Σε μια ιστορική απόφαση για τις διαδικτυακές πλατφόρμες, οι οποίες παρέχουν υπηρεσίες μεταφορών και ντελίβερι, κατέληξε η Ευρωπαϊκή Ένωση, σε μια προσπάθεια διασφάλισης των δικαιωμάτων 5,5 εκατομμυρίων εργαζόμενων στη Γηραιά Ήπειρο.
Το deal, μεταξύ άλλων, απαιτεί από τις διαδικτυακές πλατφόρμες να χορηγούν καθεστώς κανονικής απασχόλησης σε όσους η σχέση εργασίας προσομοιάζει περισσότερο σ’ αυτήν του υπαλλήλου, παρά σ’ αυτήν του αυτοαπασχολούμενου.
Αυτό θα καθορίζεται από ορισμένες συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως η επιβολή ορίων στις αμοιβές, η παρακολούθηση της εργασιακής επίδοσης, ο έλεγχος της ανάθεσης καθηκόντων και των εργασιακών συνθηκών, η επιβολή κανόνων στην εμφάνιση κ.α.
Εφόσον, λοιπόν, τηρούνται τουλάχιστον δύο από τις παραπάνω συνθήκες, τότε -σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία- προκύπτει σχέση απασχόλησης και όχι αυτοαπασχόλησης, όπως κατά κύριο λόγο επικρατούσε μέχρι σήμερα στον κλάδο.
Το status όσων εργάζονται σε εταιρείες, όπως η Uber και η Deliveroo, έχει εγείρει πολλαπλές διαφωνίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Ενώ ορισμένες πλατφόρμες ισχυρίζονται ότι προσφέρουν ευελιξία και ελευθερία, ορισμένα συνδικάτα αντιτείνουν ότι το καθεστώς της αυτοαπασχόλησης εντείνει την εργασιακή επισφάλεια.
«Πρόκειται για μια επαναστατική συμφωνία, καθώς και για το πρώτο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο αφορά τους εργαζόμενους σε ψηφιακές πλατφόρμες» υποστήριξε η Ελισαμπέτα Γκουαλμίνι, η οποία βρίσκεται πίσω από το ευρωπαϊκό νομοθέτημα.
Η συμφωνία, επίσης, θα απαιτεί από τις πλατφόρμες να ενισχύσουν τη διαφάνεια ως προς την ανάθεση των δρομολογίων, αλλά και ως προς την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε προτείνει από το 2021 μια δέσμη κανόνων για την προστασία των εργαζόμενων-συνεργατών στις πλατφόρμες, οι οποίοι στη συντριπτική τους πλειονότητα εργάζονται ως αυτοαπασχολούμενοι.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Βρυξελλών, η εφαρμογή των νέων κανόνων θα αναγκάσει τις εταιρείες του κλάδου να καταβάλλουν επιπλέον 4,5 δισ. ευρώ ετησίως, προκειμένου να συμμορφωθούν με το νέο καθεστώς απασχόλησης.
Πάντως, υπάρχουν φόβοι ότι οι αυστηρότεροι κανόνες εργασίας θα αναγκάσουν ορισμένες πλατφόρμες να «κόψουν» τις επενδυτικές δαπάνες ή ακόμη και να αποεπενδύσουν. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Deliveroo, η οποία αποχώρησε από την Ισπανία, μετά την έγκριση παρόμοιων νομοθετημάτων.
Η σημερινή συμφωνία, σε κάθε περίπτωση, για να τεθεί σε εφαρμογή, προϋποθέτει την έγκριση τόσο του Κοινοβουλίου, όσο και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Κατόπιν, τα κράτη – μέλη καλούνται εντός δύο ετών να την ενσωματώσουν στην εθνική νομοθεσία.