Παλιοί υπολογιστές, κινητά, τηλεοράσεις και δεκάδες ακόμα ηλεκτρικές συσκευές, ακόμα και ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Όλα όσα μέχρι πρόσφατα κατέληγαν, χωρίς ιδιαίτερο προβληματισμό, στις χωματερές γίνονται πολύτιμος πόρος για τη βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας της Ιαπωνίας.
Πριν από μερικές εβδομάδες, το υπουργείο Περιβάλλοντος της χώρας ανακοίνωσε τον στόχο να διπλασιάσει την ποσότητα των μετάλλων που ανακτώνται από παλιές ηλεκτρικές συσκευές έως το 2030.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, πάνω από 210.000 τόνοι μετάλλων ανακτήθηκαν το 2020 από ειδικές εταιρείες ανακύκλωσης που λειτουργούν ως «αστικοί ανθρακωρύχοι». Στόχος είναι οι ποσότητες αυτές να ξεπεράσουν τους 420.000 τόνους τα επόμενα οκτώ χρόνια. Για το σκοπό αυτό, η ιαπωνική κυβέρνηση έχει σκοπό να διαθέσει ένα δισεκατομμύριο γεν (περίπου 7 εκατομμύρια ευρώ).
Χαλκός, ψευδάργυρος, λίθιο, νικέλιο, κοβάλτιο ακόμα και ασήμι και χρυσός: οι παλιές συσκευές περιέχουν διαφορετικές ποσότητες από τα πολύτιμα αυτά μέταλλα. Μπορεί στις μεμονωμένες συσκευές οι ποσότητες να είναι αμελητέες, όταν όμως συγκεντρωθούν από εκατομμύρια συσκευές αναδεικνύονται σε «εθνικό θησαυρό».
Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις για το 2020, στα σκουπίδια της Ιαπωνίας κρύβονται περίπου 6.800 τόνοι χρυσού και 60.000 τόνοι ασημιού: ποσότητες μεγαλύτερες από τα αποθέματα της Νότιας Αφρικής, πλουσιότερης σε αποθέματα χρυσού χώρας στον κόσμο και της Πολωνίας, πλουσιότερης χώρας σε αποθέματα ασημιού.
Επίσης, θα δοθεί στήριξη – χρηματοδοτική αλλά και τεχνογνωσίας- στους «αστικούς ανθρακωρύχους» για να μεγιστοποιούν τις ποσότητες των μετάλλων που εξάγουν από τις παλιές συσκευές.
Εθνική ανεξαρτησία
Η Ιαπωνία είναι από τις πρώτες χώρες που εφάρμοσε πρακτικές κυκλικής οικονομίας. Τώρα, οι πρακτικές αυτές δεν υπηρετούν μόνο την περιβαλλοντική προστασία, αλλά και την εθνική απεξάρτηση από προμήθειες πρώτων υλών, που είναι απαραίτητες για την εθνική βιομηχανία.
Μέχρι πρόσφατα, κανείς δεν ασχολούταν με τα μέταλλα των παλιών συσκευών καθώς οι τιμές τους ήταν αρκετά χαμηλές. Τώρα, όμως, με την εκτόξευση του κόστους των πρώτων υλών παγκοσμίως, η ανάκτηση υλικών από τα απορρίμματα γίνεται όχι μόνο συμφέρουσα, αλλά και απαραίτητη. Άλλωστε, η Ιαπωνία διαθέτει ένα πολύ προηγμένο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων που καθιστά φθηνότερο το να ανακτηθούν αυτά τα μέταλλα τώρα, πολύ φθηνότερο από ό,τι σε άλλες χώρες.
Πλέον, όλο και περισσότερες ιαπωνικές εταιρείες αναπτύσσουν τμήματα «αστικών ανθρακωρύχων». Η Mitsubishi Materials δημιουργεί μονάδα για την ανάκτηση περίπου ενός τόνου λιθίου από χρησιμοποιημένες μπαταρίες ετησίως. Ομοίως, η JX Metals Circular Solutions ανακοίνωσε επένδυση εκατομμυρίων ευρώ για τη δημιουργία τμήματος που θα έχει ως αντικείμενο την ανάκτηση λιθίου από παλιές μπαταρίες. Η Sumitomo Metal Mining ξεκίνησε μονάδα ανακύκλωσης για ανάκτηση μετάλλων από μπαταρίες αυτοκινήτων.
Η κυβέρνηση απεύθυνε έκκληση στους πολίτες να συγκεντρώσουν παλιά κινητά, τηλεοράσεις και άλλες συσκευές για να βοηθήσουν να κατασκευαστούν τα 5.000 μετάλλια από χρυσό, ασήμι και χαλκό που απονεμήθηκαν στους Ολυμπιονίκες.
Όλη η χώρα πήρε μέρος στην προσπάθεια, με 1.300 σχολεία και 2.400 καταστήματα να καταφέρουν τελικά να προσφέρουν 4.100 κιλά ασημιού, 2.700 χαλκού και 30 κιλά χρυσού.
Τα «αστικά ορυχεία» ξεπερνούν τα παραδοσιακά
Σύμφωνα με έκθεση της Global e-Sustainability Initiative (GeSI), τα ηλεκτρονικά απόβλητα περιέχουν πολύτιμα μέταλλα «40 έως 50 φορές μεγαλύτερα από τα μεταλλεύματα που εξορύσσονται από το έδαφος».
Με 320 τόνους χρυσού και περισσότερους από 7.500 τόνους ασημιού που χρησιμοποιούνται κάθε χρόνο για τη κατασκευή ηλεκτρονικών ειδών, η αξία μόνο από αυτά τα δύο πολύτιμα μέταλλα ξεπερνά τα 20 δισεκατομμύρια δολάρια. Όμως, μόλις το 15% των μετάλλων που κρύβονται στις παλιές συσκευές ανακτώνται και επαναχρησιμοποιούνται.