Ο Ρόμπιν Μπρουκς είναι επικεφαλής του Διεθνούς Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικών (IIF). Ήταν επικεφαλής στρατηγικής για τις αγορές συναλλάγματος στην Goldman Sachs, senior οικονομολόγος στο ΔΝΤ. Η άποψή του μετράει.
Η τελευταία του τοποθέτηση για την τουρκική λίρα αποτελεί συναγερμό για τον Τούρκο πρόεδρο:
«Υποβαθμίσαμε την εκτίμησή μας για την αξία της τουρκικής λίρας ακριβώς ένα μήνα πριν από 5,5 λίρες για ένα δολάριο στις 6,3 λίρες). Προχωρήσαμε σε αυτή την ενέργεια λόγω της μεγάλης πιστωτικής επέκτασης που είναι σε εξέλιξη από το τέταρτο τρίμηνο του 2019, η οποία ξεπερνά οτιδήποτε έχουμε δει προηγουμένως», έγραψε ο Brooks, σύμφωνα με το newmoney.
Στο δεξί σκέλος φαίνεται πως από τα τέλη του 2019 η παροχή δανείων προς την τουρκική οικονομία έχει εκτοξευτεί:
Μέσα σε λιγότερο από μισό χρόνο τα υπόλοιπα δανείων που έχουν χορηγήσει οι τουρκικές τράπεζες έχουν υπερτριπλασιαστεί!
Βέβαια, περίπου το ίδιο χρονικό διάστημα, η λίρα έχει καταρρεύσει (δείτε το αριστερό τμήμα του διαγράμματος όσο πιο ψηλά σκαρφαλώνει, τόσο πιο υψηλή η σχέση ισοτιμίας, δηλαδή τόσο περισσότερες λίρες αντιστοιχούν σε ένα δολάριο).
Στην ουσία δηλαδή, ο Ερντογάν χαλαρώνει τη νομισματική πολιτική στο εσωτερικό του (κόβει χρήμα) φουσκώνοντας μια τεράστια φούσκα η οποία θα είναι ουσιαστικά αδύνατο να αποπληρωθεί. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγει τον ξαφνικό θάνατο της οικονομίας.
Την ίδια στιγμή όμως ενισχύει τις θεμελιώδεις ανισορροπίες της τουρκικής οικονομίας, αυξάνοντας το ύψος από το οποίο κάποια στιγμή θα καταρρεύσει, αλλά και το μέγεθος της διεθνούς βοήθειας (έναντι μνημονίου) όταν ο Ερντογάν – ή κατά πάσα πιθανότητα ο διάδοχός του – ξεμείνει από επιλογές και αναζητήσει διεθνές bail out.
Η λίρα, καθρέπτης του παραλογισμού
Η αντίφαση εκφράζεται στην ισοτιμία της λίρας η οποία συνεχίζει να υποχωρεί.
Έχοντας σπάσει το φράγμα του 7, ένα επίπεδο για την υπεράσπιση του οποίου το τουρκικό καθεστώς δαπάνησε δισεκατομμύρια με παρεμβάσεις στις αγορές συναλλάγματος, η τουρκική λίρα έχει βάλει πλώρη για ακόμα χαμηλότερα.
Η δίκαιη τιμή που θέτει ο Μπρουκς και το IIF είναι πλέον παρελθόν. Οι εκτιμήσεις των αναλυτών – με βάση τη δυναμική του εξωτερικού χρέους της χώρας και με δεδομένο ότι τα συναλλαγματικά διαθέσιμα του τουρκικού κράτους είναι πλεόν αρνητικά (το κρατικό θησαυροφυλάκιο δεν έχει πια δολάρια, αλλά χρωστάει) – κάνουν λόγο για ισοτιμία στο 8 εντός του έτους.
Η υπόγεια φτωχοποίηση των Τούρκων
Όταν ξεκινούσε για την Ελλάδα η περιπέτεια των μνημονίων, ένα δολάριο ισοδυναμούσε με λιγότερο από δύο τουρκικές λίρες. Σήμερα χρειάζονται περισσότερες από 7. αυτό σημαίνει ότι σύντομα η αγοραστική δύναμη των τούρκων έχει υπχωρήσει σε λιγότερο από το ένα τρίτο από δέκα χρόνια πριν.
Αντίστροφα: To 2013 μια τουρκική λίρα είχε αξία 55 σεντς του δολαρίου. Σήμερα, αξίζει μόλις 14 σεντς.
Αντίστοιχα, τα δάνεια σε συνάλλαγμα γίνονται όλο και πιο δύσκολο να αποπληρωθούν όταν το νόμισμά σου έχει χάσει την αξία του. (αναλογιστείτε πόσο αυξήθηκαν το οφειλόμενο ποσό και οι δόσεις σε όσους είχαν πάρει στην Ελλάδα στεγαστικό σε ελβετικό φράγκο πριν την υποτίμηση του ευρώ σε σχέση με το ελβετικό νόμισμα).
Τα μεσοπρόθεσμα προβλήματα δε φαίνεται να απασχολούν τον Τούρκο πρόεδρο, ο οποίος αναζητά λύσεις δημιουργικής λογιστικής και ανορθόδοξης νομισματικής πολιτικής, οι οποίες τυχοδιωκτικά δίνουν απάντηση σήμερα, κάνοντας το πρόβλημα πιο δυσεπίλυτο.