Από τον Δεκέμβριο αρχίζουν οι μαζικές διαγραφές φοιτητών από τα ελληνικά πανεπιστήμια, θέτοντας εκτός ΑΕΙ 285.000 άτομα, τα οποία θα διαγραφούν οριστικά από τα μητρώα των δημόσιων ιδρυμάτων.
Διαγραφές φοιτητών – Ποιοι μένουν «εκτός»
Η διαδικασία διαγραφής αφορά φοιτητές που έχουν υπερβεί τη νόμιμη ανώτατη διάρκεια σπουδών, καθώς και την πρόσθετη προθεσμία που προβλέφθηκε από τον νόμο 5224/2025. Η διάταξη αυτή παρείχε μια τελευταία ευκαιρία για την ολοκλήρωση των σπουδών τους.
Ήδη έχει δημοσιευθεί η εγκύκλιος του Υπουργείου Παιδείας, η οποία καθορίζει τα βήματα εφαρμογής σχετικά με την ανώτατη διάρκεια φοίτησης και τις διαγραφές. Τα πανεπιστήμια έχουν λάβει αναλυτικές οδηγίες για την υλοποίηση του μέτρου.
Πλαίσιο εφαρμογής
Η υπουργική απόφαση της 22ας Οκτωβρίου 2025, σε εκτέλεση του άρθρου 76 του νόμου 4957/2022 («Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα»), θεσπίζει την καθολική και υποχρεωτική εφαρμογή του συστήματος “ν + 2 / ν + 4 / ν + 6” για όλα τα ΑΕΙ. Οι πρώτες αυτοδίκαιες διαγραφές φοιτητών αναμένονται να πραγματοποιηθούν από το ακαδημαϊκό έτος 2026–2027.
Η ρύθμιση περιλαμβάνει δικλείδες προστασίας για φοιτητές που αντιμετωπίζουν τεκμηριωμένα εμπόδια ή έχουν περιορισμένο αριθμό μαθημάτων για την ολοκλήρωση των σπουδών τους. Παράλληλα, τα ΑΕΙ οφείλουν να δημιουργήσουν ηλεκτρονικά συστήματα ειδοποίησης και εξατομικευμένους πίνακες ορίων φοίτησης.
Η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη δήλωσε ότι η διαδικασία θα προχωρήσει κανονικά, επισημαίνοντας πως το Υπουργείο διαθέτει πλήρη εικόνα για τους φοιτητές που δεν έχουν ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις τους. Όπως ανέφερε, περίπου 30.000 φοιτητές έχουν ήδη υποβάλει αίτηση αξιοποιώντας τη μεταβατική δυνατότητα ολοκλήρωσης σπουδών που προβλέπει ο νόμος.
Οι αριθμοί πίσω από τις διαγραφές
Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας και της Συνόδου Πρυτάνεων, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) παρουσιάζει τον μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών που δεν έχουν ολοκληρώσει σπουδές, με 83.970 άτομα συνολικά.
Το υψηλό αυτό ποσοστό αποδίδεται στο μέγεθος και τη μακρόχρονη λειτουργία του ιδρύματος, καθώς περιλαμβάνονται ακόμη εγγραφές που χρονολογούνται από το 1938. Σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί το έτος εισαγωγής λόγω έλλειψης παλαιότερων ηλεκτρονικών αρχείων.
Αντίθετα, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό ενεργών φοιτητών ανάμεσα στους λεγόμενους «αιώνιους», με 42,17% εξ αυτών να έχουν συμμετάσχει στις πρόσφατες εξεταστικές περιόδους.
Στον αντίποδα, στα πρώην ΤΕΙ —τα οποία ενσωματώθηκαν στα πανεπιστήμια το 2018— η συμμετοχή είναι ιδιαίτερα περιορισμένη. Ενδεικτικά, στο πρώην ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας, μόλις 2,3% των ενεργών φοιτητών συμμετείχε σε εξετάσεις τα τελευταία δύο χρόνια.
Τι προβλέπει ο νόμος 5224/2025
Σύμφωνα με τον νόμο, οι φοιτητές που εισήχθησαν έως το 2016 θα διαγραφούν δύο μήνες μετά τη λήξη της επαναληπτικής εξεταστικής του Σεπτεμβρίου 2025, εκτός εάν έχουν υποβάλει αίτηση εξαίρεσης.
Παρέχεται δυνατότητα παράτασης ή εξαίρεσης μόνο για όσους υποβάλουν εμπρόθεσμα σχετική αίτηση και πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, όπως σοβαρά προβλήματα υγείας ή άλλες τεκμηριωμένες δυσκολίες.
Με εγκύκλιο του υφυπουργού Παιδείας Νίκου Παπαϊωάννου, τα πανεπιστήμια έχουν ήδη ξεκινήσει να ενημερώνουν τους φοιτητές μέσω των ιστοσελίδων τους, καλώντας τους να ενεργήσουν άμεσα. Όπως αναφέρει η Πρυτανεία του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου,
«Οι προθεσμίες είναι αυστηρές και δεν προβλέπεται νέα παράταση. Οι δικαιούχοι καλούνται να προχωρήσουν επειγόντως στη συμπλήρωση της αίτησης που είναι απαραίτητη για την εξαίρεσή τους από τις διαγραφές».
«Τέλος εποχής» για τους «αιώνιους φοιτητές»
Η νέα ρύθμιση στοχεύει στον οριστικό τερματισμό του φαινομένου των “αιώνιων φοιτητών”, το οποίο, σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας, επηρεάζει τα στατιστικά στοιχεία της ανώτατης εκπαίδευσης και δυσχεραίνει τον προγραμματισμό των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.
Οι πρυτανικές αρχές εκτιμούν ότι η εκκαθάριση των μητρώων θα συμβάλει στην ορθολογικότερη διαχείριση πόρων και προσωπικού, ενώ θα βοηθήσει τα ελληνικά πανεπιστήμια να ευθυγραμμιστούν με τα ευρωπαϊκά πρότυπα λειτουργίας.