεί 17 κορυφαίες ναυπηγικές ομάδες της χώρας — σχεδιάζει επενδύσεις ύψους 2,3 δισ. δολαρίων στη βιομηχανία, με στόχο τη μόχλευση δημόσιων πόρων συνολικού ύψους 6,5 δισ. δολαρίων έως το 2035.
Το φιλόδοξο αυτό σχέδιο προβλέπει εκσυγχρονισμό ναυπηγείων, αντικατάσταση παλαιού εξοπλισμού, τοποθέτηση μεγαλύτερων γερανών και εισαγωγή αυτοματισμών και ψηφιακών τεχνολογιών αιχμής.
«Η Ιαπωνία επιλέγει να ανασχεδιάσει τη ναυπηγική της στρατηγική, δίνοντας έμφαση στην ποιότητα, την καινοτομία και τη συνεργασία με διεθνείς εταίρους αντί στον όγκο παραγωγής», τονίζει ο αναλυτής της Intermodal Νίκος Ταγκούλης στο εβδομαδιαίο insight report του οίκου.
Συμμαχία με τις ΗΠΑ
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής αναδιάρθρωσης, η ιαπωνική κυβέρνηση υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας (MoU) με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ανοίγοντας τον δρόμο για νέες παραγγελίες αμερικανικών πλοίων σε ιαπωνικά ναυπηγεία αλλά και συμβάσεις συντήρησης πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ (U.S. Navy).
Η κίνηση αυτή σηματοδοτεί μια γεωοικονομική επαναπροσέγγιση που ενισχύει το προφίλ της Ιαπωνίας ως αξιόπιστου τεχνολογικού και ναυπηγικού εταίρου της Ουάσινγκτον.
«Η συνεργασία με τις ΗΠΑ λειτουργεί ως διπλός καταλύτης — προσφέρει βραχυπρόθεσμη ζήτηση και μακροπρόθεσμη τεχνολογική συνέργεια. Για την Ιαπωνία, πρόκειται για στοχευμένη επιστροφή σε μια αγορά που εκτιμά την αξιοπιστία και την ακρίβεια», επισημαίνει ο κ. Ταγκούλης.
Η θέση της Ιαπωνίας στη διεθνή ναυπηγική αγορά
Σήμερα, τα τρία μεγάλα ναυπηγικά κέντρα της Άπω Ανατολής — Κίνα, Νότια Κορέα και Ιαπωνία — ελέγχουν από κοινού το 96% των παγκόσμιων παραγγελιών (σε dwt).
Η Κίνα κυριαρχεί με 68%, η Κορέα ακολουθεί με 18%, ενώ η Ιαπωνία περιορίζεται στην τρίτη θέση με μόλις 10%, σύμφωνα με τα στοιχεία του Οκτωβρίου 2025.
Η ιαπωνική παραγγελιοθήκη περιλαμβάνει 737 πλοία συνολικού τονάζ 40,7 εκατ. dwt, με κύριες κατηγορίες τα bulk carriers, τα δεξαμενόπλοια και τα containerships.
Ωστόσο, απουσιάζουν εντελώς νέες παραγγελίες LNG carriers, γεγονός που αναδεικνύει το τεχνολογικό χάσμα σε σχέση με την Κίνα και τη Νότια Κορέα.
Όπως επισημαίνει η Intermodal, μόνο το 10% των υπό παραγγελία πλοίων είναι συμβατά με μεθανόλη και περίπου το 4% με LNG, ενώ το 32% αφορά πλοία που θα διαθέτουν scrubbers.
«Η Ιαπωνία εστιάζει σε καθαρή τεχνολογική καινοτομία, όμως χρειάζεται να επιταχύνει τη μετάβαση στα καύσιμα νέας γενιάς για να παραμείνει ανταγωνιστική σε διεθνές επίπεδο», αναφέρει ο κ. Ταγκούλης.
Αναδιάρθρωση και προκλήσεις
Η αναδιάρθρωση του ιαπωνικού ναυπηγικού τοπίου βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
Η Imabari Shipbuilding αύξησε το ποσοστό συμμετοχής της στη Japan Marine United (JMU), επιδιώκοντας οικονομίες κλίμακας, ενώ η Mitsui E&S περιόρισε δραστηριότητες, κλείνοντας το ναυπηγείο στη Chiba και μεταφέροντας τις νέες κατασκευές στην Tsuneishi.
Παράλληλα, η Sasebo Heavy Industries αποχώρησε από τον τομέα νέων ναυπηγήσεων το 2022, επικεντρώνοντας πλέον στις επισκευές και στη ναυπηγική μηχανολογία.
Οι διαρθρωτικοί περιορισμοί παραμένουν έντονοι: ο διαθέσιμος παράκτιος χώρος είναι περιορισμένος, ενώ η γήρανση του εργατικού δυναμικού αποτελεί σημαντική πρόκληση — με το ποσοστό των ξένων εργαζομένων να έχει αυξηθεί σε 20% από σχεδόν μηδενικό επίπεδο πριν από μία δεκαετία.
Καινοτομία και “έξυπνη ναυπηγική”
Για την αντιμετώπιση των ελλείψεων, η Ιαπωνία έχει ιδρύσει εξειδικευμένα κέντρα εκπαίδευσης, επενδύοντας στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και στην ενίσχυση της ελκυστικότητας του ναυπηγικού επαγγέλματος.
Η στρατηγική της εστιάζει στην καινοτομία, την αυτοματοποίηση και την ψηφιοποίηση. Ο κλάδος επενδύει σε αυτόνομα πλοία, λύσεις μηδενικών εκπομπών και τεχνολογίες IoT, μέσα από συνεργασίες με ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια.
Στόχος της χώρας είναι, έως το 2040, το 50% του εγχώριου στόλου να είναι αυτόνομο, καθιστώντας την Ιαπωνία ηγέτιδα δύναμη στην “έξυπνη ναυπηγική”.
Το νέο αφήγημα της Ιαπωνίας
«Η Ιαπωνία παραμένει πιστή στο δόγμα της ολικής διαχείρισης ποιότητας και της τεχνολογικής υπεροχής. Η ανάκαμψη δεν θα έρθει μέσα από μαζική παραγωγή, αλλά μέσα από αξία, ακρίβεια και βιωσιμότητα», καταλήγει ο Νίκος Ταγκούλης της Intermodal.
Παρά την πτώση του μεριδίου αγοράς, η χώρα δείχνει αποφασισμένη να ανασυντάξει τη ναυπηγική της ταυτότητα, επενδύοντας σε υψηλής ποιότητας κατασκευές, πράσινες τεχνολογίες και διεθνείς συνεργασίες.
Όπως συνοψίζει ο κ. Ταγκούλης:
«Η ναυπηγική της Ιαπωνίας δεν επιστρέφει απλώς στη διεθνή αγορά — επαναπροσδιορίζει τον ρόλο της, χτίζοντας πάνω στην παράδοση, την καινοτομία και την τεχνογνωσία δεκαετιών. Το στοίχημα είναι να μετατρέψει την τεχνολογική της υπεροχή σε εμπορικό πλεονέκτημα.»
Πηγή: newmoney.gr