Η ηλιακή ενέργεια καθιερώνεται πλέον ως ο βασικός μοχλός της παγκόσμιας ενεργειακής μετάβασης, χάρη στο εξαιρετικά χαμηλό κόστος παραγωγής και την ταχεία τεχνολογική πρόοδο. Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Surrey, αποτελεί σήμερα τη φθηνότερη πηγή ενέργειας στον κόσμο, ξεπερνώντας όχι μόνο τις άλλες ανανεώσιμες μορφές όπως η αιολική, αλλά και τα ορυκτά καύσιμα — άνθρακα και φυσικό αέριο.
Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι σε χώρες με υψηλή ηλιοφάνεια, το κόστος παραγωγής φτάνει μόλις τα 0,023 ευρώ ανά μονάδα ενέργειας, ενώ ακόμα και στο Ηνωμένο Βασίλειο, με το περιορισμένο ηλιακό δυναμικό του, η ηλιακή παραμένει η πιο οικονομικά αποδοτική επιλογή για μεγάλης κλίμακας παραγωγή.
Η τεχνολογική πρόοδος και ο ρόλος των μπαταριών
Η μελέτη αποδίδει την πρόοδο αυτή στη δραματική πτώση της τιμής των μπαταριών ιόντων λιθίου κατά 89% από το 2010, γεγονός που καθιστά τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας εξίσου αποδοτικά με τους σταθμούς φυσικού αερίου.
Οι υβριδικές εγκαταστάσεις, που συνδυάζουν ηλιακά πάνελ με μπαταρίες, προσφέρουν πλέον αξιοπιστία και σταθερότητα στο ηλεκτρικό δίκτυο, αποθηκεύοντας ενέργεια και αποδίδοντάς την όποτε χρειάζεται.
Νέες προκλήσεις και η ανάγκη για έξυπνα δίκτυα
Ωστόσο, ο Δρ. Ehsan Rezaee του Πανεπιστημίου του Surrey προειδοποιεί ότι η ένταξη των αυξανόμενων επιπέδων ηλιακής ενέργειας στα δίκτυα παραμένει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις.
Επικαλείται την ανάγκη για έξυπνα δίκτυα, αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης και διασύνδεση περιφερειών, ώστε να διασφαλιστεί η σταθερότητα του συστήματος.
Καινοτομία: τα ηλιακά κύτταρα περοβσκίτη
Στο πεδίο της καινοτομίας, τα ηλιακά κύτταρα περοβσκίτη υπόσχονται αύξηση της ενεργειακής απόδοσης έως 50%, με λιγότερη κατανάλωση γης και υλικών.
Λεπτότερα και εύκαμπτα, μπορούν να τοποθετηθούν σε κτίρια, οχήματα και άλλες επιφάνειες, χωρίς να απαιτούνται τεράστια πάρκα.
Ωστόσο, ο καθηγητής Ravi Silva, διευθυντής του ATI στο Surrey, τονίζει πως αυτή η πρόοδος απαιτεί συνεχή πολιτική στήριξη και σταθερό επενδυτικό πλαίσιο.
Η Ευρώπη «λούζεται» στον ήλιο
Τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι η παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας στην Ευρώπη έφτασε το 54% το δεύτερο τρίμηνο του 2025, με την ηλιακή ενέργεια να συνεισφέρει 122.317 GWh, ποσότητα αρκετή για να ηλεκτροδοτήσει τρία εκατομμύρια νοικοκυριά.
Ο Ιούνιος του 2025 καταγράφηκε ως ο πρώτος μήνας όπου η ηλιακή αποτέλεσε την κυρίαρχη πηγή ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, καλύπτοντας το 22% του ενεργειακού μείγματος.
Η Ευρώπη επενδύει στο φως
Όπως επισημαίνει ο Rob Stait της Alight, «η ηλιακή ενέργεια είναι φθηνή, εύκολη στην εγκατάσταση και γρήγορη στην ανάπτυξη».
Ένα ηλιακό πάρκο μπορεί να ολοκληρωθεί σε έναν χρόνο, όταν η αιολική απαιτεί τουλάχιστον πέντε και η πυρηνική πάνω από δέκα.
Η εξάπλωσή της, προσθέτει, αποτελεί καίρια ευκαιρία για τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, η οποία παραμένει εύθραυστη λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.