Την πρόθεσή της να καταργήσει τους δασμούς στις εισαγωγές προϊόντων από όλες τις αφρικανικές χώρες με τις οποίες διατηρεί διπλωματικές σχέσεις ανακοίνωσε η Κίνα, σε μία κίνηση που εκλαμβάνεται ως στρατηγική ενίσχυσης των εμπορικών της σχέσεων με την Αφρική, εν μέσω της κλιμακούμενης εμπορικής έντασης με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η απόφαση ανακοινώθηκε στο πλαίσιο συνάντησης συνεργασίας Κίνας-Αφρικής και έρχεται τη στιγμή που οι αφρικανικές χώρες βρίσκονται αντιμέτωπες με το ενδεχόμενο σημαντικής αύξησης των αμερικανικών δασμών στις εξαγωγές τους προς τις ΗΠΑ.
Η Κίνα είναι εδώ και 15 χρόνια ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αφρικής, απορροφώντας αφρικανικά προϊόντα αξίας περίπου 170 δισ. δολαρίων το 2023. Το νέο μέτρο επεκτείνει συμφωνία του περασμένου έτους, η οποία αφορούσε την άρση δασμών σε προϊόντα από 33 αφρικανικές χώρες που ταξινομούνται ως «λιγότερο ανεπτυγμένες».
Περιλαμβάνονται Νιγηρία και Νότια Αφρική
Η διεύρυνση της συμφωνίας περιλαμβάνει πλέον και μερικούς από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Κίνας στην ήπειρο, όπως τη Νότια Αφρική και τη Νιγηρία. Ωστόσο, η Κίνα δεν ανακοίνωσε ακόμα το πότε θα τεθεί σε ισχύ η απόφαση.
Εξαίρεση αποτελεί μόνο το Εσουατίνι, η μοναδική αφρικανική χώρα που δεν περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα μηδενικών δασμών, καθώς αναγνωρίζει διπλωματικά την Ταϊβάν ως ανεξάρτητο κράτος, την οποία το Πεκίνο θεωρεί αποσχισθείσα επαρχία.
Η Κίνα ήδη εισάγει σημαντικές ποσότητες πρώτων υλών από την Αφρική, με βασικούς προμηθευτές τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τη Γουινέα.
Αιχμές κατά ΗΠΑ για εμπορικό προστατευτισμό
Σε κοινή υπουργική δήλωση, οι συμμετέχοντες επέκριναν την επιβολή μονομερών δασμών από ορισμένες χώρες, κάνοντας έμμεση αναφορά στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Ορισμένες χώρες διαταράσσουν τη διεθνή οικονομική και εμπορική τάξη με μονομερή επιβολή δασμών», ανέφεραν, καλώντας τις ΗΠΑ να επιλύσουν τις εμπορικές διαφορές με βάση «την ισότητα, τον σεβασμό και το αμοιβαίο όφελος».
Νέες αμερικανικές επιβαρύνσεις στον ορίζοντα
Η κίνηση του Πεκίνου έρχεται ως απάντηση στο κύμα νέων δασμών που ανακοίνωσε τον Απρίλιο ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ στις εισαγωγές στις ΗΠΑ από πολλές χώρες, μεταξύ αυτών και αφρικανικά κράτη. Στα μέτρα περιλαμβάνονται δασμοί 50% για το Λεσότο, 30% για τη Νότια Αφρική και 14% για τη Νιγηρία.
Η εφαρμογή των μέτρων έχει προσωρινά ανασταλεί έως τον επόμενο μήνα, με τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ να αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο περαιτέρω αναβολής για τις χώρες που διαπραγματεύονται «με καλή πίστη».
Το 2024, οι ΗΠΑ εισήγαγαν από την Αφρική προϊόντα αξίας 39,5 δισ. δολαρίων, μέρος των οποίων είχε εισαχθεί στο πλαίσιο της συμφωνίας μηδενικών δασμών «Africa Growth and Opportunity Act» (Agoa), η οποία πλέον τίθεται σε αμφισβήτηση αν τελικά εφαρμοστούν οι νέοι δασμοί της κυβέρνησης Τραμπ.